Artykuły

Każda nowa kreacja Ireny Eichlerówny, czołowej dziś dramatycznej aktorki polskiej, jest dużej miary wydarzeniem w życiu kulturalnym Kraju. Ale ostatnia rola Eichlerówny w sztuce Brechta "Matka Courage i jej dzieci", granej obecnie w Teatrze Narodowym: w Warszawie, jest pewnego rodzaju sensacją, która przed kasą biletową wyczarowuje długie kolejki miłośników teatru i kunsztu znakomitej aktorki.

Polska publiczność teatralna nie po raz pierwszy ogląda sną scenie "Matkę Courage" - wspaniałe dzieło Bertolta Brechta, które obiegło wszystkie nie­mal sceny niemieckie, grane było w Paryżu, Oslo, Sztokholmie, To­ronto, Tokio, Pradze, Moskwie, Atenach i innych wielkich me­tropoliach.

Przed paru laty ba­wił w Warszawie, Ło­dzi i Krakowie słynny "Berliner Ensemble", w którym w roli matki Courage występowała znakomita Helena Weigel, wystawiał w 1957 roku Brechtowską sztu­kę Teatr Żydowski w Warszawie z Idą Kamińską w tytułowej roli, w rok później za­demonstrował "Matkę Courage" słynny już dziś w Kraju objazdowy Teatr Ziemi Mazo­wieckiej, w styczniu wreszcie bieżącego ro­ku wystawił tę sztukę Teatr Stary w Krakowie.

Matkę Courage wi­działa więc polska pu­bliczność teatralna w interpretacji kilku wybitnych aktorek i zda­wałoby się, że niczego nowego nie można się już po tej roli spodzie­wać. Tymczasem Irena Eichlerówna stworzyła jeszcze jedną niezwyk­le sugestywną matkę Courage i jeszcze raz udowodniła, że jest mistrzem nad mistrze nie i tylko w ukazywaniu bohaterek romantycznego repertuaru, lecz również postaci peł­nych realizmu i pro­stoty, jaką jest boha­terka Brechtowskiego dzieła.

W interpretacji Ireny Eichlerówny matka Courage jest kobietą bardzo pospolitą, która odczuwa poszczególne etapy swego wielkiego dramatu w nieskom­plikowany sposób i któ­ra prymitywnie; lecz szczerze przeżywa kon­flikty chciwości, miłości matczynej i pociągu do mężczyzn.

Eichlerówna buduje tę postać dyskretnymi środkami aktorskimi subtelnie i powściągli­wie. Choć zewnętrznie bardzo nieznacznie oka­zuje miotające nią sprzeczne uczucia - jej matka Courage jest nie­zwykle przekonywająca. Ta postać w inter­pretacji Eichlerówny zmienia się w trakcie przedstawienia niejako od wewnątrz, w miarę jak coraz boleśniej los dotyka wariatkę Courage, która wprawdzie żyje z wojny, ale też i płaci wojnie ciężki haracz - oddaje jej cały swój dobytek, troje dzieci i wszystko, co ma dla niej jakąkolwiek war­tość.

Kreacja matki Courage - to nowe, wspaniałe osiągnięcie Ireny Eichlerówny - jednej z najwybitniejszych aktorek dramatycznych, jakie kiedykolwiek zjawiły się na polskiej scenie.