Artykuły

To jeden z najważniejszych spektakli Krystyny Jandy. We wtorek zagra go po raz setny. Po przedstawieniu w Teatrze Polonia spotkanie z Danutą Wałęsą i Krystyną Jandą.

To było wyzwanie: przenieść do teatru bestsellerową książkę Danuty Wałęsy "Marzenia i tajemnice", opowiedzieć widzom niejednoznaczną historię żony Lecha Wałęsy, polskiej kobiety, matki w czasach "Solidarności". Krystyna Janda nie gra, ale relacjonuje. Jej monolog wciska widza w fotel.

- Nie mam zamiaru na scenie udawać pani Danuty, studiować jej sposobu mówienia czy bycia, tu chodzi o coś więcej. O prostotę, dumę, prawdę, szczerość, odwagę i człowieczeństwo, o Polskę także - mówiła aktorka przed premierą w wywiadzie dla "Gazety Wyborczej".

Sama przygotowała adaptację książki. - Z tej książki można było zrobić co najmniej kilka adaptacji. Wiedziałam, że jeżeli mam wejść na scenę i mówić jej słowami, to powinnam sama zadecydować, o czym powiem na scenie i co będę akcentować - tłumaczyła Krystyna Janda. Reżyserem spektaklu jest Janusz Zaorski. Uroczysta premiera odbyła się 11 października 2012 roku w Gdańsku na deskach Teatru Wybrzeże, pierwszy warszawski dzień później w warszawskim Teatrze Polonia.

Za rolę Danuty W. Krystyna Janda otrzymała prestiżową Nagrodę im. Aleksandra Zelwerowicza przyznawaną przez miesięcznik "Teatr".

Roman Pawłowski pisał na łamach "Wyborczej": "Adaptując książkę Danuty Wałęsy na scenę, Janda odrzuciła dygresje na temat wychowania dzieci, opinie o bliższych i dalszych przyjaciołach, uwagi na temat wielkiej polityki. Zrezygnowała z botaniczno-ogrodniczych metafor. Pozostawiła samą istotę: relację Danuty i Lecha. Wałęsa jest drugim bohaterem tego przedstawienia, nieobecnym na scenie, tak jak nieobecny był w codziennym życiu bohaterki. Jest takie znakomite zdjęcie, bodaj z początków stanu wojennego, na którym Danuta siedzi z dziećmi na tle zawieszonej na ścianie fotografii przywódcy "Solidarności". Ten obraz w symboliczny sposób opisuje rodzinę, w której zawsze brakowało jednej osoby. O tym jest to przedstawienie. Janda prowadzi nas od marzeń wiejskiej dziewczyny, która chce spełnić się jako żona i matka, do rozgoryczenia kobiety pozostawionej sam na sam z codziennymi problemami, dziećmi, domem, zaopatrzeniem. Jej mąż żyje na innej planecie, pochłonięty działalnością polityczną. Od swoich spraw trzyma ją z daleka, nie konsultuje decyzji, które dotyczą całej rodziny, takich jak udział w strajku czy kandydowanie na prezydenta. Jej pragnienia i potrzeby są zawsze na drugim miejscu.

Obok osobistej historii małżeńskiej jest w tym spektaklu także druga, równie ważna warstwa, która czyni z "Danuty W." wypowiedź polityczną: problem kobiecej emancypacji. Danuta Wałęsa przerwała monopol mężczyzn na opowiadanie historii, w swoim spektaklu Krystyna Janda oddaje jej głos - kobiecie, która z własnej perspektywy patrzy na polską rewolucję (...) W tle za aktorką migają dokumentalne zdjęcia ze strajków, zamieszek, politycznych negocjacji, ale prawdziwe życie rozgrywa się gdzie indziej: w kuchni, w sklepie, na spacerze z dziećmi. Kiedy na wielkim ekranie historii mężczyźni walczą o władzę, w kuchni za stołem, przy którym Janda przygotowuje ciasto, trwa nieefektowna, codzienna walka kobiet o przetrwanie rodziny. Z tej perspektywy nawet Pokojowa Nagroda Nobla dla Lecha Wałęsy ma inny sens. Danuta jedzie do Oslo po jej odbiór nie tylko jako przedstawicielka "Solidarności" i żona działacza opozycyjnego, ale przede wszystkim jako kobieta, która po raz pierwszy w życiu wychodzi z cienia i się usamodzielnia. Pokazany na wideo fragment jej wystąpienia podczas noblowskiej ceremonii staje się manifestem kobiecej siły i niezależności".

Setny spektakl "Danuty W." odbędzie się we wtorek 29 kwietnia, godz. 19. w Teatrze Polonia (ul. Marszałkowska 56). Biletów już nie ma, przewidziana jest tradycyjna pula wejściówek. Po przedstawieniu odbędzie się spotkanie z Danutą Wałęsą i Krystyną Jandą, które poprowadzi Piotr Adamowicz.