Artykuły

28 marca w Klubie Żak kolejna odsłona cyklu PC Drama: "Błękit doskonały" Nis-Momme Stockmann w reż. Andrzeja Majczaka.

Autor ostro i niezwykle trafnie opisuje "środowisko naturalne wszelkich perwersji z doskonałymi warunkami klimatycznymi", unika jednak tanich uogólnień i efekciarskiego epatowania ludzkim nieszczęściem. Kreśli natomiast wyraziste portrety ludzi złapanych w pułapkę beznadziei i stara się odpowiedzieć na pytanie, kto właściwie jest temu winny. Kto lub co sprawia, że ludzie trafiają w takie miejsca i co się potem z tymi ludźmi dzieje. Siłę opowieści wzmacnia jeszcze jej nowatorska forma, łącząca prozę i dramat, oraz niezwykły, anarchizujący, lecz bardzo celny język.

O czytaniu:

"Błękit doskonały"

autor: Nis-Momme Stockmann | tłumaczenie: Jacek Kaduczak | reż.: Andrzej Majczak | komentarz naukowy: dr Barbara Świąder-Puchowska / tekst przeczytają: Magdalena Grąziowska | Sebastian Oberc | Dariusz Starczewski | wizualizacje: Agnieszka Szuścik | muzyka: Mateusz Kobiałka

W dramacie Stockmanna przerażające jest wszystko - bohaterowie, świat pozbawiony nadziei. Na osiedlu skupiającym jak w soczewce pełną pulę ludzkich nieszczęść i dewiacji żyje Darko, beznogi alkoholik. Rozdarty pomiędzy potrzebą ucieczki i próbami samobójczymi dryfuje na falach wszechtrunkowego upojenia. Sekunduje mu jednooki, niezbyt rozgarnięty przyjaciel i milcząca, gwałcona przez ojca nastolatka. Jest i Ciemka, osiedlowa prostytutka, marząca o zemście na jednym z klientów, który brutalnie oszpecił ją na całe życie i o ostatecznej ucieczce w nieznane. To pragnienie połączy ich na chwilę, zbliży i boleśnie zrani niedozwoloną nadzieją.

Tekst niemieckiego autora młodego pokolenia ma w sobie siłę wiarygodności przeżyć bohaterów, dosadności obrazowania, muzyczności frazy świetnie sprawdzającej się w przekładzie Jacka Kaduczaka. Jest przejmującym obrazem słabości kondycji człowieczej, niepozbawionej jednak potrzeby nadziei i bliskości. Dramat jest, można powiedzieć, rozbudowanym monodramem, w którego centrum postawiony został żebrzący o ratunek lub śmierć kaleka. Rola ta to niezwykłe wyzwanie dla aktora młodego pokolenia, uwodząca zapowiedzią niepozostawiającego obojętnym scenicznego ucieleśnienia. (Andrzej Majczak)

O artystach:

Nis-Momme Stockmann - ur. w 1981. Po studiach poświęconych językowi i kulturze Tybetu w Hamburgu oraz studiach medioznawczych w duńskim Odense rozpoczął naukę scenopisarstwa na Uniwersitat der Kunste w Berlinie. W 2009 r. otrzymał główną nagrodę na Heidelberger Stuckemartk za Der Mann der die Welt ass. Prapremiera jego drugiej sztuki Błękit doskonały odbyła się w styczniu 2010 w Schauspiel Frankfurt.

Andrzej Majczak - ur. 1972, reżyser, pedagog. Absolwent Akademii Teatralnej w Warszawie i Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Jest autorem inscenizacji przede wszystkim dramaturgii współczesnej. Zrealizował m.in. prapremierę norway.today Igora Bauersimy (Teatr Polski we Wrocławiu), czy nagrodzone Polaroidy Marka Ravenhilla (Teatr im. S. Jaracza w Łodzi). Od kilku lat współpracuje ze scenami krakowskimi - z Teatrem Bagatela, w którym wyreżyserował m.in. Psa, kobietę, mężczyznę Sybille Berg, Seks nocy letniej Woody'ego Allena oraz z prywatnym Teatrem Współczesnym (Bombshells. Wieczór panieński Joanny Murray-Smith). Od 2000 roku zajmuje się przygotowaniem publicznych czytań najnowszej dramaturgii polskiej i światowej. Opracował reżysersko teksty tak różnorodnych twórców, jak Heiner Müller, Werner Schwab, Roland Schimmelpfennig, Eric-Emanuel Schmidt czy Conor McPherson. Pracę reżyserską łączy także z nauczaniem techniki aktorskiej. Od roku 2007 jest pedagogiem Lart Studio w Krakowie.

