Wrocław. Nieznane fotografie Jerzego Grotowskiego na wystawie
5 czerwca 1978 roku zgromadzeni w Starej Pomarańczami znawcy teatru podczas międzynarodowego sympozjum ITI wysłuchali czterogodzinnego wykładu "Wędrowanie za Teatrem Źródeł", do jego tytułu nawiązuje teraz wystawa otwierana w Muzeum Współczesnym.
Data jej wernisażu jest nieprzypadkowa - dokładnie 17 lat temu, 14 stycznia, w Pontederze zmarł jeden z największych reformatorów teatru XX wieku, autor wygłoszonego tekstu, czyli Jerzy Grotowski. W swoim exposé, swoistym manifeście, reżyser odwoływał się do ukrytego dotąd, osobistego wątku pracy. Do niereligijnego doświadczenia nieśmiertelności życia, które powstawało jako rezultat dramatycznego "spotkania ze źródłami".
Na wystawie zostały zgromadzone zdjęcia Jana Krzysztofa Fiołka, który w latach 1979-1983 pracował jako fotograf w Teatrze Laboratorium. Na co dzień dokumentował działalność Mistrza i jego teatru - część z tych fotografii, znacząca część, nie była prezentowana.
Pokazane zdjęcia układają się w siedem bloków. Pierwszy z nich to dokumentacja jubileuszu dwudziestolecia Teatru Laboratorium (1979), kolejny to pochodzące z tego czasu ujęcia z Mediolanu, gdzie odbyła się międzynarodowa konferencja "Grotowski II. Granice teatru". Jan Krzysztof Fiołek towarzyszył zespołowi teatru nie tylko podczas podróży, ale i w trakcie prób. Stąd zdjęcia z ostatniego spektaklu, "Apocalypsis cum figuris", oraz z ostatniego dzieła scenicznego, zrealizowanego bez udziału Jerzego Grotowskiego, a pod kierunkiem Ryszarda Cieślaka - "Thanatos Polski. Inkantacje", a także nie-prezentowane wcześniej zdjęcia z przedsięwzięcia parateatralnego "Drzewo Ludzi".
Na wystawie znalazły się również fotografie dokumentujące spotkania w ramach Teatru Źródeł, w tym współpracowników Grotowskiego, którzy odwiedzili Wrocław, Brzezinkę, Ostrowinę i Olsztyn w 1980 i 1981 roku. W ich gronie znaleźli się m.in. członkowie grupy Saint-Soleil z Haiti, Pablo Jimenez z Meksyku, Jairo Cuesta z Kolumbii i Abani Biswas z Indii.
Ostatni, najobszerniejszy, blok tematyczny stanowią zdjęcia wykonane w Rzeszowie i Nienadówce [na zdjęciu] na planie filmu Mercedes Gregory i Jill Godmilow "With Jerzy Grotowski. Nienadówka 1980".
Autor zdecydował się na zarchiwizowanie swoich zdjęć Grotowskiego i Laboratorium dopiero w 2006 roku, czyli dwa lata przed śmiercią.
Waldemar Plusa, kurator wystawy: - Trudno odgadnąć, co tak naprawdę przyspieszyło ten proces. Czy jakaś wewnętrzna siła, jakieś duchowe przekonanie, czy też świadomość rozwijającej się choroby spowodowały potrzebę pokazania w końcu siebie. Zdjęcia nie są obrazem wielkości Grotowskiego, ale prozą życia w tamtym czasie, portretami ludzi i zdarzeń zatrzymanych w codzienności i swoistym zapisem Jana wędrowania za.
W otwarciu wystawy wezmą udział Ludwik Flaszen, kierownik literacki teatru, i Barbara Fiołek, żona Jana Krzysztofa.
WĘDROWANIE ZA...
Jerzy Grotowski na fotografiach Jana Krzysztofa Fiołka - wystawa w Muzeum Współczesnym Wrocław, czynna do 1 lutego. Wernisaż 14 stycznia 18.
