Muzeum Sztuki Nowoczesnej i TR Warszawa nadzieją na centrum
Tym razem się uda, powstanie zaczątek nowego centrum miasta: Muzeum Sztuki Nowoczesnej i TR Warszawa - pisze Dariusz Bartoszewicz w Gazecie Wyborczej.
Dwa budynki na placu Defilad zaprojektuje architekt Thomas Phifer z Nowego Jorku. Co proponuje, można sprawdzić na wystawie "Czas na nowe centrum Warszawy" w tymczasowej siedzibie Muzeum Sztuki Nowoczesnej do 30 września. Długi i prosty dwupiętrowy budynek "na sztukę" stanie wzdłuż Marszałkowskiej, a na placu bliżej Pałacu Kultury i Nauki - kwadratowy teatr TR Warszawa z obrotową widownią i czterema scenami.
Którędy chodzą ludzie
Plac Defilad to porażka. Pałac Kultury, kiedyś im. Stalina, wciąż górą. Stan "zero zmian" trwa od 1955 r. Tyle że zamiast czołgów na defiladach mamy parking.
Tylko na tyle stać dumne miasto?
Od czegoś trzeba zacząć, by uwierzyć, że nie ma żadnej klątwy Stalina. Na placu Defilad musi wreszcie udać się coś trwalszego niż prowizorka i budy. Muszą stanąć budynki, przyciągać różnymi wydarzeniami, ciekawą ofertą. Nie chodzi tylko o komercję. Dlatego muzeum i teatr są takie ważne - wzbogacą ofertę i zapełnią pustkę, ograniczą ogrom placu Defilad.
Już pierwszy rysunek Phifera pokazuje sposób myślenia o tej przestrzeni. Architekt analizuje, którędy chodzą ludzie, gdzie będą możliwe ścieżki i przejścia także w przyszłości, po otwarciu nowej stacji Świętokrzyska II linii metra. Aż tylu przejść dla pieszych przez Marszałkowską nie da się zrobić. Ale intuicja projektanta jest słuszna - ścisłe centrum nie może być wyspą odciętą od miasta szerokimi arteriami.
Działka, kasa i rury
Wcześniej były dwa konkursy architektoniczne na Muzeum Sztuki Nowoczesnej (w 2005 r., unieważniony, kolejny z rozstrzygnięciem w 2007 r. kiedy wygrał Christian Kerez). Z porażek wszyscy wyciągnęli wnioski - muzeum, teatr, ratusz i Ministerstwo Kultury. Zanim coś zacznie się planować i budować, trzeba mieć pieniądze i grunt (a nie roszczenia do działek).
Oficjalny komunikat brzmi: "4 lipca 2014 Muzeum i Teatr stały się właścicielami gruntu pod przyszłą budowę, Teatr uzyskał finansowanie budowy z budżetu stolicy, Muzeum zaś - gwarancje konieczne do zaciągnięcia kredytu inwestycyjnego, tak jak zostało to zaplanowane wspólnie przez władze stolicy i Ministerstwo Kultury".
Tak naprawdę miasto musi jeszcze przejąć niewielką działkę między muzeum a parkiem Świętokrzyskim. W kuluarach mówiło się o tym zaraz po wyborze architekta. Ratusz zapewniał, że właściciel terenu zgodził się na działkę zamienną. Jeśli zmieni zdanie, nie będzie tragedii. Wystarczy w tym miejscu zaprojektować wcięcie w budynku - dodatkowy dziedziniec.
W trakcie zmiany jest też miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego: muzeum i teatr nie będą w monolicie - ogromnym gmachu, lecz w dwóch. Taką koncepcję budynków, rozdzielonych, choć złączonych zadaszonym forum - pasażem między placem a parkiem, naszkicował Phifer.
Porażka z Kerezem nauczyła ratusz czegoś jeszcze. Architekci, obojętnie, z jakiego kraju są, nie mogą zostać sami ze "spaghetti" - plątaniną podziemnych rur i instalacji pod placem Defilad. Ratusz zamówił inwentaryzację tych sieci, koncepcję ich przełożenia i umieszczenia w zbiorczych kanałach. Muzeum ma to opracowanie, co stanowić będzie ogromne ułatwienie w pracy architekta.
Miasto po przebudowie podziemnych instalacji, koniecznej, by urządzić płytę pomniejszonego placu Defilad, będzie mieć mocną kartę przetargową. Działka uzbrojona, na dodatek z instalacjami w zbiorczym kanale, ma zupełnie inną wartość. Planowany budynek po drugiej stronie placu Defilad, bliżej stacji metra Centrum, stanie się od razu bardziej realny. Łatwiej będzie znaleźć nabywcę działki.
Dlatego muzeum z teatrem to jedyna nadzieja na brakujące centrum między Marszałkowską a Pałacem Kultury i Nauki.
