TVP. Dziś premiera dokumentu "TOTART - czyli odzyskiwanie rozumu"
Uformowała się 23 kwietnia 1986 roku w Gdańsku dając pierwszy happeningowy występ. Powstanie grupy TOTART ma ścisły związek z szarą i ponurą rzeczywistością, w jakiej toczyło się ówczesne życie polskich obywateli.
- Byliśmy grupą studentów, którzy chcieli wyrzygać tę całą szarość, niemożność i stworzyć coś nowego - wspomina Ryszard Tymon Tymański, jeden z członków grupy, która skupiała grafików, poetów, malarzy, muzyków, fotografów i performerów.
Jej liderem i niejako ideologiem był Zbigniew Sajnóg, poeta, filozof i miłośnik wszelkich eksperymentów artystycznych. Jego mieszkanie było bazą, w której drzwi były otwarte zawsze i dla wszystkich, którym cokolwiek się chciało. To było miejsce z ludzką twarzą w zdehumanizowanych czasach - wspominają członkowie grupy. Wszyscy tam bardzo chętnie przychodzili, bo był to inny świat.
- Zbyszek był jednym z nielicznych moich znajomych, których postrzegałem jako przejrzyście czystych w zachowaniu, zamiarach, a jednocześnie wielce kreatywnych i posiadających wiedzę - wspomina Paweł Paulus Mazur, członek TOTART-u.
W filmie "TOTART - czyli odzyskiwanie rozumu" Tymański opowiada o cierpieniu inteligenta, które było ich udziałem, o tym, że sztukę traktowali jako terapię, wspólny rytuał, bo - jak mówi - wszyscy mieli problem ze światem. Skłaniali się ku "anarchizmowi metafizycznemu" i z upodobaniem skandowali m.in. "miesiączkuje woźna - będzie zima mroźna".
Czasy się jednak zmieniały, przyszedł i rok 1989, a wraz z nim obsesja autodestrukcji zaczęła słabnąć. I tu rozeszły się ich drogi z założycielem grupy, który nie ustając w poszukiwaniach trafił do sekty Niebo...
Zrealizowany przez Bartosza Paducha dokument jest wielowątkową, niezwykle ciekawą opowieścią - nie tylko o historii grupy od momentu jej powstania w połowie lat 80., przez burzliwy okres przełomu demokratycznego i wolnorynkowego lat 90., po dzień dzisiejszy. Równie istotna jest osobna historia również nieobecnego w filmie ideologa i lidera grupy, Zbigniewa Sajnoga. W dodatku, nie trzeba być miłośnikiem TOTART-u, by zasiąść przed telewizorem. To skłaniająca do refleksji opowieść o dorastaniu, o tym co zostaje z młodzieńczego buntu, w co się on przemienia...
Premiera dokumentu "TOTART - czyli odzyskiwanie rozumu" we wtorek 22 września o godz. 22.55 w TVP 2.
