Autor: Agnieszka Marszałek
loża
(wł. lóggia, palco; fr. loge, niem Loge)
Pomieszczenie na widowni, wyodrębnione za pomocą ścian lub przegrody, przeznaczone dla kilku osób, z oddzielnym wejściem z korytarza, czasem poprzedzone rodzajem przedpokoju.
Loże usytuowane są szeregowo wzdłuż ścian otaczających parter, w teatrach kilkukondygnacyjnych istnieją loże parterowe (wśród nich tzw. prosceniowe, usytuowane po obu stronach sceny i zachodzące na nią częściowo), loże pierwszego, drugiego, trzeciego i wyższych pięter.
Ze względu na przeznaczenie wyróżnia się loże: dyrektorską, cesarską lub królewską (inaczej: dworska lub reprezentacyjna, fr. loge de la Cour, niem. Hofloge – usytuowana na pierwszym piętrze na wprost sceny, największa w teatrze) oraz lożę honorową, przeznaczoną dla specjalnych gości (wł. palco d’onore, w teatrze warszawskim urządzona po 1820).
Porządkiem w lożach, otwieraniem i zamykaniem ich oraz kontrolowaniem biletów w teatrze zajmował się lożmajster (lożmistrz).
Bibliografia
- Cegieła, Anna: Polskie słownictwo teatralne 1765–1965, Wrocław 1992;
- Cegieła, Anna: Polski słownik terminologii i gwary teatralnej, Wrocław 1992;
- [Dmuszewski, Ludwik Adam i Żółkowski, Alojzy Fortunat]: Dykcjonarzyk teatralny. Z dodatkiem pieśni z najnowszych oper dawanych na Teatrze Narodowym warszawskim, Poznań 1808;
- Frankowska, Bożena: Encyklopedia teatru polskiego, Warszawa 2003;
- Glossary of the Theatre in English, French, Italian and German, compiled and arranged by Karin R. M. Band-Kuzmany, Amsterdam – London – New York 1969;
- Hansing, Friedrich; Unruh, Walter: Hilfsbuch der Bühnentechnik, Berlin 1942;
- Król-Kaczorowska, Barbara: Budynek teatru. Rozwój funkcji i form do roku 1833, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1975.