Artykuły

Oświadczenie Dyrekcji Warszawskiej Opery Kameralnej w sprawie opublikowanych przez media 30 maja 2012 roku wyników kontroli przeprowadzonej przez Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Operze.

Do chwili opublikowania niniejszego oświadczenia (1 czerwca 2012) nie otrzymaliśmy z Urzędu Marszałkowskiego wyników kontroli (zaleceń pokontrolnych). Posługujemy się informacjami, które media otrzymały od Pani Rzecznik Urzędu Marszałkowskiego i które nam zostały przekazane przez przedstawicieli mediów.

Zarzut o uchyleniu się przez Warszawską Operę Kameralną od wprowadzenia programu oszczędnościowego całkowicie mija się z prawdą.

Nikt z Urzędu Marszałkowskiego nie zwracał się do nas w tej sprawie w I kwartale 2012 roku, jak twierdziła Pani Rzecznik. Wręcz przeciwnie to Dyrektor Opery w swoim piśmie z 11 kwietnia 2012 roku zaproponował Marszałkowi Województwa restrukturyzację WOK polegającą na ograniczeniu zatrudnienia o 50 etatów, co miało przynieść oszczędności w wysokości 2 mln zł rocznie, a w roku 2012 - 650.000 zł Plan ten został skwitowany pismem podpisanym przez niższego rangą urzędnika, odkładającym opinię o tym projekcie do czasu ukończenia kontroli w WOK.

Pismo dotyczące nakazu przygotowania planu oszczędnościowego lub restrukturyzacyjnego otrzymaliśmy z Urzędu Marszałkowskiego, e-mailem dopiero w dniu 25 maja 2012 roku. Wyznaczony w nim termin na złożenie tego planu upłynie 28 czerwca 2012.

Jednocześnie informujemy, że w latach 2009-2010 WOK przeprowadziła restrukturyzację polegającą na m.in. obniżeniu honorariów artystycznych i premii oraz zwolnieniu 35 osób, co spotkało się wówczas z bardzo pozytywnym przyjęciem ze strony Władz Urzędu Marszałkowskiego. Jak nas poinformował Dyrektor Departamentu Kultury, Promocji i Turystyki w dniu 2 czerwca 2010 roku podczas spotkania z dyrektorami instytucji kultury, Warszawska Opera Kameralna była jedyną instytucją kultury podległą Marszałkowi, która przygotowała plan, dający realne oszczędności.

Zarzut stawiany Operze, że ma najwyższą spośród mazowieckich instytucji kultury dotację, świadczy o całkowitej ignorancji i nieznajomości specyfiki teatru operowego. W operze oprócz aktorów-śpiewaków występuje również chór i orkiestra, a czasem również balet, co powoduje potrojenie kosztów w stosunku do teatru dramatycznego.

Porównywanie frekwencji poszczególnych zespołów teatralnych z kameralną salą naszego teatru, mieszczącego 160 foteli, jest nie tylko nie logiczne, ale pozbawione jakiegokolwiek sensu. Wartość artystyczna naszych przedstawień nie powinna być mierzona ilością widzów i miejsc na widowni.

Nieprawdziwe jest kolejne stwierdzenie, że Urząd Marszałkowski skierował do naszej placówki kontrolę po otrzymaniu od Dyrekcji WOK sygnału o braku możliwości znalezienia oszczędności. Kontrola rozpoczęła się już 6 marca 2012 . Natomiast Uchwałę o obniżeniu naszej dotacji podjęto w dniu 12 marca 2012 roku. Pisemną informację na ten temat otrzymaliśmy w dniu 22 marca 2012 roku.

Kontrola w WOK, zdaniem członka Zarządu Województwa odpowiedzialnego za kulturę, miała na celu, używając jego słów "przewietrzyć rutynę". Początkowo kontrola miała trwać do 13 marca. Następnie została przedłużona aż do 27 kwietnia 2012.

Zarzut, że koszt wynagrodzeń osobowych i bezosobowych wynosił 70% kosztów ogółem.

Kontrole z Urzędu Marszałkowskiego odbywały się od lat, raz w roku. Żadna z nich nie wykryła "naruszeń w gospodarowaniu finansami." W wystąpieniu pokontrolnym z 2010 r. opisującym m.in. stan zatrudnienia w 2008 roku (356 osób na 339 etatach), strukturę kosztów w proporcji 81% kosztów związanych z zatrudnieniem oraz kosztów wynagrodzeń bezosobowych w stosunku do ogółu kosztów nie stwierdzono nieprawidłowości.

