Kraków. 50 lat pracy artystycznej Stefana Szramela
Aktor, pedagog. Absolwent PWST w Krakowie w 1962 roku. Od roku 1964 przez dziewięć sezonów był aktorem Teatru im. Juliusza Słowackiego. W 1973 roku został przyjęty do zespołu Starego Teatru, w którym pozostaje niezmiennie do dziś.
Przed rozpoczęciem studiów aktorskich przez jeden sezon 1957/1958 pracował w opolskim Teatrze im. Jana Kochanowskiego. Debiutował rolą Mica w Przed maturą Jose-Andre Lacour'a w reżyserii Henryka Lotara na scenie Teatru Polskiego w Bielsku-Białej.
Stefan Szramel - aktor dystansu, refleksji, zniuansowanej prawdy psychologicznej, o wielkim potencjale komicznym - mistrz warsztatu. Pierwsze lata na scenie Teatru im. Słowackiego zaowocowały kilkunastoma rolami w inscenizacjach m.in.: Bronisław Dąbrowskiego, Lidii Zamkow, Jerzego Golińskiego, Jerzego Kreczmara, Krystyny Skuszanki, Jerzego Krassowskiego. Wachlarz ról, które artysta stworzył w Starym Teatrze jest bardzo szeroki: od ról klasycznych, kostiumowych po współczesne, od dramatu po komedię. Współpracował z reżyserami, którzy mieli zasadniczy wpływ na kształt artystyczny teatru przy placu Szczepańskim. Wielokrotnie obsadzany przez Andrzeja Wajdę m.in. Narrator w "Biesach" Dostojewskiego, Gendre w "Nocy listopadowej" Wyspiańskiego, Wincenty Gorecki w "Zbiegiem lat, z biegiem dni..." wg scenariusza Olczak-Ronikier czy brawurowo zagrany Dyndalski w Zemście Fredry. Z Konradem Swinarskim spotkał się grając Samotnika i jedną z Masek w "Wyzwoleniu" Wyspiańskiego - legendarnej, ostatniej inscenizacji tego artysty w Starym Teatrze. Trzykrotnie z Jerzym Grzegorzewskim, który powierzył mu rolę Stańczyka w "Weselu" Wyspiańskiego, Ojca w "Tak zwanej ludzkości w obłędzie" wg Witkacego oraz Doktora w inscenizacji "Dziadów" - dwunastu improwizacji. Scen z poematu dramatycznego Adama Mickiewicza. Wiele istotnych ról w karierze artysty powstało we współpracy z Tadeuszem Bradeckim, zwłaszcza niezapomniane kreacje: Abe Rossenstossa - subtelnie nakreślonej, pozbawionej stereotypu postaci Żyda-patrioty w "Wiośnie Narodów w Cichym Zakątku" Nowaczyńskiego (nagroda aktorska na XXVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych), nasyconego teatralnością Williama Schyllinga we "Wzorcu dowodów metafizycznych" (sztuki autorstwa reżysera), autoironicznej, świetnej wokalnie roli Barona Firuleta w "Operetce" Gombrowicza, czy korowodzie wielobarwnych postaci (De Folencour, Margrabia Montalto, Kasander) w "Rękopisie znalezionym w Saragossie" Potockiego. Specjalne miejsce w karierze aktora stanowi udział w przedstawieniach Giovanni Pampiglion'ego, Włocha, który z pomocą zespołu Starego Teatru oczarował publiczność, ukazując siłę komedii dell'arte. Doktor Balanzoni, grany przez Stefana Szramela w Łgarzu oraz Venezii, Venezii Goldoniego, zachwycił widzów siłą komiczną, precyzją, niezwykłą sprawnością i dyscypliną wykonania. Postać Szambelana w "Iwonie księżniczce" Burgunda Gombrowicza, znakomicie wtopiona w wizję teatralną Krystiana Lupy, ukazała wielkie możliwości charakterystyczne aktora, doskonałe wyczucie groteskowej formy, podobnie jak, plastycznie, wyraziście zagrane postacie (Dejbla, Stróża Więziennego, Garbusa) w "Bezimiennym dziele" Witkacego. Artysta odnalazł się również w przestrzeni teatralnej reżysera młodego pokolenia, Michała Zadary, doskonale wchodząc rolą Panope - w rytm, frazę, tempo, ascetyczność na wskroś nowatorskiej inscenizacji "Fedry" Racine'a. Stefan Szramel przekazywał wiedzę o zawodzie wielu pokoleniom aktorów i śpiewaków operowych jako wykładowca Wydziału Aktorskiego PWST i Wydziału Wokalno-Aktorskiego AM w Krakowie.
W 1988 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Na zdjęciu: Stefan Szramel jako Dyndalski, Zemsta Aleksandra Fredry, 1986, fot.
