Multimedialny Hamlet w Teatrze Szekspirowskim
Chociaż do ukończenia Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego pozostało jeszcze półtora roku, już teraz można było zobaczyć spektakl na terenie jego budowy. "Hamlet transgatunkowy" to kolejny dowód na to, że technologie XXI wieku będą w teatrze Szekspira mile widziane - pisze Łukasz Rudziński na portalu Trójmiasto.pl.
Widowisko przygotował Robert Florczak wspólnie z artystami Grupy Artystycznej Sfinks. Reżyser razem z Alicją Grucą od kilku lat tworzy kolejne produkcje Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Przypomnijmy, że ci artyści przygotowali inaugurujący działalność "offowej sceny Szekspirowskiego", czyli Teatru w Oknie w 2009 roku "Performance na dwa okna". W 2010 roku grupa Florczaka stworzyła pierwszą teatralną produkcję Teatru Szekspirowskiego - "Makbet Remix", zaś w ubiegłym roku od widowiska "Triumf ognia, ciał i maszyn" rozpoczęto budowę Teatru Szekspirowskiego.
Najnowsze szekspirowskie dzieło Florczaka & company - "Hamlet transgatunkowy" - przygotowano wraz z happeningiem "Pierwszy Zjazd Hamletów Polskich" pod szyldem "Hamlet dwóch czasów" na 448 rocznicę urodzin Williama Szekspira. Hamlet z założenia był więc głównym bohaterem spektaklu, w którym wykorzystano m.in. video-mapping czy augmented reality, łączące obecność rzeczywistych postaci z projekcjami 3D i rozszerzając dzięki temu rzeczywistość (spektaklu) o elementy wirtualne.
Przedstawienie zbudowano z czterech kilkunastominutowych epizodów, w których ujęto zarys fabularny "Hamleta". Z pomocą trójmiejskich artystów zarejestrowano większość bohaterów spektaklu. Wszyscy oni wystąpili w formie multimedialnego nagrania, jedynie Hamlet (w którego wcieliło się kilku z prawie trzydziestu Hamletów różnych polskich inscenizacji, którzy przyjechali do Gdańska na zaproszenie Andrzeja Wajdy) grał "za żywo" przed widzami.
Przedstawienie rozpoczęło się od szumu medialnego - dziesiątki kanałów telewizyjnych, informacje prasowe ze świata, z kraju, regionu, kataklizmy, wypadki, nieszczęścia, wydarzenia ważne i błahe, a między nimi "Hamlet" i "fakty" z życia rodziny Hamleta. Wkrótce, na tle pochodów żałobnych po wielkich zbrodniarzach tego świata (m.in. po Leninie, Kim Ir Senie) i ceremonii zaślubin innych słynnych postaci (m.in. księcia Karola z Dianą) mowę o żałobie po Hamlecie-ojcu i swoim weselu z jego żoną Gertrudą wygłosił Klaudiusz (w tej roli świetny Grzegorz Wolf). Pierwszego Hamleta (Paulinę Chruściel) poznajemy w słownym starciu z projekcją Gertrudy (nieco przerysowana tragicznie Marzena Nieczuja-Urbańska). Kolejny Hamlet (Adam Biernat) przywołany przez Horacia (bardzo dobry Piotr Michalski) spotyka ducha swego ojca, który odsłania przed nim mroczną tajemnicę swojej śmierci.
Po efektownym technologicznie i niezłym aktorsko epilogu gwałtownie spadło tempo akcji w drugim epizodzie spektaklu. Stało się tak głównie za sprawą Hamletów występujących w planie żywym i fatalnego aktorsko Poloniusza (Kacper Ołowski). Tymczasem Hamlet (Wojciech Leonowicz, Marek Mokrowiecki, a później Jan Mancewicz) spotyka Rozenkranca i Gildensterna (Krzysztof Skiba i Paweł "Konjo" Konnak) lub prowadzi rozmowę z Poloniuszem. Niestety pomysły, które zaskakują podczas pierwszej części widowiska, zostały powtórzone, a trójka wymienionych Hamletów swoje kwestie przeczytała z kartki, co w przypadku Mancewicza przypominało raczej beznamiętną recytację książki telefonicznej niż płomienne wypowiedzi Księcia Danii. Cały epizod uratował Radosław Krzyżowski - czwarty Hamlet, który kwestie swojego bohatera wykrzyczał z pasją (i z pamięci).
Po dość rozbudowanych dramaturgicznie fragmentach "Hamleta" w pierwszych dwóch odsłonach spektaklu, w trzeciej realizatorzy poszli na olbrzymie fabularne skróty. Kolejny Hamlet (Tomasz Nosiński) inscenizuje "Zabójstwo Gonzagi", droczy się z mającą mnóstwo kolczyków na twarzy Ofelią (bardzo precyzyjna, dobra aktorsko Dorota Androsz), kłóci z matką (wizerunkowi Klaudiusza przeciwstawia obraz ojca, mającego twarz Stalina), wreszcie zabija Poloniusza. Pominięto modlitwę Klaudiusza, monolog Hamleta do Yoricka został bardzo skrócony, a najsłynniejsza kwestia "być albo nie być" w ogóle nie padła. Dzięki następnym milowym skokom w fabule, udaje się Florczakowi dokończyć tragedię Szekspira w czwartej odsłonie.
Odwołania do współczesnej nam rzeczywistości, jak i cały spektakl, są bardzo chaotyczne. Pojedynek Laertesa (w tej roli reżyser Robert Florczak) i Hamletem (Jakub Snochowski) to kompilacja motywów filmowych (pojedynki rewolwerowców, walka na broń białą, wręczenie dwóch nagich mieczy królowi Władysławowi Jagielle) i pojedynku z gry komputerowej Mortal Kombat ze słynnym już "policzkiem" Derecka Chisory wymierzonego Witalijowi Kliczce przed bokserską walką o mistrzostwo świata wagi ciężkiej.
"Hamleta transgatunkowego" trudno traktować inaczej niż artystyczny performance i pokaz możliwości technicznych, które pozwolą Teatrowi Szekspirowskiemu na rozwiązania sceniczne na miarę XXI wieku. Widowisko niemal pozbawione jest dramaturgii, zaś interpretacja pełna jest inscenizacyjnych mielizn. Nad innymi środkami wyrazu zdecydowanie dominuje obraz, co jest znakiem firmowym produkcji Florczaka. Ze względu na surową lub na wpół surową formę, nieuniknione w wypadku tak skomplikowanej produkcji są problemy techniczne. Spektakl hamowały również przerwy spowodowane wędrówką widzów od sceny do sceny.
Po raz kolejny dzięki produkcjom Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego trójmiejska publiczność ma jednak szanse uczestniczyć w darmowym multimedialnym widowisku, inspirowanym twórczością Szekspira. Promocyjny i popularyzatorski wydźwięk takich produkcji, jak przedstawienie Florczaka, jest nie do przecenienia. Nawet jeśli poziom artystyczny pozostawia wiele do życzenia.