Urząd Marszałkowski był informowany o wydatkach Opery na bieżąco, poprzez szereg składanych systematycznie zestawień finansowych.

W zestawieniach kwartalnych, od wielu lat przekazywanych cyklicznie do Urzędu, znajdowały się informacje o strukturze zatrudnienia, strukturze i wysokości wydatków dokonywanych przez Operę. Nie był nowością więc dla Urzędu fakt, że głównym obciążeniem finansowym jednostki są wynagrodzenia jej pracowników - czyli artystów i obsługi. (Jest to normą w instytucjach operowych). Urząd Marszałkowski od lat jest informowany o ilości zatrudnionych na etatach muzyków, pracowników administracji, pracowników obsługi technicznej i pracowników merytorycznych.

W celu sprostowania bulwersujących informacji na temat zatrudnienia, przedstawiamy na końcu niniejszego dokumentu rzeczywistą strukturę zatrudnienia w WOK, która ilustruje obecny stan faktyczny.

Wszystkie te informacje były przekazywane do Urzędu miesięcznie, kwartalnie, a raz do roku były kontrolowane osobiście przez urzędników z naszego organu założycielskiego.

Jak dotąd nie zwracano również uwagi na dodatkowe części etatów ekipy technicznej, która wykonywała swoje obowiązki w dwójnasób - realizując je rano, w dzień i w nocy. Trzeba dodać, że ekipa techniczna montująca rano dekoracje musi zabezpieczyć również popołudniowo-wieczorną próbę lub przedstawienie. Należy tu podać do wiadomości, że dodatkowe etatu, które mają członkowie ekipy technicznej to przeciętnie ok. 800 zł brutto (ze wszystkimi dodatkami)

Od dawna też Urząd wiedział, że przedstawienia i koncerty wyjazdowe WOK, organizowane były przez Fundację Pro Musica Camerata, co jak dotąd nie wzbudzało żadnych zastrzeżeń. Żadne wyjazdy zagraniczne nie obciążały budżetu Opery. Artyści i pracownicy techniczni nie otrzymywali honorariów za koncerty i przedstawienia z WOK, ale od Fundacji która je organizowała. Było to dokładnie wyjaśniane podczas kolejnych kontroli i w protokole kontrolnym. Niestety, informacje przekazane przez Panią Rzecznik Województwa prasie, zostały zniekształcone i przekłamane. Przychody Fundacji Pro Musica Camerata otrzymywane z tytułu organizowania wyjazdów zagranicznych Warszawskiej Opery Kameralnej przeznaczane były na wypłatę honorariów artystycznych za występy oraz na pokrycie kosztów wyjazdów. Wszyscy wyjeżdżający artyści jak i członkowie ekipy technicznej wyjeżdżali jako pracownicy Warszawskiej Opery Kameralnej, a nie jako prywatne osoby, reprezentując i promując kulturę polską, dlatego za okres wyjazdu otrzymywali normalną pensję wynikającą z umowy o pracę z WOK. Należy podkreślić, że znaczna część honorariów osiągniętych przez artystów podczas wyjazdów zagranicznych jest przeznaczana przez nich na wyżywienia podczas takiego tournee. Nierzadko zdarza się, że całość honorariów (szczególnie chóru i orkiestry) jest równa z wysokością diet. Fundacja przejmuje dalsze czynności formalne w tym zakresie zgodnie z upoważnieniem otrzymanym od Opery.

Fundacja jako organizator zagranicznych wyjazdów WOK bierze na siebie ryzyko finansowe organizacji tych tournées.

Poprzez fakt, że organizatorem wyjazdów jest Fundacja, Opera nie ponosi ryzyka finansowego organizacji takich wyjazdów, które zawsze istnieje np. w przypadku nagłej i ciężkiej choroby wykonawcy przedstawienia

Należy podkreślić, że wszystkie wyjazdy Opery, realizowane są tylko wówczas gdy strona zapraszająca (zagraniczny lub krajowy impresario) pokryje wszystkie koszty takiego tournée (przeloty, transfery, hotele, honoraria itp. a w przypadku wyjazdów do Japonii i Libanu również pokryje koszty przygotowania specjalnie na te wyjazdy scenografii). W ten sposób, całość dotacji otrzymana przez WOK od naszego organizatora jest przeznaczana na funkcjonowanie i organizowanie koncertów i przedstawień w Warszawie.

