Artykuły

Trzej muszkieterowie w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora to spektakl niezwykle wyrazisty. Obowiązkowa lektura dla wszystkich, którzy myślą, że dobrze już znają tę historię.

Marta Guśniowska po raz kolejny w krótkim czasie zachwyca opolską publiczność dramatopisarskim kunsztem. Kpi z obecnych realiów społecznych, a jednocześnie na swój sposób godzi ich wymiar z poetyką prozy Dumasa, przy czym sięga również po cytaty z Szekspira czy Wyspiańskiego. Paweł Aigner w reżyserii dokonał kolejnych zmian, włączając elementy lokalności i puszczając oko do stałych widzów opolskiej sceny.

Na początku poznajemy zgnuśniałego D'artagnana (kapitalny Krzysztof Jarota), dorosłego mężczyznę przywiązanego do rodzinnego domu i rodziców, na wzór niemal połowy (zdaniem socjologów) współczesnych mężczyzn. Rodzice bohatera cudem uwalniają się od jego towarzystwa, wysyłając go na terminowanie u muszkieterów w Paryżu. Kreacja głównej postaci jest jedną z podstawowych różnic w stosunku do oryginału — to one jednak w dużej mierze decydują o niewątpliwym sukcesie realizacji. Niezmienna jednak jest porywczość D'artagnana, pragnienie niesienia pomocy bez względu na okoliczności i umiejętność wybrnięcia z kłopotliwej sytuacji (jak w komicznej scenie odzyskiwania naszyjnika od Księcia Buckingham).

Tytułowi muszkieterowie są odpowiednio starsi, niedosłyszą i łupie im w kościach. Duch bojowy opuścił ich, widać, dość dawno, ale do kieliszka zaglądają chętnie. Atos, Portos i Aramis wiedzieli, kiedy ze sceny zejść, a tu trafia im się kolejna niespodziewana przygoda, zostają wciągnięci w wir intryg i pojedynków. Według programu spektaklu to odpowiednio: Jan Chraboł, Zygmunt Babiak i Andrzej Szymański, ale w spektaklu muszkieterowie nie są do końca pewni, który jest kim.

Fantastyczne aktorki opolskiej sceny: Anna Jarota (Królowa, Milady, Matka) i Karolina Gorzkowska (Konstancja, Milady), jak również doceniony przez realizatorów w swoim charakterystycznym emploi, Łukasz Bugowski (La Fąfą, Król, Książę Buckingham) — zręcznie odnaleźli się w mnożących się rolach. Kwintesencją jest scena rozmowy La Fąfą z Królem, odegrana przez jednego aktora, przyprawiająca już i tak skutecznie rozbawionych widzów o ból brzucha.

Pavel Hubiczka w swojej scenografii prezentuje piękne, choć zaniedbane muzealne sale (tabliczka po prawej stronie sceny informuje nas, że znajdujemy się w Luwrze). Pracownicy techniczni teatru pojawiają się w spektaklu jako asystenci muzealni i ochroniarze, dzięki czemu ich niezbędna pomoc w przemieszczaniu imponujących ruchomych konstrukcji scenograficznych, staje się naturalną częścią przedstawionego świata. Zmiany otoczenia dokonują się na oczach widzów — aktorzy wraz z asystentami tworzą prawdziwe roszady przesuwając charakterystyczne konstrukcje — i dzieje się to w sposób tak płynny, jakby była to prostsza rzecz na świecie.

Reprezentatywny dla wizualności pomysłów Hubieki jest „tron" Kardynała (w roli bawiący widzów premiery do łez Tomasz Szczygielski) — obity czerwonym suknem fotel na postumencie, wyższy od królewskiego, za tył mający fikuśną, lecz groźną gilotynę. Kardynał bawi się nią opuszczając co chwila ostrze, knując przy tym pasjami kolejne spiski. Portret duchownego u Dumasa, jak i pozostałych postaci, został przejaskrawiony w opolskiej odsłonie, ale zgodnie z duchem całej realizacji. Realizuje się on też w charakterystycznych kostiumach, pełnych zamków błyskawicznych, lateksu, ćwieków i imitacji skóry. Do tego przemyślana choreografia scen walk i niezapomniane pościgi konne — całość robi niesamowite wrażenie.

Twórcy w widowiskowy i przezabawny sposób pokazują, że zmiana w życiu może przyjść w każdym momencie i lepiej jest podjąć wyzwanie, niż stać się zakurzonym, odstawionym w kąt eksponatem reprezentującym to, co minione. Myślę, że dorosły widz znajdzie najwięcej uciechy w tej realizacji. Wydaje się też, że zespół aktorski czuł się w niej bardzo dobrze, co podsumowuje udostępniony przez teatr teledysk utworu Se la wi, towarzyszący premierze. Koniecznie trzeba go zobaczyć.