Artykuły

6 grudnia odbędzie się w Instytucie Teatralnym konferencja naukowa "Nikt mnie nie zna, czyli Fredro niekanoniczny". Konferencję otworzy wykład prof. dr hab. Dobrochny Ratajczakowej z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu pt. "Rozczarowanie jako kategoria egzystencjalna i filozoficzna oraz jej konsekwencje artystyczne w komediach Fredry".

Trudno byłoby sobie wyobrazić bardziej kanonicznego polskiego dramatopisarza niż Aleksander Fredro. Nie tylko dlatego, że "Zemsta", "Śluby panieńskie", "Pan Jowialski" czy "Damy i huzary" to rdzeń polskiej klasyki teatralnej, ale także dlatego, że - w przeciwieństwie do rozwichrzonych dramatopisarzy romantycznych - Fredro spełnia stereotypowe wyobrażenia o teatrze i dramacie, w których postacie o wyrazistych i spójnych charakterach podejmują zrozumiałe działania, wypowiadają się sensownie i przekazują życiowe nauki, pozwalając widzom pozostawać w bezpiecznym oddzieleniu i czerpać estetyczną przyjemność z literackiej wirtuozerii. Ten szkolno-pomnikowy obraz rozpada się jednak w drobny mak przy pierwszej uważniejszej lekturze tych dramatów Aleksandra Fredry, które do kanonu zaliczane nie są. Okazuje się, że zdecydowana większość komedii autora "Ciotuni" prowadzi ku rozpoznaniom dalekim od rozpowszechnionego przekonania o "pogodnym klasyku", przekonania, które znawcy jego twórczości rozbijali już dawno, ale jak się okazuje - nieskutecznie. Co więcej, po lekturze sztuk mało znanych te najbardziej popularne mogą zostać zobaczone i przeczytane w zupełnie inny sposób, ukazując bardzo niepokojące oblicze.

Przekonani, że szacunek dla wielkiego pisarza wymaga wyrwania go z letniej atmosfery rocznicowych akademii, chcielibyśmy zaprosić do ponownego odkrywania twórczości teatralnej Fredry, zgodnie z założeniem, że punktem wyjścia będzie lektura komedii mało lub w ogóle nieznanych, najchętniej podejmowana w sposób dotychczas niepraktykowany, nawet zaskakujący. Do udziału w konferencji zaproszeni zostali nie tylko znawcy i badacze komedii Fredrowskiej i dramatu XIX wieku, jak również osoby, dla których tematyka ta jest mało lub w ogóle nieznana, ale ich prawdziwie świeże, niekanoniczne spojrzenie może wnieść nowe odczytania twórczości Aleksandra Fredry. Tematem wystąpień są więc także utwory należące do Fredrowskiego kanonu, pod warunkiem jednak, że odczytane zostaną w sposób całkowicie odmienny od dotychczasowych.

PROGRAM KONFERENCJI:

9.00-10.00

Dobrochna Ratajczakowa

Rozczarowanie jako kategoria egzystencjalna i filozoficzna oraz jej konsekwencje artystyczne w komediach Fredry

***

10.15-12.15

Edward Kasperski

Komizm Fredry. Dekonstrukcja w świetle romantycznych i nowszych teorii śmiechu

Łucja Iwanczewska

Fredro z krainy, którą starcy widzieli

Agata Chałupnik

Fredro feministycznie

Katarzyna Czeczot

Urzeczenia Fredry

***

12.45 - 14.15

Anna Tomzik

Romantyczna moralność dnia codziennego, czyli kreacja kobiety frywolnej w Mężu i żonie Aleksandra Fredry

Piotr Olkusz

Fredrage, czyli Fredro + marivaudage

Dorota Siwicka

O narodzinach komedii z nieprzyzwoitości

***

15.30-17.00

Grzegorz Stępniak

Aleksander Fredro w podróży: Z Przemyśla do Przeszowy a problematyka queerowego czasu i przestrzeni

Dariusz Kosiński

Podróż to nie przelewki

Patryk Kencki

Pustakówka - przestrzeń performatywna

+ Otwarcie wystawy Wiercińscy - życie i teatr w Galerii Instytutu Teatralnego

***

17.30-19.00

Joanna Warońska

Monofoniczność zagrożona. O sztukach Aleksandra Fredry

Anna Kuligowska

Teraz. Obrazek w jednym akcie

Halina Waszkiel

Tragedia w komediowym gorsecie, czyli "sztuka" Wychowanka