Zarzut związany z prowadzeniem przez WOK Impresariatu

W WOK zatrudnieni są specjaliści związani z wyjazdami zagranicznymi zespołu, ponieważ to właśnie oni, nawiązują kontakty z partnerami zagranicznymi reprezentując Operę. Poza obsługą wyjazdów zagranicznych WOK pracownicy Impresariatu przygotowują materiały dla kontrahentów krajowych i zagranicznych, organizują pobyt gości zagranicznych oraz zajmują się nimi w Polsce, tłumaczą bieżącą korespondencję i recenzje oraz pozostałe teksty obcojęzyczne potrzebne do działalności Opery, prowadzą import rzeczowy (akcesoria do instrumentów, materiały scenograficzne itd.). Ponadto Impresariat wspiera inne działy Opery w kontaktach z kontrahentami zagranicznymi i wszelkich sprawach wymagających profesjonalnej znajomości języków obcych.

Zarzut dotyczący braku zasad wydawania bezpłatnych biletów jest kuriozalny w przypadku teatru operowego. Opera przeznacza odpowiednią ilość biletów jako bezpłatne zaproszenia zgodnie z konkretną sytuacją. WOK zaprasza na swoje przedstawienia przedstawicieli Władz różnego szczebla (m.in. Urzędu Marszałkowskiego, Miasta st. Warszawy, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego), krytyków muzycznych z kraju i zagranicy, ambasadorów akredytowanych w Warszawie.

Na nasze przedstawienia zapraszamy w większości te same osoby (krytyków i przedstawicieli Władz), które są zapraszane np. przez Teatr Wielki - Operę Narodową, ale z racji wielkości naszej sali procentowy wskaźnik tych darmowych zaproszeń siłą rzeczy w naszym Teatrze musi być znacznie wyższy.

Z okazji Jubileuszu 50-lecia WOK, każdy z pracowników został zaproszony przez Dyrekcję do przyjścia z osobą towarzyszącą na wybrane przedstawienia Festiwalu - który był głównym punktem obchodów jubileuszowych, aby mógł celebrować Jubileusz Opery.

Nigdy żadna Opera nie utrzymywała się z dochodów uzyskanych ze sprzedaży biletów. Ilość miejsc - 160 + 20 wejściówek - na widowni, zamieniona na wartość pieniężną nigdy nie będzie w stanie pokryć kosztów realizacji żadnego spektaklu.

Kolejny zarzut dotyczący braku ustalonych procedur regulujących zasady i kryteria wyłaniania firm świadczących usługi dla Opery o wartości zamówień poniżej progu ustalonego w Ustawie o Prawie Zamówień Publicznych jest również bezpodstawny, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami, regulacje powyższe nie są obowiązkowe.

O wyborze usługodawcy decyduje jakość świadczonych przez podmiot usług oraz cena.

Zarzut dotyczący "współpracy z podmiotami zewnętrznymi w zakresie zlecania zadań, które są tożsame z obowiązkami pracowników wynikającymi z zawartych umów o pracę" jest również nieprawdziwy. Z przeprowadzonej kontroli wiemy, że chodzi tu o usługi strojenia i konserwacji instrumentów. Firma "Organmistrzostwo, Naprawa, Konserwacja i Strojenie Instrumentów Klawiszowych", która jest działalnością gospodarczą znakomitego stroiciela i budowniczego instrumentów zajmuje się w WOK strojeniem głównie pozytywów. Nasz etatowy pracownik jest stroicielem pozostałych instrumentów (klawesynów, fortepianów, pianin). Zakres prac obydwu panów nie pokrywa się zarówno w czasie jak i w przestrzeni. Nie są to prace "tożsame". Zgodnie z zestawieniem koszt strojenia instrumentów i remonty w roku 2011 wyniósł: 21 873,60, a w roku 2012: 5 577,00 zł.

Zarzut o braku podpisów na liście obecności kadry kierowniczej.

Dyrekcja ma nienormowany czas pracy, świadcząc ją na rzecz Opery poza zwyczajowo przyjętymi godzinami pracy biurowej, również w dni wolne, za co żadna z tych osób nie otrzymuje dodatkowego wynagrodzenia. Sam Pan Marszałek Struzik, podczas spotkania z przedstawicielami Rady Artystyczno-Programowej WOK 26 marca 2012 roku stwierdził, że ten zarzut jest raczej chybiony, ale mimo to został powtórzony w rozesłanej fałszywej informacji prasowej.

Jeśli chodzi o stwierdzenie, że 97% artystów WOK nie świadczyło pracy na rzecz Opery przez okres od 1 do 12 miesięcy.

