Toruń. Czesi przygotowują premierę w Baju
W najbliższą sobotę, 1 grudnia, w Teatrze Baj Pomorski odbędzie się premiera "Tajemniczego zamku w Karpatach, czyli fantastyczno-naukowej półopery, albo Vernelandu" w reż. Marka Zakosteleckiego.
Jest to przedstawienie nawiązując do powieści Juliusza Verne'a "Tajemnica zamku Karpaty" oraz do kultowego w latach 80. w Czechosłowacji filmu w reżyserii Oldřicha Lipskiego.
W pewnym karpackim lesie stoi zamek, który budzi grozę wśród mieszkańców pobliskiej wsi. Krążą wokół niego mroczne legendy, nieprawdopodobne plotki i mnóstwo niedopowiedzeń. Gdy do wsi przybywa poszukujący swojej narzeczonej śpiewak operowy hrabia Telek, z zamku zaczyna się wydobywać dym. Telek razem ze swym sługą Rocko postanawiają wyruszyć do zamczyska i wyjaśnić jego tajemnicę.
Twórcy spektaklu sięgają do tradycji czeskiej parodii i absurdalnego poczucia humoru, obśmiewają wiarę w potęgę rozumu i niezwykłe wynalazki, pokazują wielką siłę miłości, przedstawiają historię pełną nieoczekiwanych zwrotów akcji i galerię ekscentrycznych postaci.
***
Powstanie powieści "Zamek w Karpatach" (1892) wiąże się z osobą Luizy Teutch-Müller, pięknej Rumunki urodzonej w Transylwanii, która pewnego dnia zamieszkała w Amiens razem ze swoim trzecim mężem, Szwajcarem. "Jedno moje skinienie i wzdychają wszyscy mężczyźni" - zwykła mawiać. Przypuszcza się, że tajemnicza śpiewaczka Stilla wiele jej zawdzięcza. Plotka głosiła, jakoby "rodzinnym sekretem" Verne'ów miała być informacja o rzekomym romansie Luizy i Juliusza oraz o ich wspólnym dziecku. Biografowie przypuszczają jednak, że pojawienie się kobiety w nudnawym miasteczku stało się dla pisarza źródłem inspiracji, niekoniecznie zaś pokusą.
(Zob.: Herbert Lottman, Juliusz Verne)
***
Juliusz Verne
(1828-1905)
Urodził się na położnej na Loarze wysepce, w bretońskim mieście Nantes, do którego zawijały statki z całego świata. Jako chłopiec często wymykał się z domu, by biec nad wybrzeże i słuchać niezwykłych opowieści wilków morskich. Podczas wakacji w Chantenay w tajemnicy wynajął szalupę i popłynął w dół Loary. Łódź się rozbiła, a Julek ledwie uszedł z życiem. Rozbił się na pobliskiej wysepce, na której poczuł się jak prawdziwy Robinson Crusoe. Gdy był nieco starszy, ponownie uciekł z domu, by zaciągnąć się na płynący do Indii trójmasztowy szkuner "Coralie". Jego plany pokrzyżował ojciec. Dogonił go i kazał mu przysiąc, że dalsze podróże będzie odbywał jedynie w wyobraźni.
Studiował prawo w Paryżu, został adwokatem, ale znacznie bardziej od kodeksów pociągało go życie barwne artystyczne stolicy. Jako młody literat uczył się u Aleksandra Dumas (ojca). Pracował w teatrze, a gdy nie starczało mu pieniędzy na utrzymanie rodziny, zaczął grać na giełdzie. I wreszcie zawodowo pisać. Zapoczątkował nowy nurt literacki - science fiction.
Pierwszą powieścią naukową Juliusza Verne'a było "Pięć tygodni w balonie" - książka opowiadająca o wyprawie do Afryki, która bardzo szybko stała się bestsellerem. Później ukazały się między innymi: "Niezwykłe podróże", "Podróż do wnętrza ziemi", "Z ziemi na Księżyc" i "Wokół Księżyca", "Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi", "Dzieci kapitana Granta", "Tajemnicza wyspa", "W 80 dni dookoła świata" czy "Piętnastoletni kapitan". "Zamek w Karpatach" powstał w ostatnim okresie życia pisarza.
Marek Zakostelecki: wybitny czeski scenograf, reżyser. Przez lata był związany ze słynnym Teatrem Drak w Hradec Kralove. Polskiej publiczności znany jest ze spektakli zrealizowanych w warszawskich teatrach Lalka i Guliwer. Autorski spektakl Zakosteleckiego "Kino Palace" (premiera: Teatr Lalka, 2008) otrzymał wiele nagród na festiwalach zarówno w Polsce, jak i za granicą . Jego ostatnią polską realizacją jest inscenizacja "Węża" Marty Guśniowskiej we Wrocławskim Teatrze Lalek.
