Artykuły

U mnie Edek jest inny, pełni funkcję "grzyba", który rozrasta się i zajmuje coraz większą przestrzeń tego domu, w sposób metaforyczny przejmuje w nim władzę. Zarasta wolną przestrzeń mówi PIOTR WALIGÓRSKI o swojej premierze "Tanga". w Teatrze Bagatela w Krakowie.

Autor jest legendą jeszcze za życia, inscenizacje utworu

w reżyserii największych mistrzów m.in. Erwina Axera, Kazimierza Dejmka, Macieja Englerta czy Jerzego Jarockiego przeszły do historii polskiego teatru, w obsadach wystąpiły największe gwiazdy, m.in. Nina Andrycz, Kalina Jędrusik, Zbigniew Zapasiewicz, Jan Englert... Mówiąc krótko: ma Pan pietra przed premierą "Tanga" Sławomira Mrożka?

- Nie, nie mam, bo mój spektakl w żaden sposób nie konfrontuje się z tamtymi realizacjami. Nie wchodzę w dialog z tym, co było i sądzę, że moje przedstawienie porusza inne problemy, niż tamte spektakle.

Inne, to znaczy jakie? Czy pańskie "Tango" dzieje się dziś, tu i teraz, w 2011 roku?

- Tak. Chcemy pokazać, w jakiej sytuacji znalazła się polska inteligencja po 1989 roku. Ta część inteligencji, która nie "załapała się" na zmiany ustrojowe. I to z różnych powodów: bo nie chciała, bądź nie umiała I w efekcie nie przyłączyła się do działań, została w domu, wycofała się z życia publicznego. Ta izolacja spowodowała że jej uczestnicy podlegli pewnej karykaturze. I dom Stomila jednego z bohaterów "Tanga", jest właśnie takim miejscem, gdzie żyją ludzkie karykatury. Karykatury z życia artystyczno-kulturalno-inteligenckiego. Wśród nich jest też Artur, młody człowiek, który próbuje się odnaleźć we współczesności. Ale nie potrafi, bo domowy balast w postaci rodziny nie pozwala mu na to.

Artur jest przecież przede wszystkim bohaterem zbuntowanym...

- Jego próba odnalezienia się jest czysto formalaną tak naprawdę on nie wie, jak nadać sens swojemu życiu.

Artur konfrontowany jest u Mrożka z Edkiem, typowym prostakiem i chamem, który poczuł, że teraz do niego świat należy...

- U mnie Edek jest inny. Jest wrażliwym człowiekiem. Ciekawym świata zajmującym się ezoteryką. A tak naprawdę pełni w tym domu funkcję "grzyba", który rozrasta się i zajmuje coraz większą przestrzeń tego domu, w sposób metaforyczny przejmuje w nim władzę. Zarasta wolną przestrzeń.

U Mrożka to Edek jest zagrożeniem...

- U mnie też, jeśli pozwalamy na zabieranie nam przestrzeni życiowej przez takich "Edków". A największym problemem jest to, że my sami ustępujemy im miejsca. W naszym spektaklu jest taka sceną w której Stomil, wielki niegdyś artystą ogląda w TV program kulturalny. Przysiada się Edek, który podczas krótkiej nieobecności Stomila przełącza program na rozrywkowy. Stomil wraca i już nie ma sił, odwagi, by na powrót oglądać swój kanał. Edek wygrał, przejął symbolicznie władzę. Edek, wychowanek domu dziecka o zdolnościach uzdrowicielskich...

Dopisuje Pan biografie bohaterom Mrożka?

- Edek nie ma biografii w dramacie...

Dopisał Pan też Mrożkowi trzy milczące postaci, twierdząc w jednym z wywiadów, że "Tango w swoim słowotoku traci wiarygodność". Chciał Pan uwiarygodnić Mrożka?

- Nie. Oni przez swoje milczenie równoważą tę zbędną, moim zdaniem, ilość słów u pozostałych osób. Po prostu poczułem taką potrzebę.

Zna Pan zapewne zasady Mrożka dotyczące np. grania jego "Miłości na Krymie", jego konflikty o sceniczny kształt tekstu. Nie boi się Pan, że Mistrz może się zdenerwować z powodu Pańskich eksperymentów?

- Wydaje mi się, że to co robię z tekstem jest właśnie bardzo Mrożkowe. Nie eksperymentuję, a jedynie staram się wyczytać treści tu zawarte, tak aby komunikowały się one ze współczesnym widzem.

Pośmiejemy się choć trochę na tym spektaklu?

- Tak, ale to będzie gorzki i absurdalny śmiech.

A w finale zobaczymy tytułowe tango w wykonaniu Edka

i Eugeniusza, jak chciał Mrożek?

-Będzie tango...