Artykuły

Warszawskich Spotkań Teatralnych w biednym 1992 r. miało nic być. Jednakie po wielu perturbacjach, dyskusjach i kłótniach w telewizyjnych "Wiadomościach" ogłoszono komunikat: "Spotkania" odbędą się, ale zawężone do najwartościowszych i zdecydowanie najlepszych przedstawień ubiegłego roku. W najbardziej znanym szerokiej publiczności przeglądzie wydarzeń scenicznych udział wezmą - Teatr Stary z Krakowa, Teatr Kantora, grupa Gardzienice i... Towarzystwo Teatralne "Wierszalin" z Białegostoku.

W sierpniu 1991 r. Piotr Tomaszuk i Tadeusz {#au#396}Słobodzianek{/#} po osobistych i zawodowych doświadczeniach w Białostockim Teatrze Lalek i "Miniaturze" w Gdyni, podjęli odważną i ryzykowną decyzję utworzenia prywatnego, profesjonalnego teatru. To znaczy, teatru na miarę dzisiejszych czasów, bez administracji i instytucjonalizacji, najczęściej utrudniających pracę twórczą, ale też bez dotacji i "ciepłego" mecenatu kulturalnego, który zapewnia dobre samopoczucie i współodpowiedzialność w razie niepowodzenia przedsięwzięcia artystycznego.

Teatr prywatny, a więc bardzo osobisty, który firmuje się własnym nazwiskiem, zmusza do innej formy pracy. Jeśli znikąd nie otrzymuje się pomocy materialnej i zarabia się jedynie graniem na scenie, praca ta musi być szczególnie intensywna i musi zapewnić nie tylko byt zespołowi teatralnemu, ale również teatrowi, istotą którego jest ciągły rozwój poszukiwanie najwłaściwszych środków ekspresji.

Wszystko robią sami - ustawiają dekoracje, zajmują się transportowi i księgowością, organizują widownię i reklamy. Łączy ich wyraźny cel artystyczny i absolutny profesjonalizm. (Są zawodowcami, którzy kochają teatr.)

Najważniejsza jednak jest widownia, ta wyjątkowo wrażliwa, szczerze reagująca na to, co jej się podoba i nie podoba, ostro osądzająca każdy przejaw fałszu i nie ukrywająca wzruszenia, kiedy coś szczególnie ją zachwyci - widownia dziecięca. W czasach telewizji satelitarnej i wideo, gonitwy obrazów, zimnych w sposobie oddziaływania, teatr proponowany przez ,,Wierszalin" wraca do elementarnych źródeł związanych z magią - obrzędem, improwizacją, zabawą, grą, współuczestnictwem widza w spektaklu. Wraca do traktowania teatru dla dzieci bardzo serio. W repertuarze "Wierszalina" są obecne dwa przedstawienia: "Kot w butach" Jana Brzechwy i "Turlajgroszek" oparty na motywach białoruskich autorstwa Tadeusza {#au#396}Słobodzianka{/#} i Piotra Tomaszuka. Właśnie to drugie przedstawienie odniosło znaczący sukces na Festiwalu Sztuk Współczesnych we Wrocławiu, wywołując w odbiorze kontrowersyjne reakcje - od wielkiego entuzjazmu do potępienia i skandalu.

"Turlajgroszek" jest filozoficzną przypowieścią, moralitetem adresowanym zarówno do dzieci, jak i do dorosłych. Opowiada o sytuacji dziecka we współczesnym świecie, o wyborze drogi życia, przed którą staje każdy mały człowiek. Jest spektaklem niezwykłym, który nie da się oglądać w letniej temperaturze. Widownia białostocka będzie miała okazję się o tym przekonać 27 i 28 stycznia, kiedy to będzie wystawiany w Szkole Teatralnej przy ul. Sienkiewicza tuż przed wyjazdem na "Spotkania" w Warszawie.

Towarzystwo Teatralne "Wierszalin" znane jest w całej Polsce. Gra w Warszawie, na Śląsku i na Wybrzeżu. "Turlajgroszek" pokazany był na festiwalach w Niemczech, na Węgrzech i w Szwajcarii, okazał się "czarnym koniem" na Festiwalu Sztuk Współczesnych we Wrocławiu, przegrywając jedynie o długość głowy z Teatrem Starym w Krakowie. Na Festiwalu Sztuk Lalkowych w Opolu ,,Turlajgroszek" zdobył Grand Prix i wszystkie pierwsze nagrody.

Nam, publiczności białostockiej i miłośnikom Melpomeny wypada jedynie cieszyć się, że w naszym mieście powstał ciekawy i ambitny teatr prawdziwych indywidualności - ludzi, którzy sztukę teatralną starają się wznieść na najwyższy poziom.