Artykuły

Zanim okaże się, który z pięciu pretendentów do Nagrody Literackiej im. Kazaneckiego ją otrzyma, z nominowanymi będzie można się spotkać i podyskutować. Na cykl spotkań zaprasza Centrum im. Zamenhofa. Pierwsze odbędzie się już 25 stycznia, i to z literatami z górnej półki: z Krzysztofem Gedroyciem rozmawiać będzie Ignacy Karpowicz.

Gedroyć jest nominowany do tegorocznej Nagrody Literackiej przyznawanej przez prezydenta Białegostoku, Karpowicz - jej ubiegłorocznym laureatem (autorem m.in. "Balladyn i romansów", "Niehalo", "Gestów"). Szykuje się interesująca rozmowa, jako że i rozmówcy to ciekawe osobowości, i nominowana książka - "Piwonia, niemowa, głosy" porusza intrygujące wątki. Gedroyć, historyk sztuki i wykładowca w Akademii Teatralnej, portretuje w niej Białystok sprzed półwiecza i to językiem "wioski po rusku gadającej". Akcję sensacyjnej powieści osadza w latach 40.-50., kiedy to życiorysy w mieście - po wojnie tworzącym się na nowo - mocno się plątały, zmieniała się strefa wpływów, komunizm krzepł, jedni go akceptowali, inni nie. Gedroyć pochyla się nad kwestią: ruskość/polskość - wstydliwym wątkiem, który nadal określa nasze codzienne relacje, ale o którym się głośno nie mówi, bo nie wypada, bo to niepoprawne polityczne, bo lepiej to wyprzeć, niż to rozpracować. Opisuje nasze wewnętrzne animozje, tarcia, spory między katolikami a prawosławnymi, Polakami a ruskimi, dookreśla nasze białostockie -izmy, w których zmieści się i antysemityzm, i nacjonalizm, podziały, co lepsze, co gorsze, nasze zazdrości, nasze zawiści.

Spotkanie z Krzysztofem Gedroyciem rozpocznie się o godz. 18 w siedzibie centrum (ul. Warszawska 19), wstęp wolny. A kolejne spotkania z autorami książek nominowanych do Nagrody im. Kazaneckiego to:

* 1 lutego (piątek), godz. 18 - z Mirą Łukszą o jej nominowanym tomie poezji "Biały stok" porozmawia Maciej Chołodowski, dziennikarz białoruskiej Niwy;

* 8 lutego (piątek), godz. 19 - z Dariuszem Adamowskim o tomie poezji "Gub, Trać, Porzucaj" porozmawia poetka Katarzyna Zdanowicz-Cyganiak;

* 15 lutego (piątek), godz. 18 - z Wojciechem Roszkowskim o tomie poezji "Dworzec św. Łazarza" porozmawia poetka Katarzyna Zdanowicz-Cyganiak;

Czy i kiedy odbędzie się spotkanie z piątym nominowanym do nagrody twórcą - Tadeuszem Słobodziankiem (za książkę "Śmierć proroka i inne historie o końcu świata") - jeszcze nie wiadomo.

Kto otrzyma nagrodę im. Kazaneckiego, okaże się 1 marca. Przypomnijmy, że w tym roku na liście nominacji za najlepszą książkę 2012 znalazły się aż trzy tomiki poetyckie, tylko jedna powieść i jeden dramat. Do nagrody zgłoszono 20 książek, których autorzy albo są związani ze środowiskiem literackim Białegostoku, albo tu się urodzili bądź mieszkają, albo też ich twórczość związana jest z miastem lub regionem. Ostatecznie trzyosobowy stały zespół kapituły nagrody (Dariusz Kiełczewski, Marek Kochanowski i Jolanta Sztachelska) wybrał z nich pięć tytułów. Poza książką Gedroycia "Piwonia, niemowa, głosy" są to: * "Gub, trać, porzucaj" - trzecia książka urodzonego w Siemiatyczach, a mieszkającego w Białymstoku poety i tłumacza Dariusza Adamowskiego. W minimalistycznie wydanym tomiku pojawiają się reminiscencje z podróży na egzotyczny Wschód, buddyjskie odwołania, mantry. Warto dodać, że jego poprzedni tomik "Skraj" był już nominowany do 17. edycji Nagrody im. Kazaneckiego. * "Biały stok" - 11. w dorobku książka białostockiej pisarki, tłumaczki, dziennikarki tygodnika Białorusinów w Polsce "Niwy" (w której debiutowała) - Miry Łukszy. Równie sprawnie pisze po białorusku, jak i po polsku. Jej teksty były tłumaczone na języki angielski, czeski i rosyjski. W nominowanym do nagrody tomiku pisze o miejscach dla niej ważnych. * "Dworzec św. Łazarza" - czwarta książka urodzonego w Białymstoku Wojciecha Roszkowskiego, poety nagradzanego w wielu konkursach. Napisał m.in. książkę z pogranicza beletrystyki i itinerarium "Tykocin - miasteczko bajeczka", a jego tomik "Kulki rtęci" w ub.r. był nominowany do nagrody Literackiej im. Kazaneckiego. Najnowszą książkę chwalą krytycy, nazywają ją poezją intuicyjną, malarską, zmysłową i niepokojącą, umieszczoną gdzieś między jawą a snem, poruszającą bolesne tematy cierpienia i śmierci. * "Śmierć proroka i inne historie o końcu świata" - dramat Tadeusza Słobodzianka, wybitnego polskiego dramaturga, przez wiele lat związanego z Białymstokiem, Białostockim Teatrem Lalek i Teatrem Wierszalin, który ponad 20 lat temu współzakładał wraz z Piotrem Tomaszukiem. W swoich sztukach poruszał m.in. wątki dotyczące sekty proroka Eliasza Klimowicza działającej na początku XX wieku na Białostocczyźnie, napisał też sztukę inspirowaną pogromem w Jedwabnem. Nominowana do nagrody najnowsza książka to trzecia i ostatnia po "Proroku Ilji" i "Carze Mikołaju" część tzw. trylogii wierszalińskiej, zbioru dramatów opartych na prawdziwych wydarzeniach, rozgrywających się w latach 20. i 30. ubiegłego wieku na polsko-białoruskim pograniczu.