Regulamin krytyki teatralnej
Otóż, gdy było z nami już bardzo źle, związaliśmy się w organizację. Nie było wprawdzi lepiej, ale przynajmniej wiedzieliśmy, dlaczego nie jest lepiej. (Ze wspomnień weterana)
I. ZASADY OGÓLNE
1. Krytykiem teatralnym jest każdy obywatel PRL zajmujący się odpowiednio do swych zdolności krytyką teatralną.
2. Krytyk teatralny może mieć powołanie, bądź może być powołany.
3. Wykonywanie obowiązków krytyka teatralnego jest zaszczytnym obowiązkiem i wymaga bezwarunkowego poświęcenia wszystkich sił i środków, a nawet imienia i godności.
4. Krytyk teatralny reprezentuje godność szermierza narodowego i dlatego w każdej sytuacji powinien być wzorem rycerskości, koleżeństwa i dobrego zachowania się. Znajdującym się w potrzebie, szczególnie kobietom, dzieciom, starcom i inwalidom udziela zawsze pomocy i nie obraża nikogo. Swym zachowaniem wzbudza u ludności zaufanie do przełożonych i do słowa pisanego. W czasie pobytu za granicą krytyk teatralny czuje się reprezentantem przodującej krytyki teatralnej, zachowuje się godnie, uczy się słówek i wystrzega pokus.
5. Koleżeństwo oparte na szacunku, przywiązaniu i trosce o towarzyszy pióra stanowi jedną z zasadniczych cnót krytyka teatralnego. Koleżeństwo obowiązuje do przyjaznej - a gdy trzeba i do ofiarnej - pomocy każdemu koledze. Krytyk, bez względu na niebezpieczeństwo, zawsze szczerze i odważnie zwraca uwagę koledze, gdy ten postępuje nieodpowiednio. Krytyk teatralny źle pojmuje cnotę koleżeństwa, jeśli pomaga w popełnianiu wykroczeń lub przemilcza je. Koleżeństwo nie może jednak osłabiać szacunku należnego przełożonemu i wyższym, ani doprowadzać do przenoszenia spraw służbowych na grunt stosunków osobistych.
6. Każdy krytyk teatralny ma swój zakres działania, w ramach którego wypełnia swe obowiązki wykazując inicjatywę i biorąc na siebie całkowitą odpowiedzialność. Szczegółowe obowiązki funkcyjne i podległość krytyków teatralnych określają ustawy, regulaminy, instrukcje i nakazy (wewnętrzne), które każdy krytyk teatralny obowiązany jest dokładnie znać w zakresie pełnionej przez siebie funkcji. W wypadku gdy nie wskazują one wyraźnie postępowania, krytyk teatralny powinien działać samodzielnie, kierując się ogólnie ustalonymi zasadami. Brak nakazu (wewnętrznego) nie usprawiedliwia nigdy bezczynności.
7. Krytyk teatralny może publikować i rozpowszechniać rezultaty swojej twórczości i działalności naukowej, literackiej, artystycznej lub publicystycznej zarówno w wydawnictwach teatralnych, literackich, jak w Dialogu.
8. We wszystkich wystąpieniach i publikacjach krytyk teatralny powinien przestrzegać tajemnicy.
II. STOPNIE
1. W krytyce teatralnej rozróżnia się następujące stopnie:
Sprawozdawcy
sprawozdawca tajny
sprawozdawca skryty
sprawozdawca półjawny
Recenzenci
recenzent gorliwy
recenzent dostojny (z założenia)
recenzent alarmowy
sztabsrecenzent
Krytycy młodsi
krytyk podręczny
krytyk usługowy
krytyk etapowy
Krytycy starsi
kontrcsato
wicecsato
csato
2. Krytyk teatralny zaczyna działalność od stopnia sprawozdawcy tajnego Demokratyczny charakter naszej krytyki teatralnej stwarza mu możliwości awansu i osiągnięcia najwyższych stopni krytyki teatralnej. Zależy to jedynie od jego zdolności, wiadomości, które nabył lub nabędzie i od tego, jak spełnia swe obowiązki.
