Dansing historii
Grana w Galerii Szyb Wilson na katowickim Nikiszowcu Morfina, według głośnej, nagrodzonej m.in. Paszportem „Polityki”, powieści Szczepana Twardocha, jest dansingowo-wodewilową wizją polskiej historii. Jest październik 1939 r. W klimacie rodem z międzywojennych lokali, w rytm wspaniałych, stylizowanych na przedwojenne piosenek, granych na żywo przez trio Chłopcy Kontra Basia, Konstanty Willeman (Paweł Smagała) tanecznym, pijanym krokiem krąży między polskością, niemieckością i śląskością. Dodając do nich kolejne definicje: przedstawiciela międzywojennej warszawki, bawidamka, malowanego ułana, konspiratora i morfinisty.
Tożsamość, historia, polskość — tematy, które spętały i spetryfikowały w ostatnich latach polską politykę i teatr — to zbiór opatrzonych kostiumów i zużytych schematów myślowych, mówi reżyserka. Rekwizytorium naszych męczących debat narodowych jest tandetne i tanie, z międzywojennego wodewilu, z kabaretu. Tymczasem wokół Kostka w złotym pyle tytułowego narkotyku wiruje świat. Wojna wtłacza w ćwiczone przez wieki przez Polaków schematy i role, ale jak każda sytuacja graniczna, wprowadza chaos, zmienia perspektywę. Tańczące wokół Kostka kobiety z rosnącym dystansem przyglądają się swoim rolom i kostiumom: matki-potwora, żony-patriotki w czarnej sukni polskiej wdowy, seksownej konspiratorki, kobiety-wampa, rozerotyzowanej kochanki-Żydówki. Jednak one zginą w czasie wojny, a mit II RP przeżyje i będzie kształtował myślenie o Polsce do dziś. „Roman Dmowski, Roman Dmowski, nie istnieje naród śląski” — mocno brzmi w Katowicach dopisana Twardochowi śpiewka w spektaklu wystawianym w kolejną rocznicę obchodów Święta Niepodległości.
