Artykuły

8 VII - godz. 20.05

Fredrowski wiersz "Zemsty" dźwięczy w naszych uszach i naszej pamięci znajomymi, bliskimi słowami. Niepowtarzalnym rytmem ojczystej mowy. "Zemstę" zna się nieomal na pamięć. Towarzyszy nam od wczesnych lat, a wciąż odkrywamy w niej nowe blaski i nieoczekiwane uroki. Posługujemy się zdaniami z niej, fragmentami dialogów, które nabrały już walorów porzekadeł. A stosunek nasz do jej postaci jest prawie osobisty. "Zemsta" należy do największych i najbardziej chyba znanych dzieł naszej literatury. Jest także jednym z najczęściej wystawianych utworów polskiej dramaturgii. Wbrew jednak pozorom stawia ona przed teatrem wiele różnorodnych problemów. Dotyczących zarówno samej interpretacji, jak i konkretnych rozwiązań inscenizacyjnych. Historycy literatury, krytycy, ludzie teatru dostrzegali w "Zemście" zarówno opromieniony ciepłem, sentymentem obraz Polski sarmackiej, jak i przepojony krytycyzmem, satyrycznie potraktowany rysunek z okresu upadku naszej ojczyzny.

W ostatnim okresie inscenizację "Zemsty" podjął znany reżyser, adaptator, autor - Jerzy Krasowski we wrocławskich Teatrach Dramatycznych. Propozycja ta została uznana za wydarzenie dużej miary. Inscenizacja Krasowskiego - pozostając wierną tekstowi - odkryła nowe możliwości kryjące się w tym tak dobrze znanym utworze.

Skąd wziął się ten sukces? "Z wnikliwości i precyzji interpretacji, ze stopnia wgryzienia się w tekst, z umiejętności odkrywania w nim nowych możliwości wyrazu scenicznego" - odpowiada A. W. Kral w "Teatrze". I dalej: "Przede wszystkim jednak z umiejętności teatralizacji, budowania bogatej rzeczywistości scenicznej, tworzenia sytuacji, z których tekst Fredrowski organicznie i naturalnie by wynikał".

"Zemsta" przestała być ugrzecznioną szkolną lekturą, okazała się pełnym ostrych, soczystych barw wizerunkiem sarmackiego społeczeństwa, zdarto z niej warstwę taniego sentymentu, pokłady tradycyjnych sądów i teatralnych propozycji, spróbowano sięgnąć do pełnej prawdy i o dziele, i o jego bohaterach.