Artykuły

Niewiele w polskiej liryce znajdziemy tak oryginalnych wierszy o miłości, jakie napi­sał Bolesław Leśmian. Stworzył własny język erotyczny przejmujący z przyrody jej symbolikę, intensywność barw, smaku, za­pachów. Dlatego też przede wszystkim znany jest jako twórca cyklu "W malino­wym chruśniaku" z tomu wierszy "Łąka", dopiero potem jako poeta-filozof.

W "Iłżeckim romansie Bolesława Le­śmiana" jego poezja ożywa podwójnie. Au­torka scenariusza starała się opowiedzieć banalną historię trójkąta miłosnego w poe­tycki sposób. Właśnie poezja stała się główną bohaterką spektaklu, zresztą jedy­nie ona się zachowała. Wszystkie listy Le­śmiana do Dory zostały spalone, trzeba było więc sięgnąć po wiersze opowiadają­ce dzieje romansu, który trwał do końca życia poety, choć nigdy nie rozstał się on z żoną.

Strzępy rozmów przeplatają się z poez­ją, towarzyszą im obrazy lasów, łąk, mali­nowych krzewów. Za pomocą obrazu filmo­wego łączącego pejzaże o stonowanej, na­turalnej palecie barw z ludzkim głosem, rozmową wierszem najpełniej można było oddać wielowarstwową metaforykę jego u­tworów. Leśmian wtapia się niejako w przy­rodę i z nią najpełniej dzieli historię swej miłości do Dory Lebenthal, która przypad­kiem zjawiła się w Iłży w 1917 roku.

Przy wszystkich urokach widowiska, re­żyser nie ustrzegł się jednak pewnej sta­tyczności, tak często, niestety, towarzyszą­cej poezji na ekranie telewizyjnym. Aktorzy starali się nie zagubić niczego z niezwy­kłości języka poetyckiego Leśmiana, wido­wisko rozgrywało się jednak w atmosferze spokoju, uśpienia. A przecież Leśmian jest mistrzem napięcia erotycznego, jego poez­ja wręcz kipi od nadmiaru i intensywności wrażeń. Zabrakło w inscenizacji owej na­miętności i żywiołu. Szkoda, że poetę za­prezentowano tutaj tak słodko i sentymen­talnie. A Dora pozostała męczennicą mi­łości, nie zaś kobietą o niezależnych po­glądach, "wyzwoloną".

Tak więc choć trochę zafałszowano ob­raz miłości, poezja pozostała taka jaka jest naprawdę - prawdziwa.