Zygmunt Duczyński (1951-2006)
Wczoraj [15 marca] zmarł ZYGMUNT DUCZYŃSKI, twórca i wieloletni kierownik Teatru Kana, reżyser, animator kultury, jedna z najbarwniejszych postaci szczecińskiej sztuki. Żył teatrem i dla teatru. Tworzył teatr piękny i potrzebny.
W drugiej połowie lat 70. zaczął organizować grupy teatralne w klubach, zbierając wokół siebie młodych ludzi, licealistów i studentów. W różnych miejscach, daleko od zawodowych scen, wystawiał swe pierwsze spektakle, inspirowane m.in. twórczością Andrzejewskiego, Barańczaka, Herberta, Mandelsztama, Miłosza. Tworzył teatr, który był "dla tego życia", jak w głośnym pod koniec lat siedemdziesiątych wierszu poznańskiego poety Romana Chojackiego, rzeczywistym manifeście tamtego pokolenia i początków Teatru Kana.
Urodził się we wsi Głuszyca pod Wałbrzychem w czerwcu 1951 roku. Studia polonistyczne kończył na szczecińskiej WSP, potem było studium teatralne w Warszawie. Pozostawał wierny teatrowi poszukującemu i budował go z uporem, nim przyszły sukcesy - wbrew przeciwnościom, we współpracy
z przyjaciółmi, którzy wokół niego się gromadzili.
W roku 1989 zrealizował kameralny, głośny później spektakl "Moskwa Pietuszki" wg Jerofiejewa, potem była "Noc", wg Jerofiejewa, Brodskiego i z tekstami własnymi. I właśnie to przedstawienie w 1994 roku przyniosło mu największe uznanie - Teatr Kana otrzymał prestiżową nagrodę krytyków na światowym festiwalu sztuki w Edynburgu. W roku następnym Duczyński i Kana otrzymali Nagrodę Artystyczną Miasta Szczecina. Sukcesy pozwoliły się teatrowi ustabilizować. Otrzymał stałą siedzibę, potem w jej sąsiedztwie - po wielkiej społecznej pracy -urządzono artystyczną kawiarnię (Piwnica przy Krypcie).
Zygmunt Duczyński, który już wówczas chorował, stworzył w Szczecinie wyjątkowe centrum kultury alternatywnej, poszukującej, niepokornej, nieposłusznej, znane w Polsce i poza jej granicami. Jeździł z Kaną po świecie i Polsce i zapraszał do Kany teatry ze świata i Polski. Dzięki niemu powstał Międzynarodowy Festiwal Artystów Ulicy i Międzynarodowe Spotkania Młodego Teatru "Okno", dzięki jego inspiracjom znajdowali w Kanie swoje miejsce wolni eksperymentatorzy i wieczni poszukiwacze, niespokojni tułacze sztuki.
Tworzył teatr wrażliwy. Chciał, żeby gromadzili się w nim także ludzie zagubieni i odrzuceni. I przychodzili, i znajdowali w Kanie swoje miejsce, nierzadko pierwszy raz w życiu. Nie tylko na widowni, ale również jako współtwórcy.
Tworzył teatr piękny i potrzebny.
