Artykuły

Teatr Powszechny rozpoczyna cykl spektakli dla młodzieży. Pierwsza propozycja to "Sebastian X" - sztuka o przemocy i mobbingu w szkole w reżyserii Grażyny Kani. Premiera w sobotę (17 marca).

Lars Noren, pisząc "Sebastiana X", zainspirował się prawdziwym zdarzeniem. 20 listopada 2006 r. osiemnastoletni Sebastian Bosse wkroczył do swojej dawnej szkoły w Emsdetten, zaczął strzelać do uczniów i nauczycieli, po czym popełnił samobójstwo. Co skłoniło nastolatka do tego czynu? Czy winę ponoszą jedynie gry komputerowe i łatwość dostępu do broni? - Tekst Norena napisany jest mocnym, zrytmizowanym, białym wierszem. Autor wykorzystał w nim dzienniki chłopca, wpisy internetowe i pożegnalne wideo - opowiada Grażyna Kania.

Reżyserka studiowała w Berlinie, mieszka i pracuje tam od lat. Projekt "Teatr w klasie", którego jest inicjatorką, nawiązuje do popularnego w Niemczech cyklu spektakli w szkołach.

Grażyna Kania zwraca uwagę, że niemieckie przedstawienia dla młodzieży znacznie różnią się od tych, które czasem, bo też bardzo rzadko proponuje się u nas. - Czym się różnią? Wszystkim - mówi. - Gatunkiem, tematem, formą i celem. W Niemczech jest to zawsze dobra literatura, dotykająca problemów młodzieży. Spektakl jest z założenia kameralny, pokazywany dla garstki uczniów: w sali mieści się 15-20 osób, a jego scenografią jest klasa. Wszyscy są w tej samej przestrzeni, więc uczniowie stają się współbohaterami przedstawienia - zapowiada Grażyna Kania.

Forma teatru w klasie cieszy się w Niemczech tak dużym powodzeniem, że od kilku lat w Dreźnie odbywa się festiwal takich przedstawień. - Czytałam świetną, duńską sztukę "Mohamad" - szkolna sala była w niej azylem, miejscem ucieczki przed wojną, przemocą. Inny dramat opowiadał o nauczycielu, który z premedytacją nie przepuścił ucznia do następnej klasy. Nastolatek popełnił samobójstwo. Przedstawienie było mową obronną nauczyciela przed milczącą klasą. Aktor grający tę rolę wspominał, że reakcje młodych widzów były ekstremalne, a on po każdym pokazie wycieńczony - opowiada reżyserka.

"Sebastian X" będzie miał dwie wersje: jedną, dłuższą graną w Teatrze Powszechnym, drugą, 45-minutową, z którą aktor będzie występował dla uczniów, w szkołach. - Chcemy zainteresować teatrem tych młodych ludzi, którzy sami nigdy nie przyszliby do teatru. Przekonać ich, że to miejsce, które być może kojarzy się im z nudą, obowiązkiem, ma dla nich coś specjalnego, o nich i bez pouczania - podkreśla reżyserka.

Spektakle będą połączone z warsztatami wokół tematu sztuki, które poprowadzą psychologowie i socjologowie. - W przypadku "Sebastiana X" tematami są: wyobcowanie, samotność, doprowadzenie do skrajnego stanu, kiedy młody człowiek widzi tylko jedno wyjście z matni: zabić dręczycieli i siebie. Trzeba zacząć mówić otwarcie o seksie, mobbingu, konsumpcji. Młodzież ma dziś dostęp do wszystkiego, więc uciekanie od pewnych problemów i udawanie, że ich nie ma, jest chowaniem głowy w piasek - dodaje Grażyna Kania. Do przygotowania kolejnych przedstawień Teatr Powszechny zamierza zaprosić innych reżyserów oraz polskich dramaturgów. Grażyna Kania: - Niemieckie sztuki o młodzieży są tak mocno osadzone w lokalnej rzeczywistości, że nie ma sensu ich przekładać. Być może teatr zamówi sztuki o problemach młodych w Polsce u naszych autorów. Na pewno nie poprzestaniemy na tym jednym eksperymencie.

Klasy, które chciałyby wziąć udział w projekcie, mogą wysłać zgłoszenie na adres: teatrwklasie@powszechny.com

Teatr Powszechny, "Sebastian X", reżyseria: Grażyna Kania, scenografia i kostiumy: Grażyna Kania i Martyna Kander. Występuje: Tomasz Błasiak. Premiera: 17 marca, godz. 19, Scena Pracownia.