Ześwinione lustro świata
Wydarzeniem teatralnym mijającego sezonu jest "Ślub" wg Gombrowicza na małej scenie Teatru Narodowego w Warszawie. To drugie dzieło teatralne Jerzego Grzegorzewskiego na scenie narodowej - i drugi poruszający bolączki współczesności dramat. Właściwie jest to sceniczny traktat o zaślubinach życia z grobem, a zarazem o końcu historii i tożsamości człowieka.
Bohaterem dramatu Gombrowicza jest Henryk powracający w świat pamięci, w przeszłość; by restytuować wiarę i wartości przodków. Czy jest to tylko jego sen o uniwersaliach, czy może halucynacja - gra podświadomości? Nie wiemy. Nic tu nie jest konkretne, oznaczone. Nawet spadochron - obraz, którym Grzegorzewski otwiera swój "Ślub" jest tyleż konkretnym ekwipażem Polaków, którzy brali udział w desancie armii alianckiej podczas II wojny światowej, co metaforą pawich snów, niejasnych przeczuć, zmienności. A w dole szerzy się jama, przepastny lej po bombie, grób. To, co niskie - ale i ostateczne. Może dlatego właśnie pusta wyrwa zapadni zajmuje centralne miejsce w scenerii spektaklu.
Już w samej obsadzie tkwi klucz do interpretacji przedstawienia. Rolę Henryka gra Jan Peszek, a młodszy od niego Zbigniew Zamachowski wciela się w postać Ojca. Na kliszy pamięci ojciec i matka Henryka są wciąż młodzi, tylko świat i ich otoczenie uległo degradacji, ześwinieniu. Już w samym obrazie scenicznym widać akcenty groteski - wszak wszystko to dzieje się nad grobem pamięci, tradycji, polskości. Zamazane, przeinaczone jak w deiirycznym śnie bandy Pijaków-Polaków w chustach rezerwistów. To oni są świadkami - mieszkańcami tego świata.
Henrykowi Jana Peszka towarzyszą Władzio (świetny Mariusz Benoit) oraz Sobowtór (Emil Wesołowski). Są jak części rozbitej osobowości Henryka. Są odłupanymi częściami, fikcjami, wyobrażonymi biografiami samego siebie. Może dlatego cały spektakl w Narodowym jest tylko upiornym snem o niemożności rozpoznawania siebie w zdegradowanym i "ześwinionym" lustrze świata, który "wyszedł z ram".