dr Barbara Świąder-Puchowska - teatrolog, organizator życia kulturalnego, dziennikarka, wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego, autorka sesji zdjęciowych i klipu dla zespołu Von Zeit. Była redaktorem i szefem działu kultury Gazety Wyborczej "Trójmiasto" oraz kierownikiem Sceny Teatralnej Klubu Żak w Gdańsku, gdzie zrealizowała kilkadziesiąt autorskich projektów teatralnych. Jest współtwórcą Alternatywnej Szkoły Teatralnej Żak. Autorka książki W metafizycznej dziurze. Teatr Witkacego w Zakopanem. Laureatka Nagrody Miasta Gdańska dla Młodych Twórców w Dziedzinie Kultury za rok 2003 oraz nagrody Yach za debiutancki filmik Halucynacje Hrabiego von Zeit na XVI Festiwalu Polskich Wideoklipów Yach Film 2007.

Magdalena Grąziowska - rocznik 1985, absolwentka PWST w Krakowie (2008), aktorka Teatru Bagatela w Krakowie. Podczas nauki w PWST pracowała m.in. z Krystianem Lupą i Pawłem Miśkiewiczem. Jej dyplom to Zatopiona katedra Gert Jonke w reż. Anny Augustynowicz - rola Matki (premiera 2008), współpracuje z Teatrem Nowym w Krakowie. Zagrała tam w sztukach Wschód słońca u Voldiego w reż. Laumy Balode - rola Alise oraz Amok moja dziecinada Thomasa Freyera w reż. Iwo Vedrala rola E. Jej role telewizyjne to Magda - serial "Londyńczycy2" i Lilka z serialu "Majka".

Sebastian Oberc - rocznik 1976, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny; absolwent PWST w Krakowie (wydz. aktorski).

Kierownik produkcji Fenomen reż. T. Paradowicz. Zagrał główne role w: Katastrofy górnicze - Cicha Akcja reż. R. Dunaszewski i Wielkie Ucieczki - Lot 747 reż. R. Dunaszewski. Wystąpił w Ekipie reż. A Holland. Współpracuje ze studentami wydziału reżyserii Szkoły Filmowej w Katowicach. Jego ważniejsze role w teatrze to: Mistrz i Małgorzata reż. K. Lupa (Mateusz Lewita, Kanawkin), Żeby Cię lepiej zjeść reż. P. Waligórski (Bambus), Cukier w normie reż. P. Waligórski (Mirek Tańcula), From Poland with love reż. P. Waligórski (On), Letnicy reż. K. Lupa (Włas), Lis Filozof reż. P. Waligórski (Lis), Seks nocy letniej reż A. Majczak (Andrew Hobbs), Kaleka z Inishman reż M. Grabowski (Billy Kaleka), Tango reż. P.Waligórski (Edek).

Dariusz Starczewski - Za rolę Aristracha w dyplomowym przedstawieniu Samobójcy (reż. J. Trela ), które zdobyło Grand Prix na Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi (1998 r.), otrzymał wyróżnienie. Zanim się związał na stałe z Teatrem Bagatela (2001 r.), występował (i do dzisiaj występuje) z Grupą Rafała Kmity. W Bagateli debiutował rolą Kaługina w Trzech siostrach (reż. A. Domalik), grał także Chlestakowa w Rewizorze (reż. M. Sobociński). Dzisiaj można go oglądać między innymi w spektaklach: Othello (reż. M. Sobociński), Seks nocy letniej (reż. A. Majczak), Żeby cię lepiej zjeść (reż. P. Waligórski). Występował w Teatrze Bucklaina (Myszkin w Idiocie), grał w Teatrze Łaźnia i Łaźnia Nowa oraz w Teatrze STU (Horacy w Hamlecie). Ponadto zagrał między innymi w filmach: Nie ma takiego numeru (reż. B. Brzeskot), uhonorowanym Grand Prix na Barejadzie (rola Hiszpana), Jak żyć? (reż. S. Jakubowski), Nędza (reż. F. Rudnicki). W 2004 roku zadebiutował jako reżyser teatralny, realizując: Szklaną menażerię (Scena na Sarego), Kto otworzy drzwi? (spektakl dyplomowy Łódź), Hedda Gabler (Scena na Sarego), Rosyjska ruletka (Teatr im. S. Żeromskiego Kilce), Tramwaj zwany pożądaniem (Teatr Bagatela).

