Pochłanianie świata
"Shitz" w reż. Artura Tyszkiewicza w Teatrze Ateneum w Warszawie. Pisze Agnieszka Rataj w Życiu Warszawy.
"Shitz" przygotowany przez Artura Tyszkiewicza w Teatrze Ateneum to sprawna reżyserska robota, wygładzająca jednak mocno levinowską drapieżność.
Dla widza Ateneum przyzwyczajonego choćby do literackich wieczorów organizowanych tutaj przez Andrzeja Poniedzielskiego, zetknięcie z Hanochem Levinem i tak może być sporym szokiem. A ta komedia rodzinna nie ma nic wspólnego z sielankowym zdjęciem, które znajdują się w materiałach promocyjnych spektaklu.
Celem życia rodziny Pephesa Shitza jest pochłanianie dóbr świata, zarówno w dosłownym, jak i przenośnym znaczeniu. Dla niego córka jest kawałkiem mięsa do sprzedania, opisywanym przez niego ze znajomością tematu bliższą rzeźnikowi niż ojcu. Szeprahci jednak w niczym mu nie ustępuje - ze swoim gargantuicznym apetytem mogłaby pożreć wszystko. Dla wyczekanego przez nią męża Czerhesa liczą się tylko pieniądze, w pogoni za nimi nie zawaha się nawet przed próbą zamordowania teścia.
Artur Tyszkiewicz zamyka tę spotworniałą rodzinę w kręgu obrotowej sceny, między sedesem a kanapą, gdzie odbywają się podstawowe dla nich rytuały życia: jedzenie i trawienie. Nie pozostawia złudzeń: nikomu nie uda się stąd wyrwać. Spektakl zamyka ta sama scena, która go rozpoczyna: Szeprahci - po krótkim małżeństwie - ponownie tkwi na kanapie, razem ze znienawidzonymi rodzicami, beznamiętnie patrząc w telewizor.
Przy całej upiorności tekstu Levina spektakl Tyszkiewicza wydaje się jednak przykrojony do ugrzecznionego repertuaru Ateneum. Zbyt gładko przemykają kolejne songi wykonywane przez aktorów, zaaranżowane na wzór popowych przebojów z pobłyskującymi nad sceną dyskotekowymi światłami. Godne uwagi są role Wiktorii Gorodeckiej jako bezwzględnej Szeprahci i cwaniakowatego Czerhesa Wojciecha Brzezińskiego. Ale zabrakło mocniejszego uderzenia levinowskim okrucieństwem.
