Lekcja dla licealistów
"Ślub" w reż. Elmo Nüganena z Teatru im. Horzycy w Toruniu na III Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Dialog-Wrocław. Pisze Agata Saraczyńska w Gazecie Wyborczej - Wrocław.
Wydany przed niemal półwiekiem "Ślub" Witolda Gombrowicza, uznawany jest za klasykę polskiego dramatu scenicznego. Sięgają po niego reżyserzy pragnący ukazać nie tylko edypalny konflikt między ojcem i synem, starym i nowym, lecz także zastraszającą przemianę zachodzącą w ludziach, którym dana jest władza. Zaproszenie toruńskiego teatru im. Wilama Horzycy z tym właśnie spektaklem miało ilustrować temat szóstego dnia festiwalu, czyli "Ostrzeżenie przed człowiekiem". I rzeczywiście w Dużym Studiu Telewizyjnym zobaczyliśmy jak Prawo Moralne i Godność Człowieka są deptane przez osobnicze ambicje. Jak w świecie, w którym nie ma Boga, triumfują kłamstwo i zdrada, pijacy i dziwki. Jak niewiele trzeba by naiwny młodzian przemienił się w bezwzględnego dyktatora. Spektakl wyreżyserował Elmo Nüganen, młody estoński reżyser, po którym spodziewałam się dystansu do naszej bogoojczyźnianej tradycji - oddechu w spojrzeniu na polską klasykę, zwłaszcza przepuszczanej przez gombrowiczowski filtr. Niestety, spektakl niczym nie zaskakuje. Jest trwającą niemal trzy godziny lekcją, którą dla złapania oddechu dzielą dwie przerwy. Jest mentorskim wykładem polskiej literatury, który adresować można do licealistów, ale chyba lepiej byłoby, gdyby młódź poznawała Gombrowicza w oryginale, a nie w tej wersji. A i teatr mogłaby oglądać lepszy, by nie zniechęcić się tak wcześnie.
Bo w toruńskim spektaklu aktorzy w sposób oczywisty wygłaszają role, nadmiernie często sięgając po pretensjonalne wysokie c. Przewrotny, ironiczny Gombro staje się mentorem. I chyba się w grobie przewraca słysząc, że jego igraszki z polskim dramatem romantycznym stały się oficjalną wykładnią wiedzy o naturze ludzkiej. Nie pomaga przedstawieniu sprawna gra syna i ojca - Sławomira Maciejewskiego i występującego gościnnie Vladasa Bagdonasa, śpiewnie zaciągającego Litwina. Nie pomaga próba uwspółcześnienia - jest koturnowo i papierowo. Szkoda.
