Artykuły

Najnowszy dramat Janiczak to, ukryty w formule historycznego dokumentu, radykalny manifest feminizmu. Tekstu będzie można posłuchać w Dworku Sierakowskich.

Wczoraj wyobraźnię trójmiejskich miłośników teatru poruszyły informacje dotyczące programu zbliżającej się wielkimi krokami tegorocznej edycji festiwalu R@port, dziś pojawia się kolejna ciekawa wiadomość, która się z nimi bardzo łączy. Jednym ze spektakli, który zostanie zaprezentowany w ramach pokazów konkursowych będzie najnowsze dzieło duetu dramaturgiczno-reżyserskiego Jolanty Janiczak i Wiktora Rubina. Chodzi o zrealizowane w Teatrze Polskim w Bydgoszczy przedstawienie zatytułowane "Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy", które miało premierę w październiku ubiegłego roku.

Zanim w Gdyni, w ramach prezentacji konkursowych, zaprezentowany zostanie bydgoski spektakl, w poniedziałek, 24 kwietnia, w Dworku Sierakowskich w Sopocie tekstu Janiczak będzie można posłuchać w ramach kolejnej odsłony projektu "Teatr przy stole / Stół przy Wybrzeżu". Reżyserem performatywnego czytania dramatu będzie Michał Kurkowski, a udział w prezentacji wezmą aktorzy Teatru Wybrzeże: Agata Bykowska, Marta Herman, Anna Kociarz, Maria Mielnikow-Krawczyk, Jerzy Gorzko, Grzegorz Gzyl, Marcin Miodek i Marek Tynda.

Punktem wyjścia dla Janiczak stała się zapomniana, odrzucona i wyklęta historia Anne-Josephe Théroigne de Méricourt. Była ona jedną z najaktywniejszych postaci z kręgu rewolucji francuskiej, współtwórczynią społecznego programu buntowników, prekursorką praw kobiet, jedną z pierwszych osób, które upomniały się o równouprawnienie płci. Choć w czasie rewolucyjnego zrywu miała ogromny wpływ na jego ideologiczny wymiar, dziś... nikt nie wie o jej istnieniu. Jej postać, jej poglądy, jej działalność zostały niemal całkowicie wymazane z historii, świadomości, a przede wszystkim - pamięci. Każdy, kto wie cokolwiek o rewolucji francuskiej bez trudu wymieni co najmniej kilka nazwisk jej przywódców, samych mężczyzn: Robespierre'a czy Dantona. Natomiast de Méricourt nie zna praktycznie nikt poza specjalistami w tej dziedzinie.

Janiczak postanowiła przypomnieć tę postać, ale jednocześnie spojrzeć przez pryzmat jej losów i jej poglądów na współczesny status praw kobiet i kobiecej perspektywy w stosunkach społecznych, a zwłaszcza politycznych. Nie dość, że poruszyła temat, który w Polsce od dawna wymaga poruszenia i niestety mało kto go porusza, na dodatek - przez przypadek - idealnie trafiła w punkt: premiera spektaklu odbywała się niemal dokładnie w tym czasie, kiedy tysiące Polek wyszło na ulice w ramach "czarnych protestów". Podczas pierwszych bydgoskich spektakli uczestniczkom demonstracji zdarzało się - prawie dosłownie - przychodzić na widownię prosto z ulicznego protestu.

"Teatr przy stole / Stół przy Wybrzeżu" to cykl czytań performatywnych polskich tekstów współczesnych, przygotowany przez Michała Kurkowskiego, nowego dramaturga Teatru Wybrzeże. Kurkowski konsekwentnie prezentuje w jego ramach teksty mówiące ważkie rzeczy o polskiej współczesności. Współorganizatorem cyklu jest koło teatrologów działające przy Uniwersytecie Gdańskim.

***

Teatr przy stole / Stół przy Wybrzeżu, spotkanie siódme, Jolanta Janiczak, "Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy", poniedziałek, 24 kwietnia, godz. 18.30, Dworek Sierakowskich, Sopot, ul. Czyżewskiego 12, wstęp wolny.