Artykuły

Okazuje się, że nienormalne tworzy normę - o spektaklu "Zasłyszane na temat świata" Third Angel prezentowanym na XV Międzynarodowym Festiwal Teatralny TEATROMANIA w Bytomiu pisze Katarzyna Niedurny z Nowej Siły Krytycznej.

Spektakl "Zasłyszane na temat świata", prezentowanym w czasie bytomskiej Teatromanii, zmusza widzów do przyjęcia innej perspektywy patrzenia. Czujemy się trochę jak kosmici, obserwując dziwne miejsce, w którym osłom domalowane są pasy, by udawały zebry, a na pogrzeb można wynająć zawodowych opłakiwaczy. Nie do końca wierzymy, że mieszkamy tu na co dzień.

Wszystkie wydarzenia rozgrywają się w przestrzeni opowieści trzech mężczyzn. Wymieniają się oni plotkami na temat tego, co dzieje się na świecie. To historie rodem z działu ciekawostek na portalu internetowym. Publiczność dowiaduje się wiec, że w ZOO w Gazie nie ma zebr, dlatego maluje się osły w czarne pasy, że można wyspowiadać się przez telefon i że w Korei Północnej prawnie dozwolonych jest pięć męskich fryzur. Że para, opiekując się wirtualnym dzieckiem, zagłodziła prawdziwe. Że w gazecie można zamówić obróbkę zdjęcia zmarłego - tak by w nekrologu pojawił się w komputerowo dopasowanym garniturze. Widz właściwie dobrze się bawi, słuchając tych wszystkich ciekawostek.

W połowie spektaklu włącza się izraelskie radio. Nadaje tylko ciszę i komunikaty o zagrożeniach. Włączony adapter powoduje napięcie. Nikt nie wie, kiedy cisza może zostać przerwana. Niczego nie wiemy na pewno. Zestresowani czekamy na informację, która nie nadchodzi.

Tymczasem aktorzy pytają, co na ziemi najbardziej zadziwia, co może dopełnić spektakl. Przydałaby nam się na koniec jakaś mała masakra - decydują, zestawiając ze sobą kolejne ludobójstwa. Trudno wybrać pomiędzy holokaustem, Srebrnicą i Rwandą i innymi masowymi mordami. Aktorzy odgrywają sceny symbolicznie. Teraz również jeden z nich, przebrany w specjalny kostium, ostrzeliwany jest pistoletem do paintballa. Czerwona farba rozpryskuje się na boki. Wcześniej terroryści uprowadzają nie cały samolot, a biorą w ręce jego mały model i wrzucają go do akwarium - oceanu. Na scenie prezentowany jest świat w miniaturze.

Siłą spektaklu, złożonego z wielu niezwiązanych ze sobą historii, jest danie publiczności szansy na spojrzenie na życie z boku. Okazuje się, że nienormalne tworzy normę. Staramy się znaleźć w tym zbiorze scen nieistniejącą regułę. Jest coraz straszniej. Nie wiadomo, jak przetrwać w tym świecie. Grupa aktorów, nie daje nam wskazówek. "Te historie mówią nam o ludziach, którzy minęli, mówią o świecie, który twa i mija" - podsumowuje jedna z postaci. Widownia musi ponownie uwierzyć, że mieszka w tym dziwnym świecie na co dzień i daje sobie radę.

Brytyjsko-portugalski zespól pokazuje nam (nie)znany świat. Opowiada historie zasłyszane na jego temat, tak jakby ziemia była gdzieś bardzo daleko. Na efekt obcości składa się nierealistyczna gra aktorska, monologi kierowane wprost do publiczności i scenografia. Widzowi od samego początku wyznaczono tu szczególną rolę. Jest nie tylko odbiorcą wypowiedzi aktorów, lecz czuje się również elementem świata przedstawionego. Przyszedł tu, by wspólnie z aktorami wymienić się plotkami. Grupa w czasie tworzenia spektaklu odbywała internetowe konsultacje z jego przyszłymi odbiorcami, wymieniając się wiadomościami o dziwnych wydarzeniach. Samo spotkanie rozgrywa się w pozornie normalnie umeblowanym pokoju. Jednak stoi w nim naturalnych rozmiarów figura zebry, a w licznych szafkach kryją się dziwne przedmioty - kilo soli, model samolotu, obrazek amerykańskiego żołnierza. Stale na nowo uświadamiamy sobie, że z tym światem coś jest nie w porządku.

W spektaklu "Zasłyszane na temat świata" ludzie z Wielkiej Brytanii i Portugalii, opowiadając o wydarzeniach z dalekich dla nas krajów, pokazują, że istnieją uniwersalne problemy i uniwersalny język, którymi można o nich opowiadać. Świat wszędzie jest tak samo dziwny.