Artykuły

Mariusz Treliński w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej pokaże uwspółcześnioną "Salome" Richarda Straussa, Iwan Wyrypajew w Poznaniu zajmie się "Borysem Godunowem" Modesta Musorgskiego, a w Gdańsku premierę "Czarnej maski" Krzysztofa Pendereckiego przygotuje Marek Weiss. Oto nasz przewodnik po premierach operowych w Polsce od lutego do czerwca 2016 roku.

"JENUFA" W RĘKACH ŁOTYSZA. POZNAŃ

Jedna z najciekawszych oper XX wieku, "Jenufa. Jej pasierbica" modnego dziś niezwykle morawskiego kompozytora Leosza Janaczka, pojawi się w lutym jako pierwsza premiera w tym sezonie w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Wystawione w 1916 roku dzieło szokowało widzów drastycznym jak na konwencję operową tematem. Na morawskiej wsi panują surowe obyczaje, ale samotna kobieta jest wyzwaniem dla miejscowych playboyów. Osią jest śmiertelny konflikt atrakcyjnej chłopki Jenufy i jej macochy Kościelnichy. Ze strumienia ktoś wyławia zwłoki noworodka Spektakl wyreżyseruje Łotysz Alvis Hermanis, twórca świetnych "Żołnierzy" B.A. Zimmermanna i "Trubadura" z gwiazdorską obsadą wystawionych w minionych latach na Festiwalu w Salzburgu.Kierownictwo muzyczne objął Gabriel Chmura. Premiera 26 lutego.

RZADKA OPERA ROSSINIEGO. KRAKÓW

"Turka we Włoszech" Rossiniego wystawi Opera Krakowska, ubiegając w ten sposób Operę Narodową w Warszawie, która tę premierę zapowiada dopiero na 2017 r. Będzie to trzecie wystawienie tej opery w powojennej Polsce. Zabawne libretto jest pełne nagłych zwrotów akcji i efektownych przebieranek rodem z komedii pomyłek. Wystąpią m.in. Wojciech Gierlach, Mariusz Godlewski i Katarzyna Oleś-Blacha. Reżyseruje Włodzimierz Nurkowski, dyryguje Tomasz Tokarczyk. Premiera 4 marca.

"MAKBET" VERDIEGO. WROCŁAW

Pierwsze zetknięcie Giuseppe Verdiego z Szekspirem zaowocowało w 1846 roku"Makbetem", otwierającym serię "szekspirowskich" oper kompozytora. Pełna dramatycznego rozmachu, nowatorska muzyka, sugestywna wizja żądzy władzy i efektowne sceny zbiorowe z elementami fantastyki składają się na to mroczne, dopiero niedawno docenione dzieło. Premierę w Operze Wrocławskiej przygotowuje austriacki reżyser Bruno Berger-Gorski. Kierownictwo muzyczne: Ewa Michnik. Premiera 5 marca.

"ARIODANTE" W WOK. WARSZAWA

Jedna z najpiękniejszych oper Händla trafia na scenę Warszawskiej Opery Kameralnej w wymarzonej obsadzie. W roli tytułowej wystąpi kontratenor Kacper Szelążek, którego wybitny talent wokalno-aktorski objawił się półtora roku temu w Händlowskiej "Agryppinie". W roli Polinessa pojawi się Jan Jakub Monowid, Gineirą będzie Olga Pasiecznik. Spektakl wyreżyseruje Krzysztof Cicheński, dobrze zapowiadający się twórca ubiegłorocznej inscenizacji "Pajaców" w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Kierownictwo muzyczne: Władysław Kłosiewicz. Premiera 13 marca.

