Artykuły

"Ufo. Kontakt" w reż. Iwana Wyrypajewa w Teatrze Studio w Warszawie. Pisze Lidia Raś w Polsce Times.

- W moim życiu nie ma miejsca na kosmitów - mówi Iwan Wyrypajew, po czym na scenie teatru Studio wystawia spektakl "UFO. Kontakt". Niekonsekwencja? Autorska prowokacja? Oczywiście w tym szaleństwie jest metoda. Paradokument oparty na 10 monologach wygłaszanych przez osoby, które twierdzą, że miały kontakt z UFO, to w rzeczywistości opowieść o sprawach najważniejszych - duchowych. To, oddając głos reżyserowi, spektakl dla tych, "którzy chcą poczuć się częścią tego wszechświata".

Iwan Wyrypajew, uznawany za reprezentanta awangardy, który do teatru wprowadza nowy język, podkreśla, że eksperymentatorem owszem jest, choć z konserwatywnymi poglądami. Od pewnego czasu jego działania sceniczne skupiają się szczególnie na budowaniu kontaktu, więzi między aktorem a widzem. Swoim poszukiwaniom dał wyraz m. in. w swoich "Iluzjach", przygotowanych niedawno w Starym Teatrze w Krakowie.

W tym kierunku idzie też w wystawionym w teatrze Studio spektaklu "UFO.

Kontakt". Wszystko, jak twierdzi reżyser, zaczęło się od pomysłu na film. Jego bohaterami mieli być ludzie, którzy doświadczyli kontaktu z UFO. Ich wypowiedzi Iwan Wyrypajew nagrał, ale filmu nie udało się zrealizować, natomiast scenariusz wykorzystali studenci ostatniego roku krakowskiej PWST, przygotowujący spektakl dyplomowy. To za ich sprawą historie nagrane przed laty, znalazły wreszcie odbiorców i ożyły.

W niezwykle oszczędnej scenografii Marty Zając, wzbogaconej filmowymi obrazami i świetną, dynamiczną muzyką Ygora Przebindowskiego, pojawiają się bohaterowie przedstawienia: studenci PWST w Krakowie i postaci, w które będą się wcielać. Wśród nich są m. in.: studentka, muzyk, kierowca, pracownica biura podróży, gospodyni domowa; reprezentują różne narodowości, grupy społeczne i wiekowe. Łączy ich nie tylko fakt, że "widzieli UFO", ale też pewien rodzaj nadwrażliwości. Trudno im się odnaleźć w tzw. normalnym świecie, więc szukają wsparcia. Jedni w medytacji, jodze, kontakcie z naturą, inni eksperymentują z narkotykami.

W konwencji dokumentu, bohaterowie dzielą się z publicznością swoimi przeżyciami i przemyśleniami, które stały się konsekwencją "najważniejszego wydarzenia w ich życiu". I nie jest to z pewnością spotkanie z kosmitami. Nie odkrywają prawd objawionych, ale dzięki dość łatwej formie i odpowiedniej dawce humoru, która nie pozwala uderzyć w patos, dotykają spraw, o których na co dzień współczesny człowiek zapomina.

Pogoń za pieniądzem, ogłupiająca praca, korporacyjne układy, brak poczucia bezpieczeństwa - to tylko niektóre problemy, na których istnienie zwracają uwagę bohaterowie. Wyrypajew sprawnie dotyka tematyki filozoficznej i religijnej. Sięga po skojarzenia m. in. z chrześcijaństwem, buddyzmem, ale nie któraś konkretna religia ma dla niego szczególne znaczenie. Słowami jednej z postaci przekonuje, że trzeba uwierzyć w obecność Boga, a nie w jego ideę. Poczuć go.

Wyrypajew z wyczuciem poprowadził swoich dyplomantów. Na scenie są świeży, zaangażowani, rozumieją intencje reżysera, a niektórym z nich szczególnie udaje się wejść w kontakt z widzem. Brawurowo radzi sobie z postacią zwariowanej ekspedientki Jaśmina Polak, przekonująca jest Maria Kania, opowiadająca historię gospodyni domowej. Jej wyznanie balansuje na granicy kiczu i naiwności, ale nigdy tej granicy nie przekracza. Na uznanie zasługuje też Wiktoria Kulaszewska i jej pracownica biura podróży czy rosyjski oligarcha czyli Jakub Olszewski.

Czy postaci, które pojawiają się na scenie mają swe rzeczywiste pierwowzory, czy to sprytna mistyfikacja i autorska prowokacja? Takie pytanie widz zadaje sobie niemal od początku spektaklu. A jakie to ma znaczenie - wydaje się odpowiadać Iwan Wyrypajew. Jeśli dotrze do Was treść, która kryje się za wypowiadanymi przez te postaci słowami, to nic innego nie ma znaczenia. Warto to sprawdzić!