Artykuły

Od 4 do 6 grudnia o godz. 19.00 Instytut Grotowskiego zaprasza na spektakl "Mauzer" w ramach II Sezonu Mistrzów "Świat miejscem prawdy". 5 grudnia z okazji 20. rocznicy śmierci Müllera odbędzie się spotkanie "Przestrzeń wspomnień".

"Mauzer" (na zdjęciu) w reżyserii Theodorosa Terzopoulosa to nietypowa rozprawa, której głównymi bohaterami są A i B - skazani na karę śmierci kaci na usługach rewolucji. Spektakl na podstawie dramatu Heinera Müllera zostanie zaprezentowany w Sali Teatru Laboratorium Instytutu Grotowskiego. "Mauzer", sztuka polityczna uważana za kluczowe dzieło Müllera, zajmuje istotne miejsce na mapie współczesnego dramatu. Biorąc za punkt wyjścia historyczny kontekst wojny domowej między bolszewikami a zwolennikami władzy cara, Müller snuje rozważania na temat etyki rewolucji, dogmatyzmu ideologii, upadku znaczenia życia ludzkiego i porażki komunizmu. Postacie dostają się w tryby machiny produkującej katów i stanąć muszą twarzą w twarz z przemocą, która prędzej czy później okazuje się owocem każdej rewolucji. Tytułowy mauzer jest bronią, za pomocą której tak buntownicy, jak zwycięzcy wykonują egzekucje. Jednocześnie symbolizuje on koniec zbrodni, śmierć i machinę wojenną. Jak stwierdza Terzopoulos: "Idąc w ślad za Müllerem, chcieliśmy w naszym przedstawieniu pokazać moment utraty przyjętej miary, który może zrodzić zarówno bohaterów, jak zbrodniarzy. Tekst Müllera w dzisiejszej epoce upadku wszelkich wartości etycznych i powszechnej komercjalizacji może ujawnić swoje zbawcze działanie, jeśli tylko dotrze się do jego samego sedna. Wymaga to dogłębnej analizy i ciężkiej pracy na próbach, wielu pomysłów i inspiracji, bowiem Mauzer to coś więcej niż tylko dramat polityczny o radzieckiej wojnie ojczyźnianej. Owszem, w jego centrum znajduje się rewolucja październikowa i wywołana przez nią wojna domowa, ale obejmuje on także wszystkie wojny domowe, nawet tę między instynktem i racjonalnością, obrazującą elementarny konflikt między Apollem a Dionizosem".

"Mauzer" w reżyserii Terzopoulosa został przygotowany w ramach programu "Masters in Residence", adresowanego do mistrzów teatru europejskiego. Program odwołuje się do powszechnej praktyki w dziedzinie kultury teatralnej w Europie, jaką jest organizacja pobytów twórczych (rezydencji) artystów zagranicznych.

Theodoros Terzopoulos, przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Olimpiady Teatralnej, pracował w wielu teatrach zagranicznych, m.in. w Teatro Olimpico w Vicenzy, Teatrze na Tagance w Moskwie. Gościł na licznych międzynarodowych festiwalach i współpracował z wybitnymi aktorami z całego świata. Po raz pierwszy wystawił "Mauzera" z okazji osiemdziesiątych urodzin Heinera Müllera w Atenach w 2009 roku.

W spektaklu występują: Jolanta Góralczyk, Przemysław Wasilkowski, Przemysław Błaszczak oraz młodzi aktorzy: Jan Hussakowski, Marcin Misiura i Bartosz Bielenia.

Bilety do nabycia w Sekretariacie Instytutu Grotowskiego oraz na portalu biletin.pl. Rezerwacja i sprzedaż: sekretariat@grotowski-institute.art.pl; tel. 71 34 45 320. Prosimy o odbiór biletów w Sekretariacie (Przejście Żelaźnicze) najpóźniej dzień przed spektaklem.

5 grudnia o godz. 17.00 w Sali Kinowej Instytutu Grotowskiego odbędzie się spotkanie "Przestrzeń wspomnień" poświęcone Heinerowi Müllerowi z okazji 20. rocznicy jego śmierci. Udział w spotkaniu wezmą: Theodoros Terzopoulos oraz Frank Raddatz. Spotkanie poprowadzi Jarosław Fret.

Theodoros Terzopoulos w książce "W labiryncie. Theodoros Terzopoulos spotyka Heinera Müllera" stwierdza: "Kiedy, na przykład, słyszę sformułowanie: Jak mawiał Müller, w uszach dźwięczy mi fraza: Jak mawiał Goethe. Heiner jeszcze przed śmiercią stał się punktem odniesienia, przestrzenią wspomnień. Każdy chciał od niego jakiś cytat, ale z czasów jego życia, choć jeszcze żył. Jego tekstami zajmowano się w sposób naznaczony dużą dozą narcyzmu. Cytaty sprawiają wrażenie, że jego teksty zostały przyswojone, że stał się mną. Tak działa prosty mechanizm identyfikacji. Tymczasem należy podjąć dialog.

Nasz dialog nigdy nie rozwijał się linearnie, panował w nim kompletny chaos. Kilka zdań w jakiejś kawiarni, krótka dysputa w bufecie jako kontynuacja, potem znów dłuższa dyskusja w czyimś mieszkaniu. To był nasz styl. Przyjechałem do NRD z powodu Brechta, chciałem się czegoś nauczyć, a trafiłem na Heinera, na te niecodzienne rozmowy".

Heiner Müller urodził się w 1929 roku w Eppendorf w Saksonii. W 1945 roku został przymusowo wcielony do armii, walczył na froncie i przebywał jako więzień w amerykańskim obozie jenieckim. W 1951 roku opublikował swoje pierwsze wiersze i artykuły. Trzy lata później wstąpił do Stowarzyszenia Pisarzy Niemieckich (Deutscher Schriftsteller-Verband, DSV). Jako niezależnie myślący marksista nie cieszył się poparciem komunistycznego rządu Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Oskarżano go o "pesymizm historyczny" i ostatecznie wyrzucono z DSV. Jednak już wtedy jego twórczość zaczęła zyskiwać popularność w Niemczech Zachodnich i na całym świecie. W 1970 roku Müller podjął współpracę z Berliner Ensemble i Volksbühne jako dramaturg. W latach osiemdziesiątych Müllera przyjęto do Akademii Sztuk (Akademie der Künste) w NRD. Po upadku Muru Berlińskiego w 1990 roku wybrano go nawet na jej prezydenta, natomiast pięć lat później został dyrektorem artystycznym Berliner Ensemble. Do końca życia Müller nieprzerwanie pisał teksty dla teatru i wiersze oraz reżyserował. Zmarł w 1995 roku. Pozostawił po sobie między innymi następujące teksty dla teatru: "Die Korrektur" (Korekta, 1958), "Filoktet" (1965), "Herakles 5" (1966), "Mauzer" (1970), "Cement" (1972), "HamletMaszyna" (1977), "Kwartet" (1980), "Gnijący brzeg Materiały do Medei Krajobraz z Argonautami" (1983) i "Opis obrazu" (1984).

Wstęp na spotkanie jest wolny.