Katowice. Zofia Książek-Bregułowa nie żyje
Ze smutkiem zawiadamiamy, że 1 czerwca 2014 roku w wieku 94 lat zmarła Zofia Książek-Bregułowa, ociemniała aktorka, poetka, uczestniczka powstania warszawskiego, patronka Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Słabo Widzących i Niewidomych w Dąbrowie Górniczej.
Odznaczona m.in. Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Członek Związku Artystów Scen Polskich, Związku Ociemniałych Żołnierzy RP, Światowego Związku Żołnierzy AK.
Odeszła nieprzeciętna Osoba, wybitna Artystka i Poetka. Pozostanie w naszych sercach i pamięci.
Przyjaciele
Uroczystości pogrzebowe w Kościele Mariackim w Katowicach odbędą się w piątek 6 czerwca 2014 roku o godz. 11.30. Po mszy odprowadzenie Zwłok na cmentarz przy ulicy Francuskiej.
***
Zofia Książek-Bregułowa, aktorka, poetka, żołnierz powstania warszawskiego. Urodziła się w 1920 r. w Kielcach i tam ukończyła szkołę średnią. W listopadzie 1939 roku rozpoczęła naukę na tajnych kompletach Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie. Jej wykładowcami byli m.in. Maria i Edmund Wiercińscy, Marian Wyrzykowski, Bohdan Korzeniewski. Ostatnie egzaminy zdała przed wybuchem powstania. Jako łączniczka w zgrupowaniu AK "Krybar" (pseudonim "Żaneta-Zośka") 5 września 1944 r. została ciężko ranna i w dużym stopniu utraciła wzrok. Po upadku powstania znalazła się w Niemczech, w obozach jenieckich - najpierw Gross Lübbars, później Oberlangen. Tam doczekała się wyzwolenia przez II Pułk I Polskiej Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Dzięki intensywnym staraniom o uratowanie wzroku wyjechała do Szkocji, gdzie w szpitalu im. I. J. Paderewskiego w Edynburgu operowano ją, przywracając dwa procent widzenia. To umożliwiło jej w latach 1946-1947 studia aktorskie w Royal Academy of Dramatic Art w Londynie.
W 1947 roku powróciła do Polski. Pierwszą pracę zawodową rozpoczęła w Polskim Radiu w Warszawie, pierwszy angaż otrzymała w Teatrze Ziemi Opolskiej. Tam zagrała m.in. Zośkę-Wariatkę w adaptacji "Placówki" B. Prusa, Hankę w "Moralności pani Dulskiej" G. Zapolskiej, Marytie w "Pieją koguty" J. Bałtuszisa, Ślusarzową w "Rewizorze" M. Gogola i dwa epizody wokalno-taneczne w "Wodewilu warszawskim" Z. Gozdawy i W. Stępnia. Od 1951 roku była w zespole Teatru Śląskiego w Katowicach, współpracując jednocześnie z katowicką i warszawską rozgłośnią Polskiego Radia. W archiwach radiowych pozostały zapisy jej kreacji jako Ofelii, Antygony, Fedry i Laodamii. Dawała też wiele koncertów żywego słowa dla młodzieży szkolnej. W 1967 r. na Małej Scenie Teatru Śląskiego odbyła się w Jej wykonaniu premiera monodramu "Podróż do zielonych cieni" F. Methlinga, a rok później "Tabu" J. Bocheńskiego. Na Scenie Literackiej Teatru Nowego w Zabrzu wykonywała dwa kolejne monodramy - "Dasz mi trzech synów" E. Sniegirjewa i "Życie" E. Brylla (w 1974).
Oprócz talentu aktorskiego, którego nie dane Jej było w pełni rozwinąć, w wieku dojrzałym ujawniła talent poetycki i w 1978 zadebiutowała jako poetka na łamach warszawskiej "Stolicy". Od tej pory ukazywały się Jej kolejne tomiki, publikowane m.in. przez takie wydawnictwa, jak "Czytelnik", Wydawnictwo Księgarnia Św. Jacka i Agencja Wydawniczo-Poligraficzna InaPress.
Zofia Książek-Bregułowa stała się bohaterką kilku filmów dokumentalnych, a także książki B. Czajkowskiej "Będziesz jedna, jedyna..." Była członkiem Związku Ociemniałych Żołnierzy RP, Światowego Związku Żołnierzy AK oraz St' Dunstan's - brytyjskiego Stowarzyszenia Kobiet i Mężczyzn Ociemniałych w Służbie Wojskowej. Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, otrzymała też Honorową Odznakę Miasta Katowice. Od 2010 r. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Słabo Widzących i Niewidomych w Dąbrowie Górniczej nosi imię Zofii Książek-Bregułowej.
Anna Podsiadło (opracowane na podstawie biogramu Barbary Surman, zamieszczonego w tomie "W tym istnieniu drugim", wydanym przez Agencję Wydawniczo-Poligraficzną InaPress w 2000 roku.)
Na zdjęciu: Zofia Książek-Bregułowa w "Podróży do zielonych cieni", reż. M. Daszewski, Teatr Śląski 1967 r.