"CZARNA MASKA" PENDERECKIEGO. GDAŃSK

Niezwykła opera Krzysztofa Pendereckiego, w której można odnaleźć klimat "Siódmej pieczęci" Ingmara Bergmana, po długiej przerwie znów trafia na scenę, tym razem Opery Bałtyckiej w Gdańsku, w inscenizacji i reżyserii Marka Weissa (na zdjęciu). Pretekstem jest 30. rocznica prawykonania tego dzieła na Festiwalu w Salzburgu. W tym operowym thrillerze opartym na sztuce Gerharda Hauptmanna Penderecki sięga do tradycji ekspresjonizmu i Kammerspiel. Rzecz rozgrywa się w zamkniętym pomieszczeniu, w którym dialoguje ze sobą 10 osób reprezentujących różne wyznania i światopoglądy. Jest połowa XVII wieku, na zewnątrz grasuje czarna śmierć, ale również w domu pociągającej Benigny narasta napięcie i przerażenie, którego źródła nie znamy. Benigna to wspaniała partia wokalna, napisana z rozmachem na sopran dramatyczny (w tej roli Katarzyna Hołysz). Premiera 20 marca.

UWSPÓŁCZEŚNIONA "SALOME". WARSZAWA

Słynna dekadencka opera Richarda Straussa w reżyserii Mariusza Trelińskiego (na zdjęciu) na scenie Opery Narodowej w Warszawie. Kiedy w 1905 roku w Semperoper w Dreźnie wystawiono po raz pierwszy "Salome", której libretto kompozytor oparł na sztuce Oscara Wilde'a, sukces Straussa był tak wielki, że - jak głosi plotka - za tę operę postawił sobie dom w górach, a gratulacje dostał od samego Gustava Mahlera. Opera niezwykle gęsta muzycznie, wprost ociekająca erotyzmem, celnie trafiła w klimat epoki, zafascynowanej seksem i śmiercią oraz trudnymi, zwłaszcza kazirodczymi relacjami rodzinnymi z Freudowską psychoanalizą w tle. Jak zapowiadają twórcy: biblijna tragedia rozegra się jednocześnie w zamożnym mieszczańskim świecie oraz na granicy rzeczywistości i fantazji. Przedstawienie powstało w koprodukcji z Teatrem Narodowym w Pradze. Warszawska premiera 22 marca.

"UBU KRÓL", FEERIA POMYSŁÓW. BYTOM

Opera Śląska w Bytomiu wystawi "Ubu Króla", arcydzieło Krzysztofa Pendereckiego oparte na sztuce Alfreda Jarry'ego o tym, jak rządzi się "w Polsce, czyli nigdzie". Anarchistycznie nastawiony Jarry wyśmiał w tej sztuce wszystko: politykę, władzę, kulturę, konwencje teatralne. Penderecki napisał swoją czwartą operę w tonie buffo, cytując obficie i z humorem samego siebie i innych kompozytorów. To istna feeria kompozytorskich pomysłów. Reżyseruje Waldemar Zawodziński, dyryguje Tadeusz Serafin, w obsadzie śpiewacy sprawdzeni we wcześniejszych inscenizacjach "Ubu": Anna Lubańska, Karolina Sikora, Paweł Wunder, Jacek Laszczkowski. Premiera 3 kwietnia.

PASTOR I SZEKSPIR. WARSZAWA

"Burza" Krzysztofa Pastora jest owocem współpracy Polskiego Baletu Narodowego z Het Nationale Ballet w Am-sterdamie. Zagrano ją tam w 2014 r., a w tym sezonie pojawi się w wykonaniu Polskiego Baletu Narodowego w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie. Wieloznaczne arcydzieło Szekspira jest dla Pastora jedynie źródłem inspiracji. Choreograf używa motywów i postaci ze sztuki, ale zależy mu przede wszystkim na eksponowaniu magii ukrytej w dramacie. Ilustracja muzyczna to: Henry Purcell, Thomas Tallis, Robert Johnson, Matthew Locke, Michel van der Aa oraz irańska muzyka tradycyjna. Premiera: 9 kwietnia

KLECZEWSKA W OPERZE. WARSZAWA

"Głos ludzki" Francisa Poulenca to operowy monodram na sopran i orkiestrę z librettem Jeana Cocteau. Niedawno z powodzeniem wystawił go w Paryżu Krzysztof Warlikowski. Bezradna wobec własnych uczuć bohaterka pozbawia się życia. Obok niej (w tej roli Joanna Woś) ważnym bohaterem "Głosu " jest telefon. Czy domowy, czy komórkowy - zdecyduje reżyserka Maja Kleczewska (na zdjęciu) w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w cyklu "Terytoria". Premiera 16 kwietnia.