Agnieszka Szuścik - artystka ma na swoim koncie liczne wystawy i publikacje: zbiorowa wystawa fotograficzna w ramach obrony prac dyplomowych słuchaczy kursu "Fotoedukacja", Galeria Szyb Wilson, Katowice, 2007; VI Festiwal Młodej Sztuki ARTERIE, zbiorowy pokaz wideoartu, Rondo Sztuki, Katowice; Camerimage, zbiorowy pokaz wideoartu w ramach festiwalu, Kino Kameralne Łódzkiego Domu Kultury, Łódź; KinoLAB, zbiorowy pokaz wideoartu, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa; 33. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych, zbiorowy pokaz wideoartu, Galeria PPNT, Gdynia; Poszukiwania, Nowe Energie Wideo, zbiorowy pokaz wideoartu w ramach festiwalu Dwa Brzegi, Kazimierz Dolny nad Wisłą; Festiwal Dialogu Czterech Kultur, zbiorowy pokaz wideoartu, Łódź; W stronę sacrum, zbiorowa wystawa fotograficzna, Dom Praczki, Kielce; publikacja cyklu fotografii i przedstawienie sylwetki w czasopiśmie "re:presja" (2009, nr 1); Arteterapia: Presentation of Experimental and Video Art Movies, zbiorowy pokaz wideoartu, Eszeweria, Kraków; Transart, kuratorstwo wystawy i publikacja cyklu zdjęć na wystawie zbiorowej w ramach festiwalu Transmotiv, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego, Katowice; fotograf festiwalu Muzyka i Świat, Kraków. W 2010 roku: Brzuch Atlasa, wystawa zbiorowa, Galeria Atlas, Łódź; Artcore Venus v.0.5 - wystawa indywidualna w ramach imprezy charytatywnej DJland, Fabryka, Kraków; Masturbanizacja - wystawa indywidualna, Caryca, Kraków. Jest fotografem kolektywu didżejskiego Junkie Punks i klubu INQbator w Katowicach - publikacje na ich stronach internetowych.

Mateusz Kobiałka - urodzony w Krakowie w 1978 r., absolwent Krakowskiej Akademii Muzycznej. Studiował kompozycję w klasie Anny Zawadzkiej-Gołosz oraz w klasie Wolfganga Liebharta w Konserwatorium Muzycznym w Wiedniu, jak również u Bogusława Schaeffera podczas kursu mistrzowskiego Avantgarde Tirol w Austrii. Jest także architektem. W 2004 roku ukończył Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej. Jest autorem muzyki klasycznej, elektronicznej, muzyki teatralnej oraz filmowej, m.in. do filmów niemych wyświetlanych podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmu Niemego organizowanego przez Centrum Filmowe Graffiti. W roku 2001 założył kameralną orkiestrę X-musique, skupiającą studentów i absolwentów Akademii Muzycznych w Łodzi, Krakowie i Katowicach. Orkiestra dokonała licznych nagrań wraz z wybitnymi muzykami z kraju i zagranicy. Mateusz Kobiałka poza kompozycją klasyczną studiował także kompozycję elektroakustyczną w klasie Marka Chołoniewskiego w Studio Muzyki Elektroakustycznej w Akademii Muzycznej w Krakowie, oraz realizację dźwięku. Jego kompozycje klasyczne i elektroniczne prezentowane były w Polsce i za granicą, brał udział w międzynarodowych festiwalach muzycznych. Obecnie Mateusz Kobiałka pracuje jako kompozytor i realizator dźwięku w Studio Akademii Muzycznej w Krakowie.