Artykuły

Kolekcja internetowa, poświęcona twórczości Andrzeja Panufnika, została udostępniona bezpłatnie w środę, w 100. rocznicę urodzin kompozytora w w portalu www.ninateka.pl.

Narodowy Instytut Audiowizualny, z okazji 100. rocznicy urodzin kompozytora, 24 września udostępnił wyjątkową muzyczną kolekcję poświęconą artystycznemu dorobkowi Andrzeja Panufnika. Nagraniom, starannie wybranym pod kątem najwyższego poziomu artystycznego lub szczególnej wartości historycznej, towarzyszą bogate opisy i materiały filmowe. Uzupełnieniem kolekcji jest, wydana wspólnie przez NInA i PWM, książka Beaty Bolesławskiej-Lewandowskiej pt. Panufnik, architekt emocji.

Od teraz w dowolnym miejscu i czasie można sięgać po twórczość Andrzeja Panufnika. Pod adresem www.ninateka.pl, w zakładce Kolekcje (ninateka.pl/kolekcje/panufnik), będzie można znaleźć największy ogólnodostępny zbiór kompozycji artysty.

Udostępnionym utworom towarzyszą artykuły w polskiej i angielskiej wersji językowej przygotowane przez dr Beatę Bolesławską-Lewandowską, dotyczące m.in. genezy czy okoliczności powstania danej kompozycji. Serwis zawiera również szereg dodatkowych materiałów tekstowych, ikonograficznych i filmowych, dostarczających informacji na temat życia i twórczości artysty.

Wśród nich znajduje się m.in. funkcjonalna oś czasu, zestawiająca dorobek i wydarzenia z życia Andrzeja Panufnika z biografiami trzech innych wybitnych polskich kompozytorów: Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego, na tle znaczących wydarzeń społeczno-kulturalnych XX wieku, oraz krótkie formy publicystyczne, znane jako "alfabet", będące ciekawostkami związanymi z twórczością i życiem prywatnym kompozytora.

W serwisie będzie można wysłuchać wyjątkowych wykonań utworów kompozytora, m.in. Modlitwy powszechnej (Universal Prayer) w nagraniu z 1977 roku, o wielkim znaczeniu symbolicznym - w Polsce po 23 latach cofnięto wówczas zakaz wykonywania utworów Panufnika i jesienią tego samego roku Modlitwa powszechna zabrzmiała podczas festiwalu Warszawska Jesień; X Symfonii wykonanej podczas festiwalu Warszawska Jesień w 1990 roku, pod dyrekcją samego kompozytora (jest to zarazem zapis wideo jedynej wizyty Andrzeja Panufnika w kraju po latach emigracji); czy Koncertu fortepianowego w wykonaniu Ewy Pobłockiej, pod batutą Wojciecha Michniewskiego, zarejestrowanego również podczas Warszawskiej Jesieni 1990 roku. Oprócz tego w serwisie można znaleźć inne muzyczne perełki, jak np. utwór Ach, pardon z 1931 roku, ze słowami Mariana Hemara, wykonany przez Adolfa Dymszę, czy pieśń Warszawskie dzieci będącą symbolem Powstania Warszawskiego mimo, że powstała przed jego wybuchem.

W kolekcji zamieszczone są też filmy ukazujące sylwetkę Andrzeja Panufnika m.in. Tata zza żelaznej kurtyny, w reż. Krzysztofa Rzączyńskiego (2009); Andrzej Panufnik. Errata do biografii, w reż. Grzegorza Brauna (2008); Powrót Andrzeja Panufnika, w reż. Andrzeja Papuzińskiego (1996); a także fragmenty reportaży z Warszawskiej Jesieni (1990 i 1996), w tym wyjątkowy dokument z archiwów Telewizji Polskiej, w którym zarejestrowano powrót kompozytora do Polski po latach emigracji w 1990 roku.

