Artykuły

Wiedeńska operetka należy już do muzycznej klasyki. Poważne płytowe szlaki zostały dawno przetarte - Zemstę nietoperza nagrał swego czasu Karajan, później Gardiner zrobił pyszne nagranie Wesołej wdówki. Nie dziw więc, że po operetkę sięgnął i Jerzy Maksymiuk - pisze Małgorzata Komorowska w Ruchu Muzycznym.

Zemstę nietoperza miał w dyrygenckim dorobku: w 1993 roku przygotował jej premierę w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Teraz pod jego batutą nie zawsze lotna Polska Orkiestra Kameralna musuje i lśni, chociaż jej smyczki nie dorównują tym, jakich Maksymiuk dopracował się niegdyś w swej Polskiej Orkiestrze Kameralnej; brzmią nieco chudo i nie dostaje im straussowskiego stylu. Ale żadnej nutki nie zaniedbano i podobna staranność cechuje wykonanie partii solowych, ansamblowych i chóralnych, które wydają się oczyszczone z wszelkich uproszczeń, transpozycji i skrótów stosowanych podczas przedstawień i koncertów.

Płyta zawiera tylko wybrane fragmenty Zemsty nietoperza, czyli zamknięte w muzyczne całości arie, duety, tercety i finały: razem z Uwerturą 14 numerów. Pominięto instrumentalne łączniki i dialogi (z jednym, nie dającym się wyciąć wyjątkiem w ścieżce 5), a także słynną, właściwie niemuzyczną scenę otwierającą akt III, z Alfredem śpiewającym zza krat i pijanym strażnikiem więzienia Froschem. Nagranie, choć dokonane w radiowym Studio S-2, ma dziwną, martwą akustykę; wraz z ostatnim dźwiękiem następuje próżnia, bez odrobiny wybrzmienia i pogłosu.

W obsadzie znalazła się czołówka młodych śpiewaków, którzy pieczołowicie realizują swoje partie. Zadziwiać może precyzja koloratur i staccata Iwony Hossy w duecie z Pawłem Skałubą Jak spogląda, jak pożąda, czy płynne legato Marty Boberskiej, gdy śpiewa "w roli skromnego dziewczęcia". Szkopuł w tym, że wszyscy soliści na co dzień występują w zupełnie innym repertuarze, od baroku po współczesność, i ich głosom daleko do operetkowego wdzięku. Rozmaite dowcipy w rodzaju "bez męża schab z kapustą", rausz w Pochwale wina "pij, najmilsza, pij" i w walcu "Ja się śmieję, ha, ha, ha", nie znajdują odbicia w ich wokalnym poczuciu humoru. Nawet Adam Zdunikowski, który na scenie potrafi być rozbrajająco - w dobrym guście - komiczny, postawiony przy mikrofonie trzyma się w ryzach.

Jedynie Annę Lubańska bawi, co słychać, tekst Kupletów Orłowskiego o pozornie nieskończonych możliwościach w życiu (...), bowiem choć "można w prawo - lepiej nie, lub w lewo - lepiej tak", jak również "rzecz w tym, kto władzę ma". Cytuję z wybornego przekładu Juliana Tuwima, który polskiej operetce (w ogólnym sensie tego pojęcia) od 1932 roku przysparza chwały.

Na płycie jednak brak nazwiska pisarza (ma spadkobierców!). Nie zamieszczono także informacji, z jakiego wydania nutowego korzystano przy nagraniu (z polskich firm czyni to tylko CD Accord). A skoro płytę sygnuje Radiowa Agencja Fonograficzna i Jedynka. Polskie Radio, to znaczy, że te dostojne publiczne instytucje umykają przed prawem autorskim i wstępują w ślady piratów.

Krążek stanowi wizytówkę Mazowieckiego Teatru Muzycznego "Operetka". Powołany decyzją Sejmiku Województwa Mazowieckiego w kwietniu 2005 roku, ma na razie, pod dyrekcją Włodzimierza Izbana - śpiewaka z wykształcenia, menedżera z temperamentu - charakter instytucji impresaryjnej. Występuje, czasem, w Teatrze Polskim w Warszawie i w Teatrze w Płocku.

Jak wynika z zamieszczanych w internecie programów spektakli Zemsty i operetkowych koncertów, gra tam i śpiewa, kto żyw, zmieniają się soliści, orkiestry i dyrygenci. Czy i jak nowy Teatr się ustabilizuje - czas pokaże.

Zemsta nietoperza Iwona Hossa Rosalinda, Paweł Skałuba Eisenstein, Jarosław Bręk Frank, Anna Lubańska Orłowski, Marta Boberska Adela, Adam Zdunikowski Alfred, Wojciech Gierlach Falke, Anna Karasińska Ida, Chór Filharmonii Narodowej, Polska Orkiestra Radiowa, dyr. Jerzy Maksymiuk PRCD 525 (2005).