Artykuły

Przed nami najciekawsza część festiwalu poświęconego twórczości Stefana i Franciszki Themersonów. Do Płocka przyjadą osoby, które miały przyjemność współpracować ze słynnym małżeństwem. Jedną z nich będzie Michael Meschke, reżyser szwedzkiego "Ubu Króla", który otworzy wystawę rarytas - od soboty zobaczymy w Płocku oryginalne kostiumy i scenografię do tej sztuki.

To charakterystyczne stroje i plansze autorstwa Franciszki Themerson. "Ubu Król, czyli Polacy", farsa napisana pod koniec XIX w. przez Alfreda Jarry'ego, doczekała się chociażby polskiego filmu w reżyserii Piotra Szulkina z 2003 r., w którym Ubu gra Jan Peszek, a Ubicę Katarzyna Figura. O wiele wcześniej można było w sztokholmskim Marionetteatern oglądać teatralną adaptację tej sztuki. Wystawiono ją po raz pierwszy w 1964 r. Do "Ubu Króla" Michaela Meschke muzykę napisał młody kompozytor Krzysztof Penderecki. A o kostiumy aktorów zadbała Franciszka Themerson.

Scenografia jest już w Płocku, pracownicy Płockiego Ośrodka Kultury i Sztuki wybrali się po nią do Szwecji w ubiegłym tygodniu. W międzyczasie rozpoczął się Festiwal Themersonów SkArPa. Było kobieco - w ubiegłą sobotę otwarto w Galerii Kreski przy Płockiej Galerii Sztuki wystawę "Ludzie i Kreski", na której wciąż można obejrzeć 25 rysunków Franciszki Themerson. Była też konferencja naukowa w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej, gdzie dyskutowano o znanych muzach, kochankach i żonach znamienitych panów. No i towarzyszący jej koncert "Lata dwudzieste, lata trzydzieste" w Muzeum Mazowieckim.

Współorganizatorzy festiwalu postanowili przy czwartej edycji usunąć nieco w cień płocczanina Stefana Themersona i postawić na pierwszym planie jego żonę. Oboje zmarli 25 lat temu, w związku z tą okrągłą rocznicą obchodzimy teraz Rok Themersonów.

Podtytułem tegorocznego festiwalu SkArPa jest "Themersonowie a teatr". Cykl kulturalnych wydarzeń, które czekają nas w ten weekend, zapoczątkuje uroczystość na wpół oficjalna - w piątek o godz. 10 zostanie otwarta w Płocku ul. Themersonów.

Nie jest to, niestety, wielka arteria uczęszczana przez płocczan. Chodzi o mały zakątek nieopodal pływalni Jagiellonka, który od kilku miesięcy nosi już de facto adres Themersonów 1. Właśnie tu spotkają się uczestnicy festiwalu, by przeciąć wstęgę i oficjalnie otworzyć nową ulicę. Dzieci z Młodzieżowego Domu Kultury przygotowują happening.

Ulica poświęcona jest Themersonom, ale nie tylko Stefanowi i Franciszce, także Mieczysławowi. Był on ojcem pisarza, nazywano go "Płockim Judymem". Pisał sztuki teatralne, a noweli "Manza", napisanej na wojnie rosyjsko-japońskiej winszował mu podobno sam Bolesław Prus.

Otwarcie ul. Themersonów da początek serii piątkowych wydarzeń. O godz. 13 w Książnicy Płockiej odbędzie się wernisaż wystawy "Ubu według Themersonów. Ilustracje i wydawnictwa". Zobaczycie tam dokumenty i prace z Archiwum Themersonów w Londynie.

O godz. 16 teatralna premiera. W przyszłej siedzibie POKiS-u przy ul. Tumskiej 13 Teatr Per Se wystawi bajkę Themersonów "Pan Tom buduje dom". To adaptacja jednego z ich bestlookerów (analogicznie do bestsellerów), czyli książek, które mają najlepiej wyglądać. Będzie to połączenie gry aktorskiej i rzadkiego w Płocku teatru lalek.

Bestlookerem jest też nowa pozycja wydawnicza, która swoją premierę będzie miała przy okazji powyższego spektaklu. Będzie to książka dla dzieci "Był gdzieś haj taki kraj. Była gdzieś taka wieś", napisana przez Stefana, zilustrowana kreskami Franciszki.

O godz. 17 panel dyskusyjny w POKiS-ie przy Tumskiej 9A. W rozmowie udział weźmie grono znamienitych gości - krytyk literacki, tłumacz "Ubu Króla" na język polski oraz wydawca Jan Gondowicz, kulturoznawczyni Agata Gwizdała, wspomniany wyżej szwedzki reżyser Michael Meschke oraz jedna z twórczyń festiwalu SkArPa Małgorzata Sady, przyjaciółka Stefana i Franciszki Themersonów, współpracowniczka ich londyńskiego archiwum, która prowadzi od dekady niezależną oficynę wydawniczą Gaberbocchus.

To niejedyni goście festiwalu. Przyjedzie też reżyser polskiego filmu "Ubu Król", czyli Piotr Szulkin, nie zabraknie wybitnego brytyjskiego malarza i historyka sztuki Nicka Wadley'a oraz Jasi Reichardt - siostrzenicy Franciszki Themerson.

Piątkowy wieczór zamknie pokaz filmów "Przygoda człowieka poczciwego" oraz "Oko i ucho". Obejrzycie je w sali POKiS-u przy Tumskiej 9A ok. godz. 19.

W sobotę o godz. 16 w Muzeum Żydów Mazowieckich zostanie otwarta wystawa scenografii do "Ubu Króla". W czasie wernisażu obejrzycie też spektakl teatralny Meschkego, na nagraniu z lat 60.

A w niedzielę, o godz. 11, będziecie mieli drugą okazję, by zobaczyć sztukę "Pan Tom buduje dom" Teatru Per Se.

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.