Męczeństwo z przymiarką - sztuka o ludziach jałowych
Debiutem dramaturgicznym młodego pisarza Ireneusza Iredyńskiego zainteresowały się już dwa teatry. Prapremiera "Męczeństwa z przymiarką" odbyła się niedawno w gdańskim teatrze "Wybrzeże". Obecnie trwają próby tej sztuki na scenie Ateneum w Warszawie. O warszawskiej inscenizacji rozmawiamy z młodym reżyserem Janem Bratkowskim, którego ciekawi dramaturgia współczesna;
Czym warszawski spektakl będzie się różnił od gdańskiego poprzednika?
- Myślę, że nasze przedstawienie można potraktować jako drugą prapremierę. Nasz teatr wspólnie z autorem stworzył inną wersję "Męczeństwa z przymiarką". Wprowadziliśmy wiele zmian, a akt III, stanowiący pointę sztuki, został opracowany niemal na nowo.
Co zaciekawiło Pana najbardziej w sztuce Iredyńskiego?
- "Męczeństwo z przymiarką" jest w moim przekonaniu sztuką o ludziach jałowych, którzy uciekają się do różnych mitów. Każda z czterech występujących w niej osób reprezentuje jakiś mit. Np. główny bohater Piotr ma niechęć do działania i przybiera pozę człowieka nie zdolnego do czynu. Akcja sztuki przynosi szereg sytuacji, w których powinien zdobyć się na gest prawdziwy. Nie podejmuje jednak żadnej decyzji, tylko ciągle przeżywa wymyślone konflikty, i woli mieć temat do cierpień niż wyjść z sytuacji konfliktowej. To uleganie własnym urojeniom prowadzi do kabotyństwa. Autor nie ma litości dla swoich bohaterów , odnosi się do nich z kpiną i szyderstwem. Jego sztuka jest ostrą satyrą na atmosferę nihilizmu. Zawiera dużo trafnych obserwacji z różnych środowisk. Każdy może znaleźć w jednej z tych czterech osób kawałek siebie. Wyjątkowo dobry i potoczysty jest, moim zdaniem, dialog. Parodiuje on nasze skojarzenia, ukazuje w krzywym zwierciadle codzienne rozmowy.
Które motywy sztuki zostaną zaakcentowane szczególnie w Pańskiej inscenizacji?
- W naszej inscenizacji staramy się wydobyć przede wszystkim ostrą satyrę i celny dowcip ze sztuki Iredyńskiego. Wydaje mi się, że w sile oskarżenia określonych postaw naszego współczesnego życia tkwi optymizm "Męczeństwa z Przymiarką".
Kiedy odbędzie się premiera i jaka jest obsada aktorska "Męczeństwa"?
- Premierę przewidujemy na Sylwestra. Główną rolę Piotra - intelektualisty zagra Jerzy Duszyński, Anną - dziennikarką będzie Hanna Skarżanka. Postać Bogdana - człowieka, który nie może wyzwolić się z mitu okupacji, odtworzy Jan Matyjaszkiewicz. W roli młodej dziewczyny - Marty wystąpią na zmianę: Elżbieta Kępińska i Ewa Radzikowska. Dekoracje - Zofii Pietrusińskiej, muzyka - Edwarda Pałłasza.