Płock. 2012 rokiem Władysława Broniewskiego?
Radni Płocka chcą ogłosić rok 2012 rokiem Władysława Broniewskiego, poety urodzonego w tym mieście, do którego wielokrotnie powracał, także w swej twórczości. W 2012 r. przypada 115. rocznica urodzin i 50. rocznica śmierci Władysława Broniewskiego.
Projekt uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2012 rokiem Władysława Broniewskiego zostanie rozpatrzony przez radę miasta 29 grudnia.
W uzasadnieniu projektu uchwały podkreślono, że "obchody będą okazją do głębszego poznania sylwetki poety i jego dorobku". Przypomniano też, że w istniejącym do dziś rodzinnym domu Władysława Broniewskiego, w którym urodził się on i mieszkał, znajduje izba pamięci poświęcona poecie, a wiele instytucji i szkół w mieście nosi jego imię.
Władysław Broniewski urodził się 17 grudnia 1897 r. w Płocku. Był najmłodszym dzieckiem Zofii z Lubowidzkich i Antoniego Broniewskiego, kasjera bankowego. Miał dwie starsze siostry, Zofię i Janinę. Uczył się w płockim Gimnazjum Polskim - obecnie Liceum Ogólnokształcącym im. Władysława Jagiełły. W 1912 r. brał udział w utworzeniu gimnazjalnej tajnej sekcji "Strzelca". W 1915 r. wstąpił do Legionów Piłsudskiego. W szeregach 1. Pułku Piechoty wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a za zasługi wojenne otrzymał Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari i czterokrotnie Krzyż Walecznych. Z okresu szkolnego pochodzą pierwsze próby literackie Broniewskiego.
Po przeprowadzce do Warszawy w 1923 r. wstąpił do Związku Niezależnej Młodzieży Akademickiej, sympatyzującej z PPS. W 1925 r. ukazał się debiutancki tomik Broniewskiego pt. "Wiatraki", w tym samym roku wyszły "Trzy salwy" - zbiorowy tomik poezji rewolucyjnej. W latach 30. poeta zaangażował się w wydawanie komunizującego "Miesięcznika Literackiego", za co trafił do więzienia na 3 miesiące. Pod koniec 1932 r. ukazał się tomik "Troska i pieśń" z "Elegią na śmierć Ludwika Waryńskiego" i wierszem "Zagłębie Dąbrowskie". Broniewski napisał też entuzjastyczny reportaż z podróży po ZSRR, ale członkiem partii komunistycznej nigdy nie został.
W kwietniu 1939 r., przeczuwając wybuch II wojny światowej, Broniewski napisał wiersz pt. "Bagnet na broń". Wkroczenie wojsk sowieckich do Polski 17 września 1939 r. zastało poetę we Lwowie, gdzie wszedł w skład komitetu organizacyjnego nowego związku literatów, odmówił jednak publikowania w propagandowym "Czerwonym Sztandarze". W styczniu 1940 r. został aresztowany wraz z Aleksandrem Watem i trafił na Łubiankę, gdzie przesiedział 13 miesięcy oskarżony o "polski nacjonalizm" i powiązania z polskim wywiadem wojskowym. Otrzymał wyrok 5 lat zesłania w Kazachstanie, jednak udało mu się zaciągnąć do armii gen. Andersa, z którą wyszedł z ZSRR przez Iran do ówczesnej Palestyny.
Po II wojnie światowej namawiano Broniewskiego do pozostania na emigracji, jednak postanowił wrócić do Polski. W tym czasie zmarła jego żona Maria. Poeta pił i rozpaczał. W 1949 r. w związku z ogłoszonym konkursem na 70. rocznicą urodzin Stalina poeta napisał wiersz pt. "Słowo o Stalinie". Odmówił natomiast napisania nowego hymnu Polski.
Po śmierci córki Anny w 1954 r. Broniewski załamał się - trzy miesiące spędził w szpitalu psychiatrycznym. Cykl wierszy "Anka" należy do najbardziej przejmujących dokonań literackich poety. Broniewski zmarł w warszawie na raka krtani 10 lutego 1962 r.
Na początku grudnia nakładem wydawnictwa Iskry ukazała się pierwsza kompletna biografia poety pt. "Broniewski. Miłość, wódka, polityka" Mariusza Urbanka.
W rodzinnym domu Broniewskiego w Płocku znajduje się obecnie siedziba związku Nauczycielstwa Płockiego. W pobliskim ogrodzie rośnie nadal kilkusetletni dąb, wspominany często przez poetę. Nieopodal na szczycie wiślanej skarpy stoi, wzniesiony w 1972 r., wykonany z brązu pomnik Broniewskiego, autorstwa Gustawa Zemły.
