Artykuły

Łukasz Barczyk, jeden z najciekawszych reżyserów młodego pokolenia, twórca takich filmów, jak "Patrzę na ciebie Marysiu" i "Przemiany" oraz spektakli Teatru Telewizji: "51 minut", "Fantom"i "Beztlenowce", zmierzył się z najsłynniejszym dramatem Szekspira " Hamletem". Premiera 29 marca w TYP 1.

Łukasz Barczyk reżyseruje arcydramat Szekspira

Łukasz Barczyk, reżyser

- Dla mnie "Hamlet" to opowieść o zderzeniu niedojrzałego, młodego człowieka ze światem i zasadami moralnymi, jakie w tym świecie obowiązują. To archetypowa historia o inicjacji, stwarzaniu osobowości. Indywidualizacja, której podlega Hamlet, ma wzory w naszej psychologii, filozofii. Wspomniał o tym Jung, opisując sytuację "inicjacji przez posiadanie tajemnicy". To najprostsza, a jednocześnie najtrudniejsza droga. Hamlet, uczestnicząc w swojej własnej tajemnicy, w oczach otoczenia ociera się o szaleństwo. Jednocześnie podlega procesowi dobrze znanemu z alchemii: "Solve et coagula" "rozpuszcza w sobie" to co słabe, miękkie. Stąd te monologi, w których kieruje agresję przeciw sobie, nisko oceniając własną odwagę i męstwo i konstytuuje się z tego, co pozostało idąc dalej. Walczy o swoją moralność. Chce do końca pozostać czysty. Jego świat jest rodzajem gabinetu luster, w którym ten młody człowiek ogląda potencjalne możliwości swego rozwoju. I wszystkie odrzuca. Jego proces samodoskonalenia się służy temu, by po śmierci ojca, którego nosi imię, mógł wypełnić jego miejsce. I wtedy dopiero stać się w pełni Hamletem.

Janusz Gajos, Klaudiusz

- Króla Klaudiusza wyobraziliśmy sobie z Łukaszem Barczykiem jako postać, która przypomina inteligentnie, celowo i bardzo solidnie wykonaną konstrukcję. Obaj byliśmy ciekawi widoku, kiedy ta solidna konstrukcja zacznie się obracać w ruinę, w jaki sposób inteligentnie i celowo dobrane narzędzia mające służyć określonemu celowi zaczną odmawiać posłuszeństwa i obrócą się przeciw temu, który ich używa.

Michał Czernecki, Hamlet

- Cała historia Hamleta to obraz jego zmagania zarówno z otoczeniem jak i sobą samym. Wie, że trzeba wszystko odrzucić, by stanąć po stronie BYĆ. Najbardziej bolesne jest dla niego to, że w pewnej chwili zaczyna działać tak, jak świat, z którym jest w głębokim konflikcie. Przełomowym wydarzeniem jest tu śmierć Poloniusza. Po tym fakcie Hamlet przestaje być już tylko refleksyjnym chłopcem z książką w ręku, który patrzy na świat z dystansu. On staje się mordercą. Robi coś nieodwracalnego. Uruchamia tryb machiny, której już nie jest w stanie zatrzymać. Umiera, ale ta śmierć jest dla niego wyzwoleniem. Reżyserzy wystawiając "Hamleta" chcą z reguły odnaleźć w nim samych siebie. Myślę, że tak też było z Łukaszem Barczykiem. Łukasz miał wielką potrzebę zmierzenia się z tym dramatem. To się czuło.

Jan Frycz, Duch Ojca Hamleta, Aktor

- Na pierwszej próbie Łukasz Barczyk bardzo mocno zaakcentował brak w naszych czasach autorytetów. Mówił, że wielu ludzi właściwie nie ma się do kogo odwoływać. Dotyczy to szczególnie tych, którzy dopiero wchodzą w dorosłość, mają dokonać wyborów życiowych. Nie ma ojców, karcących, budzących respekt, ale sprawiedliwych. Takiego ojca właśnie chciał zobaczyć na ekranie. Można powiedzieć, że Duch Ojca zrobił Hamletowi wielką krzywdę, przychodząc we śnie, bo zjawił się taki mały, pokurczony, bez zbroi. A jednak to dzięki niemu Hamlet przewartościował swoje spojrzenie na świat. Wszedł w dorosłość.

Zdjęcia odbywały się w niezwykłej scenerii Kopalni Soli w Wieliczce. Na planie gwiazdorska obsada, m.in. Janusz Gajos jako Klaudiusz, Grażyna Szapołowska - Gertruda, Zbigniew Zapasiewicz - Poloniusz, Jan Frycz w roli Ducha Ojca i Aktora. Postać tytułową gra Michał Czernecki, w roli Ofelii zobaczymy Kamilę Baar.

Barczyk przyznał, że udało mu się skompletować obsadę, o której marzył. W roli tytułowej chciał zobaczyć człowieka autentycznie młodego, który nie opatrzył się widzom w innych rolach. Wybrał niedawnego absolwenta krakowskiej PWST Michała Czerneckiego, który - jego zdaniem - potrafi świetnie łączyć wiele sprzecznych cech zarówno w urodzie, jak i zachowaniu. Ma w sobie zarówno delikatność, jak i drapieżność.

Na wszystkich aktorach i realizatorach spektaklu wielkie wrażenie robiła niezwykła sceneria Wieliczki. Dla Łukasza Barczyka to miejsce było bardzo świadomym wyborem. Szekspir pisał "Dania jest więzieniem". Świat, w którym rozgrywa się cała opowieść, musi więc być światem klaustrofobicznym, mrocznym. Światem bez okien. Wieliczka doskonale spełniała te wymagania. Przypomina mroczne, podziemne zamczysko, z wieloma komnatami, salami balowymi, jest tam jezioro, do dziś nieodkryte tunele i przejścia. Reżyser skorzystał z XIX-wiecznego przekładu Józefa Paszkowskiego. Muzykę skomponował Jacek Ostaszewski.

HAMLET W TEATRZE TELEWIZJI

Data premiery Reżyser Odtwórca Hamleta

20.09.1971 Józef Gruda Wacław Ulewicz

28.01.1974 Gustaw Holoubek Jan Englert

11.11.1981 Jan Englert Jan Frycz

27.08.1984 Rodney Bennett Derek Jacobi (BBC)

27.01.1992 Andrzej Wajda Teresa Budzisz-Krzyżanowska

29.03.2004 Łukasz Barczyk Michał Czernecki

B.G.