2. Zabrania się kategorycznie samowolnych zmian stopnia, używania stopni tak niższych jak wyższych niż przysługujący, jak również zatajania stopnia.
III. ZASADY ZALEŻNOŚCI
1. Cechą podstawową krytyki teatralnej jest stopniowe uszeregowanie poszczególnych krytyków teatralnych od sprawozdawcy tajnego aż do najwyższych. Gdy występuje chociażby dwóch krytyków teatralnych, zawsze jest wyższy i niższy.
2. Stopniowe uszeregowanie poszczególnych krytyków teatralnych odróżnia wyższych i niższych:
a) z racji etatu;
b) z racji wzrostu.
3. Wyższość z racji etatu jest wyższością przejściową.
4. Przy bezpośrednim zetknięciu się poza służbą, np. w czasie jazdy w jednym przedziale, zasiadaniu do wspólnego stołu, itp. obowiązuje krytyków teatralnych wzajemne przedstawienie się, przy czym niższy przedstawia się wyższemu wymieniając stopień, imię, nazwisko i tytuły większych publikacji. Jeżeli spotkanie poza służbą jest tylko chwilowe, np. w tramwaju, na komorze celnej, w czasie porannej przejażdżki konnej, przedstawianie nie obowiązuje.
5. Jeżeli przełożony (wyższy) zmienia front, podwładny (niższy) dostosowuje się do niego, a jeżeli zaczyna się dalej rozwijać - podąża za nim.
IV. STOSUNEK DO TEATRU
1. Krytyk teatralny odnosi się do teatru życzliwie i sprawiedliwie, stosownie do indywidualnych właściwości każdego z nich, jednak stanowczo i konsekwentnie. Jedynie przez odpowiednie postępowanie może pozyskać zaufanie teatru i wpływ na jego praktykę.
2. Krytyk teatralny jest obowiązany jak najszybciej poznać teatr, aby odpowiednio do jego możliwości wyznaczać mu właściwe cele dla dobra ogółu, a w razie potrzeby wydać o nim wyczerpującą i prawdziwą opinię.
3. W chwili niepełnienia obowiązków zawodowych krytyk teatralny nie daje odczuć swej władzy teatrowi, lecz postępuje jak dobry, starszy przyjaciel. Teatr traktuje krytyka teatralnego nie pełniącego w danej chwili swych obowiązków zawodowych z pełnym szacunkiem i zachowaniem form grzeczności.
V. SPRAWOZDANIE
1. W celu zdania sprawy z obejrzanego przedstawienia krytyk teatralny pisze sprawozdanie.
2. Do pisania sprawozdania należy przystąpić w pełni świadomości sił i władz.
3. Jeżeli z uzasadnionych względów sprawozdanie nie może być podpisane pełnym imieniem i nazwiskiem, zezwala się na użycie kryptonimu, pod warunkiem wszakże nieczynienia większego zła jak w wypadku ujawnienia osoby autora.
4. Sprawozdanie winno zawierać:
a) wstęp, wraz z rozwinięciem i zakończeniem;
b) rozwinięcie, wraz ze wstępem i zakończeniem;
c) zakończenie, wraz ze wstępem i rozwinięciem.
5. Pożądane jest przynajmniej wymienienie nazwisk: autora, ew. tłumacza lub adaptatora, inscenizatora, reżysera, asystenta reżysera, scenografa, asystenta scenografa, aktorów, aktorek wraz z ich asystentami, kompozytora, asystenta kompozytora, sąsiada (-ki), autora obszerniej przytaczanych cytatów.
6. Sprawozdanie może być publikowane w tym samym kształcie najwyżej trzy razy z rzędu, nie licząc radia i telewizji.
VI. HIGIENA OSOBISTA
1. Sprawozdawcy i recenzenci powinni studiować życiorysy własne raz na tydzień, krytycy młodsi (podręczni, usługowi i etapowi) oraz krytycy starsi - codziennie. Obowiązuje ich również opracowywanie ogólnych konspektów.
2. Dobór cytatów powinien być przeprowadzony starannie, z troską o stałą aktualność. Przegląd i aktualizowanie, należy przeprowadzać nie rzadziej niż raz na miesiąc.