"POŁAWIACZE PEREŁ". WROCŁAW

Akcja "Poławiaczy pereł" Georgesa Bizeta określanych jako "opera liryczna", w której perłą jest aria Nadira "Je crois entendre encore", rozgrywa się w malowniczej scenerii wioski rybackiej na Cejlonie. Historia opowiada o miłosnym trójkącie: wódz wioski Zurga oraz myśliwy Nadir zakochują się w pięknej kapłance Leili. W Operze Wrocławskiej reżyseruje Waldemar Zawodziński, zadyryguje nią Ewa Michnik. Premiera 30 kwietnia.

"TRISTAN I IZOLDA". GDAŃSK

W Bałtyckim Teatrze Tańca w Gdańsku zobaczymy "Tristana i Izoldę" z muzyką Franza Schuberta w inscenizacji i choreografii Izadory Weiss. Premiera w maju.

"TURANDOT". ŁÓDŹ

W Teatrze Wielkim w Łodzi odbędzie się premiera "Turandot" Giacomo Pucciniego. Operę o chińskiej księżniczce - ostatnie dzieło włoskiego kompozytora, z niezwykłą arią księcia Kalafa "Nessun dorma" (Nikt nie śpi) wyreżyseruje Adolf Weltschek. Kierownictwo muzyczne Antoni Wit. Premiera 13 maja.

"TANNHäUSER". KRAKÓW

Wielka opera romantyczna Richarda Wagnera rozgrywa się w ulubionej przez niego historycznej, średniowiecznej scenerii, w której o duszę tytułowego rycerza walczą czysta Elżbieta, uosobienie chrześcijańskiej cnoty miłości i poświęcenia, oraz Wenus, kobiecość zmysłowa i uwodzicielska. W Operze Krakowskiej słynną operę, niezwykle rzadko goszczącą na polskich scenach, wyreżyseruje Laco Adamik, kierownictwo muzyczne: Tomasz Tokarczyk. Premiera 9 czerwca.

"TRISTAN I IZOLDA". WARSZAWA

Wzajemne dopełnienie miłości i śmierci, erotyczna temperatura, jakiej nie było wcześniej w teatrze operowym, podchwycona później przez ekspresjonistę Richarda Straussa - "Tristan i Izolda" Richarda Wagnera pojawi się na scenie Opery Narodowej w Warszawie w inscenizacji Mariusza Trelińskiego, ze scenografią Borisa Kudliczki. Drugi raz Teatr Wielki - Opera Narodowa wchodzi w koprodukcję z nowojorską Metropolitan Opera w Nowym Jorku, której dyrektor, Peter Gelb, osobiście zaproponował polskiemu reżyserowi realizację dramatu muzycznego Wagnera w Nowym Jorku, gdzie we wrześniu spektakl otworzy sezon operowy 2016/2017, a wcześniej zostanie pokazany w Baden-Baden i Warszawie. Treliński będzie pierwszym polskim reżyserem wystawiającym w nowojorskiej Met (nie licząc Ryszarda Ordyńskiego, na początku XX wieku głównego reżysera tej sceny). Warszawska premiera 12 czerwca.

WYRYPAJEW I "BORYS GODUNOW". POZNAŃ

Rosyjski reżyser Iwan Wyrypajew, po świetnie przyjmowanej inscenizacji swojej sztuki "Nieznośnie długie objęcia" (Teatr Powszechny w Warszawie/Łaźnia Nowa w Krakowie), zajmie się teraz operą. Na scenę Teatru Wielkiego w Poznaniu przenosi "Borysa Godunowa", operę Modesta Musorgskiego według Aleksandra Puszkina. To muzyczna opowieść o Rosji z przełomu XVI i XVII wieku, a zarazem oparta na faktach refleksja nad konsekwencjami władzy zdobytej za wszelką cenę. Idealny temat dla reżysera Iwana Wyrypajewa, którego fascynuje problem grzechu i winy, zbrodni i pokuty w kontekście prawosławnej kultury i religii. Premiera 18 czerwca.