Serwis jest syntetycznym przewodnikiem po twórczości artysty, dostosowanym zarówno do potrzeb i kompetencji wykształconego muzycznie użytkownika, jak również stworzonym z myślą o szerokim gronie odbiorców zainteresowanych kulturą. Dla tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z muzyką Andrzeja Panufnika, twórcy portalu proponują specjalne playlisty przygotowane przez artystów i rodzinę kompozytora. Oczekiwaniom profesjonalistów z pewnością sprosta zaawansowany system wyszukiwania dostępnych nagrań - klasyfikowanych według precyzyjnych haseł i kategorii.

Kolekcja specjalna Andrzej Panufnik dostępna będzie w polskiej i angielskiej wersji językowej, także na urządzeniach mobilnych, dzięki czemu będzie stanowić narzędzie o walorach artystycznych i edukacyjnych, popularyzujące twórczość kompozytora w Polsce i upowszechniające polską muzykę współczesną na świecie.

Serwis jest kolekcją specjalną w ramach portalu NINATEKA, prowadzonego przez Narodowy Instytut Audiowizualny na www.ninateka.pl. NINATEKA to główna platforma udostępniania przez NInA zasobów polskiego dziedzictwa audiowizualnego i audialnego. W tej wyjątkowej multimedialnej bibliotece poświęconej kulturze można również znaleźć kolekcje poświęcone muzyce trzech innych wybitnych polskich kompozytorów: Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego.

Większość nagrań udostępnianych w kolekcji pochodzi z archiwum Polskiego Radia S.A. zdigitalizowanych na zlecenie Narodowego Instytutu Audiowizualnego w ramach Programu Wieloletniego Kultura+ Priorytet Digitalizacja.

Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu Państwowego Wydawnictwa Muzycznego, Polskiego Centrum Informacji Muzycznej oraz dzięki współpracy ze Związkiem Kompozytorów Polskich i miesięcznikiem "Ruch Muzyczny".

Projekt Kolekcja: Andrzej Panufnik przygotował zespół pracowników Narodowego Instytutu Audiowizualnego. Pieczę merytoryczną sprawowała nad nim dr hab. Iwona Lindstedt, muzykolog z Uniwersytetu Warszawskiego.

Niebawem Narodowy Instytut Audiowizualny udostępni kolejną, piątą muzyczną kolekcję specjalną, poświęconą Wojciechowi Kilarowi.

Uzupełnieniem kolekcji Andrzej Panufnik jest książka Beaty Bolesławskiej-Lewandowskiej pt. Panufnik, architekt emocji, wydana wspólnie przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne i Narodowy Instytut Audiowizualny. Jest to bogaty zbiór wywiadów, które autorka przeprowadziła z osobami z otoczenia kompozytora. Wśród nich znalazła się najbliższa rodzina Andrzeja Panufnika, przyjaciele, a także wybitni dyrygenci i artyści, których spotkał na swojej drodze twórczej.

- Ze względu na precyzyjną w każdym detalu strukturę swych kompozycji Andrzej Panufnik nazwany został kiedyś przez muzykologa Tadeusza Zielińskiego "architektem muzyki dwudziestego wieku". A że doskonałość owych architektonicznych konstrukcji w założeniu kompozytora miała za zadanie przede wszystkim ułatwiać przepływ "uczuć, myśli i emocji" w jego muzyce, stąd tytuł niniejszej publikacji - "Panufnik. Architekt emocji" - tak tłumaczyła genezę tytułu książki Beata Bolesławska-Lewandowska. Książka jest drugą publikacją PWM z serii Rozmowy o kompozytorach.

Dr Beata Bolesławska-Lewandowska jest absolwentką studiów magisterskich Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego (dyplom z wyróżnieniem w roku 1998) oraz studiów doktoranckich Wydziału Muzycznego Uniwersytetu w Cardiff (2010). Jest autorką szeregu prac związanych z polską muzyką współczesną, publikowanych w kraju i za granicą. W 2001 roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne opublikowało monografię Panufnik jej autorstwa, poświęconą życiu i twórczości Andrzeja Panufnika, a w 2013 - książkę Henryk Mikołaj Górecki. Portret w pamięci z rozmowami o Henryku Mikołaju Góreckim. Autorka książki jest członkiem Zarządu Sekcji Muzykologów oraz Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich. W 2007 roku została uhonorowana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką "Zasłużony dla kultury polskiej". Pracuje w TVP Kultura.