3. Pełny komplet przymiotników zmienia się co tydzień, w razie uzasadnionej potrzeby można po uzyskaniu specjalnego zezwolenia - rzadziej.
4. Dezynfekcję i dezynsekcję przeprowadza się wyłącznie na specjalne zarządzenie.
5. Umywanie rąk organizuje się w małych grupach, okresowo, wedle zindywidualizowanego harmonogramu cyklicznego.
VII. HIGIENA ZAPOBIEGAWCZA
1. Jeśli w danym zespole znajdą się krytycy teatralni ulegający chorobom zakaźnym, lub gdy określona grupa krytyków teatralnych przybywa z rejonów, gdzie wiadomo, że panują zakaźne choroby, cały zespół czy grupa przechodzi kwarantannę. Dotyczy to również złych skłonności i snobizmów, aktywnych.
2. Cały stan osobowy krytyki teatralnej podlega w związku z tym obowiązkowym szczepieniom zapobiegawczym i ochronnym. Liczbę szczepień, w zależności od potrzeb, określają odrębne przepisy. Poszczególni krytycy, mogą być zwolnieni od szczepień jedynie na podstawie specjalnych orzeczeń komisyjnych. Adnotacje o szczepieniu wpisuje się do książki zabiegów zapobiegawczych.
3. W razie stwierdzenia u krytyków teatralnych choroby zakaźnej, złych skłonności czy snobizmów aktywnych, zarządza się specjalne postępowanie przeciwepidemiczne.
VIII. ALARM
1. Alarmy w krytyce teatralnej dzielą się na rzeczywiste i ćwiczebne. Mogą być ogólne dla wszystkich krytyków teatralnych) i częściowe (dla poszczególnych krytyków teatralnych).
2. Alarmy rzeczywiste zarządza się w celu postawienia na nogi krytyki teatralnej dla przeprowadzenia kolejnej akcji. Sposoby zarządzania i przeprowadzania alarmu rzeczywistego regulują oddzielne przepisy.
3. Alarm ćwiczebny zarządza się w celu szkolenia i trenowania krytyków teatralnych w wykonywaniu czynności alarmu rzeczywistego i w osiąganiu ogólnej sprawności. Ponadto przeprowadza się go celem zorganizowania drobnej akcji o charakterze lokalnym.
4. Po otrzymaniu zarządzenia na ogłoszenie alarmu, krytyk teatralny obowiązany jest:
- sprawdzić tożsamość osoby zarządzającej ogłoszenie alarmu;
- samemu ogłosić alarm.
5. Obowiązkiem wszystkich krytyków teatralnych jest znać sposoby postępowania w razie alarmu w niezbędnym dla każdego z nich zakresie.
IX. PRZEMARSZE GRUPOWE
1. Krytycy teatralni wysyłani w grupach liczących ponad cztery osoby w sprawach służbowych, jak również udający się do określonych punktów celem wzięcia udziału w zebraniach lub wycieczkach, tak krajowych jak zagranicznych, poruszają się w szykach zwartych. O wyjściu (wyjeździe) i powrocie grupy melduje się.
2. Krytycy teatralni poruszający się grupowo powinni maszerować prawą, stroną drogi (jezdni).
3. W porze nocnej grupy krytyków: teatralnych powinny mieć zapalone latarki sygnalizacyjne na przedzie i z tyłu kolumny celem zapobieżenia nieszczęśliwym wypadkom.
X. POSTANOWIENIA KOŃCOWE
1. Ilekroć w regulaminie jest mowa o krytyku teatralnym należy przez to rozumieć również kobiety.
2. Wprowadzenie w życie zasad niniejszego regulaminu kładzie kres wątpliwościom co do istoty krytyki teatralnej. Z chwilą wprowadzenia w życie regulaminu zabrania się kategorycznie wszelkich wypowiedzi, dyskusji, rozmów, wyznań, wtrącania trzech groszy, felietonów (prywatnych) i aluzji na temat charakteru, zadań, obowiązków, braków, niedowładu czy kryzysu krytyki teatralnej.
3. Nieznajomość zasad regulaminu nie zwalnia od ich przestrzegania.