Artykuły

"- Solidarność" była piękną rzeczą, bezprecedensową w skali świata, a tak wielkie postaci jak Wałęsa, zdarzają się raz na kilka pokoleń - mówi Paweł Demirski. - Dziś nie mniej niż przed laty potrzebujemy związków zawodowych, godnych warunków pracy, które muszą uszanować pracodawcy i rządzący. - 25 lat temu ludzie wspólnie potrafili się o to upomnieć. Dziś wspólnie jeździmy co najwyżej na zakupy. O dramacie "Wałęsa. Historia wesoła, a ogromnie przez to smutna" pisze Jacek Cieślak w Rzeczpospolitej.

"Wałęsa... " w reżyserii Michała Zadary to kolejne przedstawienie Wybrzeża związane z projektem Szybki Teatr Miejski, opisującym najważniejsze problemy współczesnej Polski. Po spektaklu o bezdomnych Paweł Demirski sięgnął po lekturę "Drogi nadziei", biografii Lecha Wałęsy. Odkrył nieznane sobie wydarzenia z walki o niepodległość, zafascynowała go odwaga przywódcy "Solidarności", robotników i ludzi KOR walczących o wolność, ich idealizm -rzadki w dzisiejszych czasach.

-"Solidarność" była piękną rzeczą, bezprecedensową w skali świata, a tak wielkie postaci jak Wałęsa, zdarzają się raz na kilka pokoleń - mówi Paweł Demirski. - Boli mnie, że to, co było wartościowe w naszej przeszłości, jest niszczone przez małych ludzi. Konsekwencją tego jest również negatywny wizerunek Wałęsy. Uważam, że w latach 90. odżyły i były wykorzystywane przeciw niemu argumentystworzone i używane w latach 80. przez komunistyczną propagandę. Przeglądając gazety z minionych lat, zauważyłem wiele manipulacji, dlatego pisząc sztukę o przywódcy Sierpnia, postanowiłem oprzeć się wyłącznie na zapisach historycznych.

Słabością tekstu jest to, że opowieść ograniczona została do czasów pierwszej "Solidarności", kiedy rodził się mit lidera strajku w Stoczni Gdańskiej. Pominięte zostały problemy i kontrowersje związane z pierwszymi latami III Rzeczypospolitej, stylem sprawowania prezydentury przez Wałęsę, a także podejrzenia dotyczące współpracy z SB oraz kwestia otoczenia przewodniczącego. Jak mówi Demirski, minionej dekady dotyczy jeden fragment tekstu. Wałęsa mówi w charakterystyczny dla siebie sposób, że będzie bronił demokracji - demokratycznie, półdemokratycznie, a nawet niedemokratycznie! Atutem sztuki jest autentyzm zdarzeń i języka. Demirski przypomniał strajk wstoczni, negocjacje z komunistami, Wałęsę gaszącego strajki i kryzys bydgoski. Przedstawił dramat Danuty Wałęsowej, która poroniła dziecko w okresie największych politycznych napięć, a także nieugiętość przewodniczącego po internowaniu w stanie wojennym. To mocne i budujące obrazy. Dowodzą, że Polacy w przełomowych sytuacjach walczą aż do zwycięstwa.

Dramat może zainteresować nawet tych widzów, dla których sprawy "Solidarności" i naszej historii są obce - przypomina ją bowiem także przez pryzmat aktualnych dziś spraw bytowych. Pokazuje jak robotnicy, ludzie pozbawieni środków do utrzymania, borykając się z problemami mieszkaniowymi, potrafili z godnością walczyć nie tylko o poprawę sytuacji materialnej, ale także i wolność - solidarnie, w imię wszystkich.

- Dziś nie mniej niż przed laty potrzebujemy związków zawodowych, godnych warunków pracy, które muszą uszanować pracodawcy i rządzący - mówi Paweł Demirski. - 25 lat temu ludzie wspólnie potrafili się o to upomnieć. Dziś wspólnie jeździmy co najwyżej na zakupy.

Premiera "Wałęsy... ", której towarzyszy książka Demirskiego pod tym samym tytułem, jest ostatnim spektaklem Teatru Wybrzeże przygotowanym przez dyrektora Macieja Nowaka. Uczynił z niej jedną z najciekawszych scen w kraju, miejsce żywego dialogu o najbardziej palących problemach polskiej współczesności.

***

Opowieść o wielkim mediatorze

Michał Zadara, reżyser spektaklu:

Mam zamiar wprowadzić widzów w stan szoku tak, by w sposób krytyczny, świeży spojrzeli na "Solidarność" i Lecha Wałęsę mówi Michał Zadara, reżyser spektaklu. Chcę uwolnić go z konwencji mitu, zapomnieć o symbolach i pokazać widowni wielkiego mediatora, który przekracza granicę dobra i zła, obozu "Solidarności" i komunistów, stara się w niekonwencjonalny sposób patrzeć na świat, wybiegać w przyszłość.