Nie ma już wśród nas Niny Polan
W niedzielę rano zmarła Nina Polan - aktorka, śpiewaczka, tancerka reżyserka producentka, dyrektor wykonawcza Polskiego Instytutu Teatralnego, promotorka kultury polskiej za granicą. Miała 85 lat
"Nina była niestrudzonym wojownikiem, wspaniałą kobietą i prawdziwym przyjacielem. Wystawiła szereg sztuk, koncertów, oper i musicali w Nowym Jorku i innych miastach amerykańskich i polskich - napisał na Facebooku Pablo Zinger, przyjaciel Niny Polan od 36 lat, dyrektor muzyczny Polskiego Instytutu Teatralnego, któremu artystka poświeciła dużą część swojego życia. - Prowadziła bardzo intensywne życie, uwielbiała się spotykać ze znajomymi, chodzić do kina, opery. Do ostatnich chwil planowała dalsze przedsięwzięcia artystyczne. Jej śmierć zaskoczyła nas wszystkich i ją samą".
Nina Polan to pseudonim artystyczny Janiny Katelbach. Była córką polskiej działaczki z Kowieńszczyzny - Zenaidy z Semplińskich (1900-1973) i senatora II RP, publicysty i niezłomnego działacza emigracyjnego - Tadeusza Katelbacha (1897-1977). W dzieciństwie mieszkała w Wilnie i Warszawie, ale wychowała się w Londynie, gdzie skończyła Królewską Akademię Sztuki Dramatycznej i gdzie debiutowała na deskach Teatru Dramatycznego. Występowała również w teatrach na London's West End, Teatru Polskiego ZASP oraz Teatru Nowego w Londynie.
Do Stanów Zjednoczonych przyjechała w roku 1954. Orała m.in. w słynnym teatrze La MaMa na dolnym Manhattanie i wielu lokalnych teatrach amerykańskich. Wystąpiła w Saturday Night Live, w kilku filmach, w tym w "Wyborze Zofii", "Gorączce" oraz"Love&Staff'.
W latach 70. dołączyła do Polskiego Instytutu Teatralnego (PIT) w Nowym Jorku, i od 1984 r. Była jego dyrektorką wykonawczą i artystyczną. Za cel teatru oraz swojej działalności artystycznej przyjęła "szerzenie wśród Amerykanów wiedzy o polskiej historii poprzez literaturę i muzykę".
"PIT był jej życiową misją, której poświęciła mnóstwo czasu oraz różnego rodzaju środków. Mam nadzieję, że znajdzie się jakaś osoba polskiego pochodzenia, która przejmie po Ninie prowadzenie Instytutu" - powiedział Pabło Zinger.
PIT, w którym grywali m.in. Anna Podolak, Grzegorz Heromiński, Piotr Rudziński, Małgorzata Staniszewska czy Marta Wryk, wyprodukował wiele przedstawień pod dyrekcją Niny Polan, wśród których najbardziej znane to "Kram z piosenkami", "Krakowiacy i górale", "Powtórka z Czerwonego Kapturka", "Halka", "Mickiewicz i Litwa", "Czuwanie" czy wystawiony wiosną ub. roku w Fundacji Kościuszkowskiej spektakl poświęcony Januszowi Korczakowi "Who was that man".
Dzięki staraniom Niny Polan od kilku lat PIT był jedyną polską grupą teatralną biorącą udział w czerwcowych festiwalach nowojorskich Make Music New York, gdzie w ubiegłym roku Instytut wystąpił z przedstawieniem "Noc Kupały. Wieczór św. Jana".
"Była wspaniałą reżyserką, która umiała każdego aktora właściwie pokierować. Często sama pokazywała jak się zachować na scenie, jak zagrać daną rolę - podkreśla Joe Deleżyński, który wziął udział w jednym z przedstawień reżyserowanych przez Ninę Polan i wysławianych podczas festiwalu Make Musie New York. - Była mocno niedoceniana, tymczasem wiele zrobiła dla Polonii i sceny teatralnej"
"Nina Polan to wielka osoba, która pomogła wielu, szczególnie artystom w znalezieniu możliwości rozwoju artystycznego w USA" - powiedziała "Nowemu Dziennikowi" jedna z osób, które znały Ninę Polan.
Za swoje starania w promowaniu kultury polskiej oraz działalność artystyczną Janina Katelbach została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP, Srebrnym Medalem Stowarzyszenia Wspólnota Polska oraz Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Glora Artis".
