Elna Gistedt- Kiltynowicz
Elna Gistedt, zam. Kiltynowicz (26 I 1895 Sztokholm - 25 X 1982 Sztokholm), śpiewaczka, aktorka, kier. art. teatru. Przed przyjazdem do Polski ukończyła studia śpiewacze w Sztokholmie, Berlinie i Petersburgu, występowała w Finlandii, na Łotwie, w Estonii i Rosji. W 1922 przybyła na dwutygodniowe występy do Polski i 20 II t. r. zadebiutowała na scenie warsz. Nowości w partii Dionizy ("Nitouche" Harve'go), następnie występowała w Rydze, Łodzi, Krakowie i znów w Warszawie, gdzie zamieszkała i wkrótce stała się jedną z najpopularniejszych solistek operetki i rewii. W ciągu następnych siedemnastu lat grała głównie na scenie Nowości (w 1931 wraz z Marianem Wawrzkowiczem i Janem Pawłowskim okresowo kierowała tą sceną), ale także w t. Wodewil (1925-26), Qui-Pro-Quo (1927), Nowe Perskie Oko (1927), w Operetce Reprezentacyjnej (1929), Morskim Oku (1931), T. 830 (1933-34), T. Rozmaitości przy Karowej (1933), Starej Bandzie w Hollywood (1934), w T. Ateneum (w kom. muz. "Mądra mama" Lajthy, 1935), w Operetce na Karowej (1937), T. 815 (1938), Wielkiej Rewii (1939). Występowała gościnnie w innych miastach, m. in. w T. Wielkim w Wilnie (1923, 1924), w T. Nowości i Gong w Krakowie (1925, 1927, 1928), w Grudziądzu (1926), Lwowie (1928), Toruniu (1929), w Wielkiej Rewii podczas Powszechnej Wystawy Krakowej w Poznaniu (1929), tamże w Operze (1930), ponownie w Toruniu (1932) i wileńskiej "Lutni" (1935). W swym bogatym repertuarze operetkowym miała ponad trzydzieści wiodących partii w utworach Lehara ("Królowa tanga", "Clo-Clo", "Frasquita", "Hrabia Luksemburg", "Wesoła wdówka"), Kalmana ("Bajadera", "Hrabina Marica", "Dziewczę z Holandii", "Księżniczka Chicago", "Księżniczka Czardasza"), Abrahama ("Wiktoria i jej huzar", "Kwiat Hawai"), Gilberta ("Paryżanka", "Katia tancerka", "Narzeczona Lukullusa", "Księżniczka Olala"), Kolia ("Gwiazda filmu", "Baron Kimmel"). W czasie wojny założyła przy Nowym Świecie kawiarnię "U Elny Gistedt", która stała się schronieniem dla wielu aktorów nie godzących się na współpracę z Niemcami. Po śmierci męża w 1944 opuściła na krótko Polskę, ale wracała tu jeszcze kilkakrotnie i do 1949 brała udział w polskim życiu art.: występowała w Operetce Warszawskiej, łódź. "Lutni" (1946), w Operetce Krakowskiej (1947), a także w t. olsztyńskim w "Archipelagu Lenoir" Salacrou (1949). Po wyjeździe z Polski, od 1950 występowała w szwedzkim zespole operetkowym Gustawa Wernera, w 1952 przebywała w Londynie i Paryżu, śpiewała piosenki w Klubie Polskim. W sez. 1960/61 grała w Sztokholmie Panią Higgins ("My fair lady" Loewego). Polskę odwiedziła ostatni raz w 1979. W 1982 ukazała się polska wersja jej wspomnień pt. "Od operetki do tragedii", opublikowanych w Szwecji w 1946 roku.
Źródło: Almanach sceny polskiej 1982/83. Tom XXIV. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1987.
