Artykuły

W poniedziałkowy wieczór Teatr Telewizji pokaże "Norymbergę" Wojciecha Tomczyka w reżyserii Waldemara Krzystka. Przedstawienie, którego premiera odbyła się w 2006 r., obejrzeć będzie można w TVP1 o g. 20.25.

- Myślę, że "Norymberga" dla widzów w Polsce i nie tylko, ponieważ w tej sztuce przejrzała się publiczność także innych krajów, ma zawsze to samo znaczenie. Moim zdaniem, zawsze warto sobie przypomnieć istotę tego systemu, którą było kłamstwo, nuda i manipulacja. Systemu, który szczęśliwie minął, ale który zawsze może wrócić. Bowiem wolność nie jest nam dana raz na zawsze - powiedział PAP autor sztuki Wojciech Tomczyk.

- "Norymberga" jest teatrem wyobraźni bywa uznawana za matkę Sceny Faktu TVP. To jest nieprawda. Ja tego człowieka stworzyłem, wymyśliłem, ale gdy spotykałem się z publicznością w całej Polsce, ludzie rozpoznawali w postaci Pułkownika znanych sobie ludzi, znanych sobie oficerów. Sąsiadów, aktywistów poprzedniego systemu - wyjaśnił Tomczyk. - To było coś nieprawdopodobnego - dodał.

- Kiedyś wręcz ludzie się pokłócili: kobieta z Sopotu twierdziła, że zna Pułkownika i że on mieszka w sąsiedniej klatce - inna kobieta mówiła, że mieszka w jej klatce w Gdyni. Moja bliska przyjaciółka rozpoznała w nim swojego znajomego i była przekonana, że ja go znam. Ludzie podawali mi nazwiska, adresy tych ludzi. Mówili +pan nie może mi potwierdzić, że to jest on, ale ja wiem, że to tego człowieka pan opisał - powiedział Tomczyk.

- Nie, ja stworzyłem portret wyimaginowany Pułkownika, oczywiście złożony z obserwacji pewnych ludzi, korzystając z własnego doświadczenia życiowego - podkreślił autor "Norymbergi".

Spektakl w reż. Waldemara Krzystka miał swoją premierę w Teatrze Telewizji 11 grudnia 2006 r. Występują w nim: Janusz Gajos jako Pułkownik, Dominika Ostałowska jako Hanka i Halina Łabonarska - żona Pułkownika.

Do emerytowanego byłego pułkownika kontrwywiadu Stefana Kołodzieja dociera dziennikarka Hanka, poszukując informacji o innym pułkowniku (w domyśle Kuklińskim). Ich drogi miały się przeciąć w szkole piechoty, gdzie studiowali w 1953 r. Kołodziej od początku o pułkowniku nie mówi jej prawie nic. Opowiada natomiast dziennikarce o tym, jak z młodego opozycjonisty stał się członkiem aparatu Informacji Wojskowej. Przypomina czasy PRL, kiedy trzon kadry wywiadowczej tworzyli funkcjonariusze przysłani ze Wschodu i jedynie "pełniący obowiązki Polaków". W rozmowach z dziennikarką przyznaje się do zbrodni popełnionych w trakcie pełnienia służby. Żąda dla siebie oficjalnego procesu, chce "nowej Norymbergi". Namawia Hankę, by doniosła na niego do prokuratury.

Wojciech Tomczyk (ur. 12 kwietnia 1960 r. w Warszawie) jest polskim dramatopisarzem, scenarzystą, producentem i krytykiem filmowym. W 1983 r. ukończył Wydział Wiedzy o Teatrze w warszawskiej PWST oraz Studium Scenariuszowe PWSFTViT (1986). W teatrze zadebiutował w 2003 r. sztuką "Wampir", której inscenizacja w Teatrze Nowym w Zabrzu zdobyła Grand Prix III Festiwalu Dramaturgii Współczesnej "Rzeczywistość Przedstawiona" w Zabrzu (2003) oraz Wyróżnienie w X Ogólnopolskim Konkursie Na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (2003). W 2007 r. otrzymał doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie teatru. Był współautorem wystawy w narodowym pawilonie polskim na wystawie światowej EXPO Hanower 2000. Jest autorem kilkunastu scenariuszy do filmów fabularnych, dokumentalnych oraz seriali telewizyjnych. Otrzymał m.in. Grand Prix festiwalu Dwa Teatry Sopot 2007 (za sztukę "Norymberga") oraz nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie teatru (2007). Jego "Norymberga" miała premierę 10 kwietnia 2006 r. w Teatrze Narodowym w Warszawie, a w 2006 r. zrealizowano ją w Teatrze TV. Została przełożona na angielski, niemiecki, bułgarski, rosyjski, białoruski, czeski, łotewski, ukraiński i estoński. Poza Polską wystawiono ją w Tallinnie i Rydze. Autor otrzymał za nią również Grand Prix za najlepszy tekst dramatyczny na IV Międzynarodowym Festiwalu Teatru Niezależnego - Białoruś 2008/09.W Teatrze TV zrealizowano także inne jego utwory: "Wampira" (2003), "Inkę 1946" (2006), "Dolinę nicości" (wg powieści Bronisława Wildsteina, 2011), "Komedię romantyczną" (2012), "Zaręczyny" (2015), "Breakout" (2016). Jest także autorem sztuki "Bezkrólewie" (druk w "Dialogu"), która do dziś pozostaje "teatralnym półkownikiem". Jej tekst jest dostępny na stronie internetowej IV Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej 2011, gdzie dotarła do finału konkursu. Wśród realizacji telewizyjnych na szczególną uwagę zasługuje serial o II Wojnie Światowej "Sprawiedliwi", nagrodzony m.in. na festiwalach filmowych w La Rochelle i w Seulu.