Helena Zimajer
ZIMAJER Helena, zamężna Rapacka (22 II 1869 Czerniowce - 31 I 1964 Londyn), aktorka. Była córką -> Gustawa Z. i -> Adolfiny Z. z Wodeckich, żoną -> Wincentego Rapackiego (syna), matką -> Adama Rapackiego i aktorki Haliny Rapackiej. Już jako czteroletnie dziecko (w 1873) wystąpiła w zespole A. Trapszy w Kaliszu w roli Infantki ("Don Carlos"). Odtąd przez wiele lat występowała w rolach dziecinnych w zespołach, w których pracowali jej rodzice, np. w 1874 w warsz. t. ogr. Alhambra, w 1875 i 1880 w t. lwow., w 1876 i 1878 w warsz. t. ogr. Eldorado. Debiutowała 27 II 1888 w t. lwow. w roli Linci ("Dzieciaki") i została zaangażowana do zespołu. Latem tego roku występowała z operetką lwow. w Krakowie, w sez. 1888/89 we Lwowie, latem 1889 z matką Adolfiną Z. gościnnie w Sosnowcu, w początku 1890 w Krakowie. 6 II 1890 debiutowała w WTR w roli Marty ("Myszka") i 20 III tego roku w roli Genowefy ("Poczciwi wieśniacy"), nie została jednak zaangażowana i w 1891 występowała we Lwowie, a w czerwcu tego roku w Krakowie. W sez. 1894/95 była zaangażowana w t. poznańskim. 10 IX 1895 wyszła za Wincentego Rapackiego i odtąd używała na scenie nazwiska męża lub podwójnego Z.-R. W sez. 1895/96 występowała w zespole M. Wołowskiego w Łodzi, latem 1896 z tym zespołem w warsz. t. Cyrk, w sez. 1896/97 we Lwowie, w maju 1897 z mężem i matką w Sosnowcu, w sez. 1897/98 w t. łódz. (do maja 1898), od 25 VI do 5 VII 1898 z matką w Lublinie, później w Suwałkach, Odessie, Charkowie, Rydze, w 1899 we Lwowie, latem w warsz. t. ogr. Odeon (dyr. Adolfina Zimajer), w 1900 w zespole matki w Moskwie, w kwietniu tego roku w Lublinie, od maja do czerwca u T. Smotryckiego w warsz. t. ogr. Bagatela, w 1904 w "Wieczorach tańca i poezji" w Warszawie, w 1905 latem w t. Renaissance (dyr. F. Kwaśniewski), w marcu 1906 w Lublinie, w grudniu 1907 z matką w Poznaniu, w 1908 w Krakowie, wiosną tego roku w Częstochowie, w 1915 w Poznaniu, w lecie 1916 w Zakopanem z matką i córką w tzw. "Wieczorze trzech pokoleń", w 1917 z zespołem rodzinnym na prowincji. Po I wojnie świat. już nie występowała. Była przystojną jasną blondynką o dobrym głosie, wg zdania recenzentów pozbawioną jednak scenicznego temperamentu i zdolności. Powodzenie zawdzięczała matce, która uczyła ją śpiewu, tańca oraz niejednokrotnie protegowała w dyrekcjach teatrów. Od 1900 występowała gł. jako partnerka matki w drugoplanowych rolach operetkowych. W 1944 wyjechała z córką do Ameryki. Role: Leonek ("Grzeszki babuni"), Zosia ("Łobzowianie"), Maria ("Pamiętniki szatana"), Tosia ("Pierwiosnki"), Andzia ("Dama w czerwonym szalu").
Bibl.: S. Dąbrowski: Adolfina Zimajer, Warszawa 1960 s. 29-30, 67, 69, 72, 80-81; Filler: Melpomena; Koryzna II s. 18; Olszewski: Z kronik teatr.; Pepłowski: Teatr we Lwowie I, II; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 378; Dz. pol. i Dz. Żołnierza 1964 nr 41; EMTA 1890 nr 327, 328, 332, 338, 1891 nr 416, 1983 nr 519, 1895 nr 20, 32, 37, 42, 1896 nr 25 (il.), 1898 nr 26, 1900 nr 31, 1904 nr 5/6; Kur. warsz. 1890 nr 38, 110, 309, 1893 nr 100; Scena i Sztuka 1907 nr 2, 1908 nr 14; Tyg. ilustr. 1890 nr 49 (il.).
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
