Poznań. Święto Miłosza także w Ósemkach
W sobotę rozpoczyna się w Poznaniu festiwal "Miłosz: Wschód - Zachód". Będzie poezja, koncerty, filmy, spotkania z przyjaciółmi poety. Zjadą znakomici goście m.in. Tomas Venclova i Natalia Gorbaniewska.
Najpierw miała być tylko sesja naukowa, potem program zaczął pączkować i teraz przed nami pięciodniowy festiwal. - Chcieliśmy wyjść z Miłoszem poza mury uczelni, zrobić święto - mówi Monika Wójciak z Instytutu Filologii Słowiańskiej UAM, jedna z organizatorek.
Do Poznania zjeżdżają właśnie poeci, tłumacze, literaturoznawcy, muzycy - z Rosji, Litwy, Stanów Zjednoczonych, Holandii, Szwajcarii, Włoch, Austrii... Bo temat festiwalu to Czesław Miłosz między Wschodem i Zachodem.
- Urodził się na Litwie. W pierwszą podróż pojechał na Syberię, z ojcem inżynierem, który budował mosty. Potem, na emigracji, tłumaczył zachodnim Europejczykom i Amerykanom kulturę wschodnią. Chcemy pokazać Miłosza jako budowniczego mostów między Wschodem i Zachodem - opowiada Wójciak.
Festiwal rozpocznie się w sobotę o godz. 17 w sali teatralnej Collegium Maius. Na początek spotkanie z Tomasem Venclovą. - Niezwykła postać. Poeta, eseista, tłumacz i przyjaciel Miłosza. Mamy okazję spotkać się z człowiekiem, który był Miłoszowi bardzo bliski - mówi Agata Stankowska z Instytutu Filologii Polskiej, współorganizatorka festiwalu. Venclova jest Litwinem, w latach 70. działał w ruchu obrony praw człowieka, zagrożony represjami emigrował do Stanów Zjednoczonych. Wykłada języki słowiańskie i literaturę na Uniwersytecie Yale. - Poza tym wszystkim, to jest osoba zjawiskowa. Kilkakrotnie miałam okazję być na jego spotkaniach autorskich, wspaniale opowiada - dodaje Stankowska. W sobotę będzie mówił o Litwie - swojej i Miłosza. Zobaczymy film "Przyśnił mi się sen powrotu", w reżyserii Andrzeja Miłosza, brata poety. Usłyszymy też "projekt interdyscyplinarny" w wykonaniu polsko-litewskiego zespołu Brevis Consort i Andrzeja Strumiłły - "Wiersze ostatnie" Miłosza z muzyką polskich i litewskich kompozytorów, w tym syna poety Antoniego Miłosza.
A w niedzielę festiwal przeniesie się do Teatru Ósmego Dnia. O godz. 18.30 - raz jeszcze okazja, by posłuchać Venclovy, który opowie o "emigracyjnych losach" poety. Będzie też debata " Emigracja i wiek XX" i premierowy pokaz filmu "Walc z Miłoszem" (reż. Joanna Helander, Bo Persson).
Bardzo ciekawie zapowiada się wtorkowa debata "Rosja Czesława Miłosza" (godz. 16, w Ósemkach). Bo Miłosza Rosja, język rosyjski i literatura - przyciągały i odpychały. "Bardzo lubię Rosjan i lubię mówić po rosyjsku, ale nie lubię samej Rosji, Rosji imperialnej" - mówił. "Wykładając Dostojewskiego, czerpałem perwersyjną przyjemność z faktu, że należę do kategorii ludzi, których specjalnie nie znosił, i nawet widziałem w tym pewną korzyść, w sensie łatwiejszego zrozumienia niektórych z jego motywów" - pisał o swoich wykładach na Uniwersytecie w Berkeley.
Wśród gości, którzy wezmą udział w debacie, będzie Natalia Gorbaniewska. To legendarna postać.
Poetka i tłumaczka Miłosza, dysydentka, była jednym z ośmiu uczestników protestu na placu Czerwonym przeciwko interwencji sowieckiej w Czechosłowacji, zamknięto ją za to w zakładzie psychiatrycznym. - Jako pierwsza przetłumaczyła na język obcy "Traktat poetycki" Miłosza - podkreśla Wójciak. Osobny wieczór z Natalią Gorbaniewską zaplanowano na środę (godz. 19, Ósemki).
W programie jeszcze m.in. koncert Ulica Mandelsztama zespołu Sklep z Ptasimi Piórami, monodram Janusza Stolarskiego "Orfeusz i Eurydyka" [na zdjęciu], warsztaty przekładu poezji.
W poniedziałek natomiast w sali PTPN (ul. Mielżyńskiego) rozpocznie się program dla zaawansowanych "miłoszologów", czyli trzydniowa sesja naukowa "Dialogi Miłosza - Dialogi z Miłoszem".
Pierwszy dzień to "Dalsze okolice", czyli twórczość Miłosza w kontekście literatury zachodnioeuropejskiej. Drugi - poeta wobec słowiańszczyzny. Trzeci - "w gospodarstwie poezji polskiej". - Stosunek młodych do Miłosza nie jest brązowniczy. Będzie się więc działo. Nie chcemy, żeby festiwal przekształcił się w pean na cześć twórczości. Chcemy pokazać, że Miłosza można czytać polemicznie, spierać się o niego - mówi Agata Stankowska.
Organizatorami festiwalu są: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Instytut Filologii Polskiej UAM, Instytut Filologii Słowiańskiej UAM i Teatr Ósmego Dnia. Na wszystkie spotkania wstęp wolny, ale do Ósemek trzeba rezerwować darmowe wejściówki (tel. 61 855 20 86 lub teatr@osmego.art.pl).