Należy podkreślić, że artysta świadczy pracę na rzecz Opery nie tylko w trakcie prób odbywających się w siedzibie Teatru. Artysta zobowiązany jest do ciągłego utrzymywania na odpowiednim poziomie swojego warsztatu pracy. Fakt ten jest dla osób nie znających specyfiki zawodów artystycznych trudny do zrozumienia i wzbudzający nieuzasadnione podejrzenia o nieróbstwo.

Większość artystów wskazanych w zarzutach, jak łatwo to zweryfikować, zajrzawszy choćby do programu kolejnego Festiwalu Mozartowskiego, odgrywa w nim pierwszorzędną rolę. W przeciągu 42 dni trwania Festiwalu, pojawiają się oni na scenie teatralnej i w sali koncertowej w wielu zmieniających się z dnia na dzień partiach wokalnych i instrumentalnych. Gotowość do takiego ogromnego wysiłku, zarówno fizycznego jak i psychicznego, jest warunkiem koniecznym, aby tego typu przedsięwzięcie artystyczne, unikalne w skali światowej było możliwe. Przez cały rok artystyczny, regularnie odbywają się codzienne tzw. lekcje (indywidualne próby z pianistą, dyrygentem lub konsultantem wokalnym, a także małych ansambli wokalnych i instrumentalnych) mające na celu utrzymanie wysokich kwalifikacji technicznych, artystycznych i zachowania w pamięci repertuaru scenicznego. Z lekcji tych z zasady nie prowadzi się żadnych raportów. Są one natomiast do zweryfikowania w organizacji pracy artystycznej. Tych wszystkich wymienionych tu prac artystów, nie wzięły pod uwagę Panie kontrolujące, co dało absurdalnie niskie wykorzystanie naszych artystów tworząc fałszywy obraz, szczególnie w wyliczonych procentach.

Pan Marszałek mówiąc o katastrofie finansowej Mazowsza, twardo powiedział, że będzie ciężko, ale żadnego ze swoich urzędników nie zwolni. Można to zrozumieć. Trudno natomiast zrozumieć, że od nas właśnie tego się oczekuje.

Teatr repertuarowy, którym jest Warszawska Opera Kameralna z zasady musi mieć w swoim gronie taką liczbę artystów, która umożliwia stworzenie co najmniej dwóch obsad przedstawienia. Wówczas jest duże prawdopodobieństwo, że nawet podczas choroby jednego artysty, drugi śpiewający tę samą partię, będzie w stanie go zastąpić.

Dyrekcja

Warszawskiej Opery Kameralnej

Warszawa, dnia 1 czerwca 2012 roku

Struktura zatrudnienia w Warszawskiej Operze Kameralnej

Zespół Artystyczny

1. reżyserzy 4 osoby

2. scenografowie 2 osoby

3. dyrygenci 9 osób

4. inspicjenci 2 osoby

5. akompaniatorzy 5 osób

6. konsultant wokalny 1 osoba

7. śpiewacy (soliści i chór) 92 osoby

8. adepci 1 osoba

9. Zespół Instrumentów Dawnych MACV 38 osób

10. Orkiestra Sinfonietta (z grupą dętą) 55 osób

11. Orkiestra WOK (bez grupy dętej) 23 osoby

12. Kwartet Prima Vista 4 osoby

13. mimowie 7 osób

243 osoby (78% załogi)

Razem stanowiska artystyczne 243 osoby

Obsługa teatru i sceny

1. Organizacja Widowni 6 osób

2. Dział Techniczny 19 osób

3. obsługa (kierowcy, sprzątaczki, woźni) 11 osób

4. Biblioteka 2 osoby

5. Dział wydawniczy i Public Relations 4 osoby

6. Organizacja Pracy Artystycznej 2 osoby

44 osoby (14% załogi)

Administracja

1. Dyrektor 1 osoba

2. Zastępcy dyrektora 2 osoby

3 Dział Kadr 2 osoby

4. Impresariat 4 osoby

5. Doradca prawny 1 osoba

6. Sekretariat 1 osoba

7. Archiwum 1 osoba

8. Księgowość i płace 7 osób

9. Dział Administracyjno-Gospodarczy 4 osób

10. stanowisko BHP 1 osoba

24 osób (8% załogi)

Razem pracownicy nieartystyczni (obsługa teatru i sceny oraz administracja)

68 osób

W Operze zatrudnionych jest obecnie 306 osób (5 spośród nich w powyższym zestawieniu odnotowanych jest dwukrotnie, ponieważ pełnią w Operze podwójne funkcje - artystyczne oraz w obsłudze teatru i sceny lub w administracji).