Warszawa. Nagrody ITI na Międzynarodowy Dzień Teatru
Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru Zarząd Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI) przyznał Nagrodę im. Stanisława Ignacego Witkiewicza za wybitne osiągnięcia w propagowaniu polskiej kultury teatralnej na świecie aktorowi i tłumaczowi Turulowi Çetinerowi (Turcja).
Turul Çetiner (ur. 1942, Stambul) ukończył w 1962 Państwowe Konserwatorium Teatralne w Ankarze na Wydziale Aktorskim. W latach 1962-1974 pracował jako aktor w Ankara Devlet Tiyatrosu (Teatr Narodowy w Ankarze). W 1975 otrzymał stypendium artystyczne do Wielkiej Brytanii i Francji (u Petera Brooka) oraz do Polski (u Jerzego Grotowskiego). Tu zafascynował go teatr lalek; w 1977 został wolnym słuchaczem wrocławskiego Wydziału Lalkarskiego PWST im. L. Solskiego, odbył staż w PTLiA "Marcinek" w Poznaniu oraz we Wrocławskim Teatrze Lalek (1981-1983). Po powrocie do Turcji i pracy w Teatrze Narodowym, stał się prawdziwym "ambasadorem teatru polskiego": publikował artykuły, inicjował zapraszanie polskich artystów, tłumaczył teksty dramatów. Był asystentem i tłumaczem reżysera Ewy Bułhak przy realizacji sztuki Witolda Gombrowicza "Iwona, księżniczka Burgunda" (1990), Józefa Szajny - "Śladów 2" (1993), Wojciecha Wieczorkiewicza podczas wystawiania opery Krzysztofa Pendereckiego i Marka Stachowskiego "Najdzielniejszy z rycerzy" (1994). Wszystkie te premiery odbyły się w Ankara Devlet Tiyatrosu.
Przetłumaczył na język turecki m.in.: Józefa Szajny "Ślady", Ewy Szelburg-Zarembiny libretto opery "Najdzielniejszy z rycerzy", Aleksandra Maksymiaka "Ostatnią ucieczkę" wg prozy Brunona Schulza, Tadeusza Różewicza "Pułapkę", Janusza Głowackiego "Antygonę w Nowym Yorku", Stanisława Grochowiaka "Bestię i Piękną", Agnieszki Koecher-Hensel scenariusz na motywie opowiadania Carolyn Sloan "Pan Plamka i jego kot" (premiera w grudniu 2010 w Trabzon Devlet Tiyatrosu). Turul Çetiner jest również popularnym aktorem w serialach tureckiej telewizji. W polskim filmie stworzył interesującą postać Faysala - tłumacza w "Operacji Samum" w reżyserii Władysława Pasikowskiego. Jest też bohaterem filmu dokumentalnego z cyklu "Polacy z wyboru" pt. "Dokąd tak pędzisz Tugrulu...?" w reżyserii Michała Ratyńskiego (TVP 1997).
* * *
Sekcja Krytyków Teatralnych Polskiego Ośrodka ITI przyznała Nagrodę za popularyzację polskiej kultury teatralnej za granicą Białostockiemu Teatrowi Lalek pod dyrekcją Marka Waszkiela.
Teatralną Książką Roku 2010 została praca Katarzyny Osińskiej "Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji" (Wydawnictwo słowo/obraz terytoria).
Międzynarodowy Dzień Teatru ustanowiony został przez IX Światowy Kongres ITI w Wiedniu w 1961 roku. Obchodzony jest na całym świecie od 1962 roku. Wybrano dzień 27 marca dla upamiętnienia pierwszego sezonu Teatru Narodów w Paryżu w 1957 roku. Z okazji tego święta publikowane są orędzia pióra najwybitniejszych twórców teatralnych.
