Artykuły

"Wałęsa. Historia wesoła, a ogromnie przez to smutna" w reż. Michała Zadary w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Pisze Piotr Adamowicz w Rzeczpospolitej.

W sobotę w Gdańsku odbyła się prapremiera sztuki o Lechu Wałęsie. Jak podkreślają autorzy, spektakl jest próbą opowiedzenia naszej najnowszej historii.

I słusznie zastrzegają się, że to tylko próba. Idąc na prapremierę sztuki "Wałęsa. Historia wesoła, a ogromnie przez to smutna", przypomniałem sobie, jak w 1990 r. zjechali do przywódcy "Solidarności" przedstawiciele słynnej wytwórni filmowej Warner Bros. Polska była wtedy na fali. Amerykańscy producenci postanowili nakręcić film o współczesnej legendzie. Ba, specjalnie przyleciał do Gdańska Robert de Niro przymierzany w jednym z rozdań do zagrania głównej roli.

Wałęsa dał twórcom z Hollywood rok na zrobienie filmu. Pierwszy scenariusz okazał się do kitu. Drugi był podobno niewiele lepszy, choć inni twierdzą, że jeszcze gorszy. Wkrótce związkowy przywódca został prezydentem i nie miał już czasu na ciągłe konsultacje. I amerykański film nie powstał.

- Spotkałem się osobiście z Lechem Wałęsą, rozmawiałem z nim jakąś godzinę. Rozmawiałem również z jego żoną. Jednak posiłkowałem się przede wszystkim materiałami, które zbierała moja asystentka. Starałem się wybierać zagraniczne źródła, żeby stworzyć szerszy kontekst dla całej historii - mówił w jednym z wywiadów Paweł Demirski, autor dramatu, rocznik 1979.

- Gdy przyszliśmy do niego, powiedział, że ten projekt nam się nie uda, nie da się pokazać całej historii. Gdy jakiś czas temu Wałęsa pojawił się na próbie, był zadowolony - dodał Demirski.

Dramat w przeciwieństwie do filmu Warnera jednak powstał i to jest rzecz najważniejsza. Mamy zatem do czynienia z próbą opowiedzenia fragmentu naszej najnowszej historii. Od wydarzeń Sierpnia '80 po Okrągły Stół. Próbą momentami jednak nieczytelną dla osoby mającej mgliste pojęcie o tych wydarzeniach. - Są gwarancje bezpieczeństwa strajkujących podpisane przez WRN - pada takie zapewnienie. Czy ktoś z młodego pokolenia wie, że chodzi o Wojewódzką Radę Narodową?

Podobnych przykładów można znaleźć więcej. Dlaczego Wojciech Jaruzelski paraduje w mundurze pułkownika, nie wiem. Wyraźnie brakuje jednego mocnego wątku, jakim było przyznanie Wałęsie w 1983 Pokojowej Nagrody Nobla, ważnej nie tylko dla niego osobiście, ale i dla rzesz Polaków utożsamiających się z walką o wolność.

Grający główną rolę Arkadiusz Brykalski [na zdjęciu] stara się wcielić w Wałęsę. Odtwarza jego mimikę, zachowania i gesty. Ale nie jest emocjonalnym, krwistym naturszczykiem - tak jak Wałęsa. Niewątpliwie ciekawa jest oprawa muzyczna spektaklu powstająca w trakcie przedstawienia na żywo.

Dla potencjalnych widzów jedna uwaga. Siedzenia na scenie Malarnia nie należą do najwygodniejszych. A spektakl trwa 2 godz. 40 min. Na szczęście są dwie przerwy. Podczas pierwszej obecny na premierze Wajda zakupił na pamiątkę okolicznościowy t-shirt. Położył na siedzenie i rzekł: Dzięki temu nie będzie tak twardo.

* * *

Andrzej Wajda

Nie chcę oceniać tego widowiska, bo nie jestem recenzentem. Cieszę się natomiast, że powrócił temat tak ważnych wydarzeń sprzed lat, choć wydawał się już spisany na straty: temat "Solidarności" i jej roli w historii Polski. Cieszę się tym bardziej, że zajęli się nim młodzi ludzie, a mogło się wydawać, że nie jest to ich sprawa. Chcieli opowiedzieć nam tę historię z zaangażowaniem, sercem i wiarą, że musi być jeszcze raz opowiedziana. Być może dzięki nim te ważne wydarzenia zainteresują młode pokolenie. Dla mnie istotne jest też, że twórcy nadali temu widowisku charakter teatralny.

Lech Wałęsa

Łza w oku trochę mi się zakręciła. Dobrze, że coś zrobili i coś tam przypomnieli. I za to dziękuję! Nie rozumiem, po co tyle biegali po scenie. A ta sama końcówka całkiem aktualna, jakby zrobiona pod Kaczyńskich! W sumie ja dałem im cztery minus. Moja żona Danuta dwójkę z plusem, bo jej mniej się podobało. Może jak trochę przerobią, to widowisko będzie lepsze.