Poznań. Premiera "Trojanek" w Polskim
4 marca w Teatrze Polskim w Poznaniu odbędzie się premiera "Trojanek" Eurypidesa w reżyserii Kamili Michalak.
"Wstań, nieszczęśliwa! Do góry kark, głowa!
Już tu nie Troja, już ty nie królowa!
Znieś los cierpliwie, co strasznie się zmienia!
Płyń z prądem! Wedle bogów płyń zrządzenia!
Na fal ścisk życia nie narażaj łodzi,
Płynąc po nieszczęść zesłanych powodzi!
Och! Och! Cóż łez mi z oczu nie wyciska?!
Nie mam już dzieci, małżonka, ogniska!
Och! Dumo przodków wzniosła na proch starta,
Jak marna, jak nic nie byłaś ty warta!"
Eurypides
"Trojanki" to opowieść o momencie nieheroicznym, o trwającej zawsze chwili pomiędzy wielkimi, historycznymi narracjami, pomiędzy kataklizmem a kataklizmem. Istotą tej opowieści jest poszukiwanie miejsca, czasu, sposobu na trwanie przy ofiarach. Na lament. Skoro wszystko wskazuje na to, że historia wcale się nie skończyła i wciąż nieubłaganie toczy się, pozostaje tylko nieodwracanie wzroku. Współodczuwanie jako jedyny wspólny wszystkim obrzęd.
"Trojanki" dzieją się w czasie, w którym piękni i zbrojni bohaterowie "Iliady" zakończyli już swoje potyczki, w którym Odyseusz nie wsiadł jeszcze na statek, by rozpocząć swoją pełną przygód podróż. Ten czas należy do opłakujących kobiet - tylko one, Trojanki, ocalały ze zdobytego miasta. Tylko one widzą jego ostateczny upadek. Ich losy zależą od wrogów i kapryśnych bóstw, zależą od wszystkich, tylko nie od nich samych.
Wojna nie ma w sobie nic z kobiety, ale kobieta - być może w sposób szczególny - nosi w sobie wojnę. Jej lament - skutecznie zagłuszany przez narracje o męstwie, przez kolejne newsy - zawsze towarzyszy śmierci. To ona staje przed wyzwaniem, czy i jak żyć dalej. Jej płacz rozlega się i zawsze i teraz: pod murami Troi, na wszystkich wojnach świata, nad brzegami Morza Śródziemnego, wszędzie gdzie wielka historia wyrzuca na brzeg kolejne trupy.
Barbara Klicka
