Artykuły

Fredro był i jest także moim ulubionym komediopisarzem a "Zemstę" uważałem od "pierwszej młodości" za najzręczniejszą komedię i tak dziś sądzę również. Wybaczyć proszę ten "osobisty ton", ale na ogół przecież zawsze w wieku dojrzałym zupełnie inaczej odnosimy się do dzieł sztuki, aniżeli w późnym dzieciństwie. "Zemsta" to wyjątek.

Zwłaszcza taka "Zemsta", jak w inscenizacji Krasowskiego we Wrocławiu. Reżyser spojrzał na nią oczyma człowieka współczesnego, odczytał sztukę jakby na nowo, wydobył akcenty ironii i satyry znacznie lepiej, niż jego poprzednicy, świetnie poprowadził aktorów, z których zwłaszcza W. Pyrkosz, A. Polkowski, J. Peszek, F. Matysik sprawili swą grą milionowemu gronu telewidzów miłe niespodzianki. Najlepsi w tym przedstawieniu Z. Karczewski i K. Mikołajewska dali znakomite kreacje, a nieco słabszej A. Lutosławskiej w końcu niewiele można zarzucić. W sumie była to "Zemsta" gorzka, ostra, a jednocześnie i nie tracąca nic z Fredrowego dowcipu, komizmu, zabawności.

Awansowała wszakże do rzędu takich sztuk, jak "Odprawa" Kochanowskiego, czy - z drugiej strony - "Wyzwolenia" Wyspiańskiego, bo Krasowski zrobił z komedii autora "Męża i żony" utwór głęboko zaangażowany niejako w dyskusję o Polsce i Polakach, o naszych narodowych wadach i zaletach, o potrzebie zwalczania tych cech, które są balastami i przywarami.

Czarno-biały spektakl telewizyjny jeszcze bardziej podkreślił jakąś surowość i "twardość" takiej nowoczesnej - nie waham się użyć tego słowa - interpretacji sztuki. Jeszcze jeden dowód, że wrocławski teatr od czasów Rotbauma do czasów Witkowskiego i Krasowskich zrobił skok naprzód, przypominający - że użyję porównania sportowego - przejście drużyny piłkarskiej z klasy "C" do finałów Pucharu Europy. Tego wszystkiego nie potrafiła zupełnie zniweczyć nawet fatalna transmisja telewizyjna.