Artykuły

Świecący w ciemności ekran telewizora, a na nim papież. To pierwszy obraz, ja­ki obejrzeli widzowie przybyli na piątkową premierę "Prezy­dentek" Wernera Schwaba w reżyserii Krystiana Lupy, która odbyła się na Scenie na Świebodzkim wrocławskiego Teatru Polskiego. A później, gdy pole gry się rozjaśniło, uj­rzeliśmy - w scenerii ubogie­go wnętrza - trzy kobiety.

Spotkały się one, by święto­wać zakup przez Gretę używa­nego, kolorowego telewizora i pozyskanie przez Ernę futrza­nej czapy... ze śmietnika. Ale to drobiazg, bo właśnie rozpo­częła się papieska msza.

Kobiety oglądały ją w sku­pieniu, lecz później rozpoczę­ły rozmowy o swym ponu­rym, niespełnionym życiu. Atmosfera rozmowy kobiet - granych w wyrazisty i zindy­widualizowany sposób przez Bożenę Baranowską (Erna), Halinę Rasiakównę (Greta) oraz Ewę Skibińską (Mariedl) - stawała się coraz bardziej nie do zniesienia. Obrażały siebie same i nawzajem jedna drugą, to znów próbowały ła­godzić brutalne sformułowa­nia, które padły.

Tak było do antraktu, który poprzedziło pojawienie się na scenie trójki dzieci, oglądają­cych - pogrążone ni to we śnie, ni to w upojeniu - kobie­ty niczym jakieś kuriozum. A gdy przerwa się skończyła, mieliśmy szansę poznać trzy wizje "szczęścia" bohaterek sztuki i uczestniczyć w trage­dii, do której doprowadziła niemożność ich pogodzenia.

Przedstawienie stworzone przez Krystiana Lupę nie epa­tuje skandalizującymi scena­mi. Jego brutalność i weryzm objawia się głównie w materii słownej. Drugi akt sztuki, to tak naprawdę obłędny sen o "szczęściu" na miarę trzech kobiet z dołów społecznych. Dwie z nich - Erna i Greta - nie są w stanie wytrzymać ka­tastrofy swych marzeń i ujawnienia im przez Mariedl prawdy o nich samych. Mor­dują więc swą koleżankę, lecz ona - unurzana w gównie oraz w przedziwny sposób przez to uszlachetniona - i tak zdaje się pozostawać zwycięska. Czyż zresztą w brutalnym i cuchnącym świecie wymie­szania pojęć może być coś na­prawdę czystego i pięknego?