Artykuły

Debiutem dramaturgicznym młodego pisarza Ireneusza Iredyńskiego zainteresowały się już dwa teatry. Prapremiera "Męczeństwa z przymiarką" od­była się niedawno w gdańskim teatrze "Wybrzeże". Obecnie trwają próby tej sztuki na sce­nie Ateneum w Warszawie. O warszawskiej inscenizacji roz­mawiamy z młodym reżyserem Janem Bratkowskim, którego ciekawi dramaturgia współcze­sna;

Czym warszawski spektakl bę­dzie się różnił od gdańskiego po­przednika?

- Myślę, że nasze przedstawie­nie można potraktować jako drugą prapremierę. Nasz teatr wspólnie z autorem stworzył inną wersję "Męczeństwa z przymiarką". Wprowadziliśmy wiele zmian, a akt III, stanowiący pointę sztuki, został opracowany niemal na nowo.

Co zaciekawiło Pana najbar­dziej w sztuce Iredyńskiego?

- "Męczeństwo z przymiarką" jest w moim przekonaniu sztuką o ludziach jałowych, którzy ucie­kają się do różnych mitów. Każda z czterech występujących w niej osób reprezentuje jakiś mit. Np. główny bohater Piotr ma niechęć do działania i przybiera pozę czło­wieka nie zdolnego do czynu. Akcja sztuki przynosi szereg sytuacji, w których powinien zdobyć się na gest prawdziwy. Nie podejmuje jednak żadnej decyzji, tylko ciągle przeżywa wymyślone konflikty, i woli mieć temat do cierpień niż wyjść z sytuacji konfliktowej. To uleganie własnym urojeniom prowadzi do kabotyństwa. Autor nie ma litości dla swoich bohaterów , odnosi się do nich z kpiną i szy­derstwem. Jego sztuka jest ostrą satyrą na atmosferę nihilizmu. Za­wiera dużo trafnych obserwacji z różnych środowisk. Każdy może znaleźć w jednej z tych czterech osób kawałek siebie. Wyjątkowo dobry i potoczysty jest, moim zdaniem, dialog. Parodiuje on nasze skojarzenia, ukazuje w krzywym zwierciadle codzienne rozmowy.

Które motywy sztuki zostaną zaakcentowane szczególnie w Pańskiej inscenizacji?

- W naszej inscenizacji staramy się wydobyć przede wszystkim ostrą satyrę i celny dowcip ze sztuki Iredyńskiego. Wydaje mi się, że w sile oskarżenia określonych po­staw naszego współczesnego życia tkwi optymizm "Męczeństwa z Przy­miarką".

Kiedy odbędzie się premiera i jaka jest obsada aktorska "Mę­czeństwa"?

- Premierę przewidujemy na Syl­westra. Główną rolę Piotra - inte­lektualisty zagra Jerzy Duszyński, Anną - dziennikarką będzie Hanna Skarżanka. Postać Bogdana - człowieka, który nie może wyzwolić się z mitu okupacji, odtworzy Jan Matyjaszkiewicz. W roli młodej dziewczyny - Marty wystąpią na zmianę: Elżbieta Kępińska i Ewa Radzikowska. Dekoracje - Zofii Pietrusińskiej, muzyka - Edwarda Pałłasza.