Pedro Calderon de la Barca
Pedro Calderón de la Barca (1600–81), dramatopisarz hiszpański; wybitny przedstawiciel europejskiego teatru barokowego; od 1635 dostarczał repertuaru dla sceny królewskiej; 1651 przyjął święcenia kapłańskie, od 1663 honorowy kapelan króla.
Spuścizna dramatopisarska Calderóna de la Barca obejmuje około 110 komedii i dramatów, ponad 70 autos sacramentales (jednoaktowe sztuki o tematyce religijnej) i około 20 krótkich kompozycji; w jego twórczości powraca tematyka dramatów Lopego de Vega przekształcona pod wpływem idei kontrreformacji i chrześcijańskiego neostoicyzmu; mimo wynikającego z estetyki baroku spiętrzenia efektownych figur retorycznych i skrajnej kontrastowości charakterów, utwory Calderóna de la Barca poruszają przenikliwym zobrazowaniem ludzkich namiętności, głęboką refleksją nad naturą człowieka i jego przeznaczeniem.
W dorobku Calderóna de la Barca (wyd. w Teatro, t. 1–5 1636–77) uderza rozmaitość tematów i gatunków: dramaty o problematyce filozoficznej (Życie jest snem, pierwsze wystawienie polskie pt. Władysław, królewicz polski 1826) i moralno-religijnej (Książę niezłomny, adaptacja polska Juliusza Słowackiego, wydana 1844, wystawiona 1874), tzw. komedie płaszcza i szpady, utwory o tematyce historyczno-legendarnej, a także współczesnej, w których konflikt opiera się na bardzo drażliwym poczuciu honoru (Alkad z Zalamei, pierwsze wystawienie polskie pt. Burmistrz poznański 1782) lub zazdrości (Lekarz swego honoru, wystawienie polskie 1827); osobną grupę stanowią alegoryczne autos sacramentales (m.in. La cena del rey Baltasar, wystawiona 1634, Wielki teatr świata, wystawiony 1645, wystawienie polskie 1986; wybór polski Autos sacramentales 1997). Wybory polskie Dramata (1887), Dramaty (1975).
Bibliografia
- Zofia Karczewska-Markiewicz, Calderón de la Barca, Warszawa 1970.
Źródło: Pisarze świata. Słownik encyklopedyczny, Warszawa 1999.
Rozwiązano skróty użyte w oryginale, wyróżnienia od redakcji.
