Zofia Piotrowska-Zonerowa
PIOTROWSKA Zofia, z domu Lachowicka-Czechowicz, 2° v Zonerowa, także Zoner-Piotrowska (27 XII 1890 Wilno - 29 XII 1969 Skolimów k. Warszawy), aktorka. Była córką Jana i Michaliny Lachowickich, żoną Jana Piotrowskiego, statysty w t. wileńskim, potem aktora Mieczysława Zonera (właśc. Kurkowskiego). Według własnej relacji, od 1905 brała udział w imprezach amat. wil. Tow. Lutnia. Gry aktorskiej uczyła się u E. Kupieckigo, a rytmiki i tańca u W. Szatkowskiego. Od 1907 miała dorywczo występować w T. Polskim w Wilnie (za dyr. N. Młodziejowskiej), natomiast w sez. 1910/11 (za dyr. B. Oranowskiego) weszła podobno w skład zespołu tego teatru, ale wiadomości tych nie udało się potwierdzić. W tym czasie wyszła w Wilnie za Jana Piotrowskiego (a nie, jak podawała, w 1913), ponieważ pod nazwiskiem P. grała już w sez. 1911/12 w zespole J. Myszkowskiego w Kaliszu, a na sez. 1912/13 wróciła do t. wileńskiego. Wkrótce wyjechała do Warszawy i dorywczo występowała m.in. w T. Nowoczesnym. W okresie I wojny świat. związana była z T. Robotniczym w Wilnie, kierowanym przez A. Nagrodzkiego. W sez. 1919/20 grała w zespole T. Dramatycznego pod kier. H. Gepnika w Wilnie, w 1920-21 w T. Żołnierskim w Słonimiu i w Warszawie. Po powrocie do Wilna, w sez. 1921/22, wg własnej relacji, zrezygnowała z aktorstwa wskutek choroby i pełniła odtąd gł. funkcje suflerki. W rzeczywistości zaś nadal grała i wymieniana była w zespołach aktorskich, m.in. T. im. Syrokomli w Wilnie (sez. 1922/23), T. Polskiego w Katowicach (1923/24), T. Polskiego w Wilnie (1924/25), T. Polskiego w Warszawie (1925/26) - tu wyłącznie jako suflerka, w tym samym charakterze w T. Polskim w Bydgoszczy (1926/27), znów w T. Polskim w Katowicach (1927-30), w którym grała m.in. Reporterkę ("Proces Mary Dugan"), Pasażerkę ("Maman do wzięcia"), Kumę ("Wesele na Górnym Śląsku"). W tym okresie używała podwójnego nazwiska: Zoner-Piotrowska, jednak trudno ustalić odkąd była żoną M. Zonera, ponieważ na wielu scenach występowali wspólnie już od ok. 1920. W latach trzydziestych była suflerka i aktorką t. wil. pod dyr. M. Szpakiewicza, uczestniczyła też w objazdach zespołu wil. oraz prowadziła kółko dram. przy Tow. Sokół. Okupację niem. przeżyła także w Wilnie; była żołnierzem AK (pseud. Arnika), ukrywała zbiegów z getta. Po wojnie była aktorką i suflerka T. im. Jaracza w Olsztynie (1946-62). Grała tu m.in. Annę ("Sprawa Anny Kosterskiej"), Mroczyńską ("Szczęście Frania"), Zofię ("Dom kobiet"), Babcię ("Żabusia"). W 1947 obchodziła jubileusz czterdziestolecia pracy artyst. i otrzymała dar jubileuszowy, w 1962 jubileusz pięćdziesięciopięciolecia, po czym przeszła na emeryturę. W 1967 zamieszkała w Schronisku Artystów Weteranów Scen Pol. w Skolimowie.
Bibl.: Almanach 1969/70; Kaszyński: Teatralia: Nawrat: Repertuar; Sobański: Teatr Pol. na Śląsku; Wieniec jubileuszowy Rychłowskiego s. 32; Głos Olszt. 1962 nr 216, 1970 nr 6; Pam. Teatr. 1980 z. 1 s. 115; Sł. Powsz. 1962 nr 239 (il.); Życie Warsz. 1970 nr 4; Akta (tu fot.), ZASP, Akta, T. im. Jaracza Olsztyn; Programy, IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994